لیست پردردسر پرخطرها!

حمیده امینی فرد/ شهرداری تهران قول داده تا بزودی لیست ساختمان‌های پرخطر را علنی کند. این خبر را مهدی اقراریان، یک عضو شورای شهر تهران اعلام کرده است. اینکه چه زمانی و چطور البته هنوز رسانه‌ای نشده، اما نخستین قدم‌ها پس از پافشاری‌های زیاد فعلاً برداشته شده است. مطالبات برای افشای لیست ساختمان‌های پرخطر از زمان حادثه متروپل در آبادان شدت گرفت. روزنامه ایران نیز همان زمان در گزارشی از 129 ساختمانی نام برد که از چند سال قبل، نامشان در لیست پرخطرها آمده بود. این لیست، البته سابقه دیرینه دارد. شورای شهر پنجم نیز بارها اعلام کرده بود که باید لیست پرخطرها علنی شود تا شهروندان دانسته پا به داخل ساختمان‌های نشانه‌دار بگذارند. اما این اتفاق با وجود اصرارهای زیاد هیچ‌گاه نیفتاده است. برخی‌ها البته بر این باور بودند که علنی کردن این لیست ممکن است موجب شود تا بار مسئولیت از روی دوش مسئولان برداشته شده و اگر اتفاقی افتاد، بگویند: «ما که لیست را افشا کرده بودیم شما چرا وارد شدید؟!» اما عده‌ای هم معتقدند که شفاف‌سازی بهتر از پنهانکاری است. با این همه حالا عزم جدی برای افشای این لیست برداشته شده است. برخی رسانه‌ها چند وقت پیش اسامی ساختمان‌هایی را اعلام کردند که در این لیست قرار داشتند. اما شهرداری تهران بسرعت به این خبر واکنش نشان داد و اعلام کرد که این لیست نمی‌تواند مبنای قضاوت شهروندان قرار بگیرد؛ موضعی که البته چندان دور از انتظار نبود. چراکه در این چند سال (از زمان انتشار لیست اولیه تاکنون) برخی از این ساختمان‌ها مسیر ایمن‌سازی را آغاز کرده‌اند و تعدادی نیز از لیست بسیار خطرناک خارج شده و به لیست کم‌خطرها اضافه شده‌اند. مهدی عباسی، عضو شورای شهر تهران پیش از این به «ایران» گفته بود که «بخشی از این ساختمان‌ها تا 70 درصد و تعدادی نیز بین 20 تا 50 درصد ایمن‌سازی شده‌اند. اما لازم است که ارزیابی دوباره شوند.» از طرفی بعضی دیگر برعکس، از وضعیت ایمنی فاصله گرفته و حالا به لیست پرخطرهایی اضافه شده‌اند که در هیچ کجا نامشان درج نشده است! نکته‌ای که البته نباید فراموش کرد ویژگی ساختمان‌هایی است که در این لیست جا خوش کرده‌اند. بعضی از این ساختمان‌ها مراکز اداری و بهداشتی‌ هستند و نمی‌توان با انتشار نامشان، از جان مراجعه‌کنندگان آن سلب مسئولیت کرد؛ چرا که وضعیت یک ساختمان مسکونی یا حتی تجاری ناایمن با یک درمانگاه و کلینیک درمانی متفاوت است. شهروندان شاید بتوانند از یک مرکز تجاری فروش لباس چشم‌پوشی کنند، اما از یک مرکز درمانی هرگز! بنابراین باید علاوه بر انتشار اسامی، تکالیفی که برعهده مالک گذاشته شده تا هرچه زودتر مسیر ایمن‌سازی را آغاز کرده هم علنی شود. شفافیت انتشار این لیست زمانی معنا پیدا می‌کند که شهروندان در جریان روند ایمن‌سازی قرار گرفته و هر روز تأخیر برای متخلفان، جرایم سنگینی به‌دنبال داشته باشد. رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران در این زمینه به شهروندان امیدواری داده و گفته است که تاکنون با تخلف عمده در حوزه ساخت‌وساز در پایتخت مواجه نشده‌اند.
مهدی اقراریان تأکید کرده است: «اسامی ساختمان‌های ناایمن توسط شهرداری در حال به‌روز‌رسانی است و اطلاع‌رسانی عمومی به شهروندان را انجام می‌دهد و از طرفی دیگر، دادستانی نیز در خصوص نحوه فعالیت این ساختمان‌ها اقدام می‌کند. تخلفات در حوزه ساخت‌وساز متنوع و متکثر است.»
با این توصیف باید دید که آیا با انتشار این لیست پرماجرا، چه اتفاقاتی در حوزه تخلفات ایمنی رخ خواهد داد. شاید انتشار این لیست باعث شود تا شهروندان در این زمینه جلوتر از مدیران شهری با طرد متخلفان، راه را برای ایمن‌سازی سریع‌تر هموار کنند!