آیا تکیه 400 ساله ری، پارکینگ می شود؟



یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های تهران در مجاورت حرم عبدالعظیم با ۴۰۰سال قدمت، در طرح توسعه حرم قرار گرفته و ممکن است به خاطر این طرح قربانی احداث یک پارکینگ شود.
تکیه بزرگ «نفرآباد» یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های تهران در مجاورت حرم عبدالعظیم است که بعد از قریب به چهارصد سال همچنان محل برگزاری مراسم عزاداری‌های ماه‌های محرم و صفر است. این اثر تاریخی متعلق به دوره قاجار بوده و در منطقه 20 شهرداری تهران، جنب ضلع شرقی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی در محله نفرآباد واقع شده است. این اثر تاکنون ثبت ملی نشده و در آستانه تخریب قرار دارد، چراکه سال‌ها است نام این تکیه قدیمی در طرح توسعه حرم قرار گرفته و هر لحظه امکان دارد به خاطر آن، قربانی احداث یک پارکینگ شود.
«زمینه‌خوانی» در تکیه نفرآباد
به گزارش ایسنا، تکیه نفرآباد (حسینیه علی‌اکبر) در سال ۱۰۶۰ قمری ساخته شده است. آن‌طور که روایت شده در زمان صفویه یکی از تیره‌های ایل قشقایی به نام «نفر» از استان فارس به این ناحیه کوچ می‌کنند و ساکن این منطقه می‌شوند که با سکونت آنها و آبادانی این محل، نفرآباد شکل می‌گیرد و بعدها این تکیه قدیمی در آن ساخته می‌شود. وقف‌نامه موجود از این تکیه به دوران صفوی برمی‌گردد؛ اما روایت‌ها حاکی از آن است که در دوران قاجار و پهلوی تکیه بازسازی شده است.
تکیه ۴۰۰ساله نفرآباد که هر ساله میزبان عزاداران حسینی در ماه‌های محرم و صفر است شاید امروز شباهتی به روزهای نخست خود نداشته باشد، اما یکی از تکیه‌های قدیمی تهران به شمار می‌آید که هنوز آیین و رسوم عزاداری را به شکل گذشته برپا می‌کند. «زمینه‌خوانی» که از سنت‌های قدیمی عزاداری است و در تکیه‌ها و حسینیه‌های ری اجرا می‌شده، تنها در تکیه نفرآباد اجرا می‌شود. همچنین این تکیه در روزهای دیگر سال از جمله شب‌های جمعه میزبان مراسم‌ مذهبی دیگر است.
از طرفی، مردم نفرآباد سال‌های مدیدی است که به حضور در این تکیه عادت کرده‌اند و نسل‌ها است که فرزند به فرزند و سینه به سینه در این تکیه برای اباعبدالله‌الحسین عزاداری کرده‌اند. روابط بین عزاداران در هیأت صمیمی است و هر کس مسئولیت خاصی دارد و همین موضوع باعث مردمی شدن و محبوبیت آن شده است.
شبستانی برای عزاداران اباعبدالله‌الحسین(ع)
در گذشته دورتادور این تکیه، غرفه بود که هریک از این غرفه‌ها به «طاق‌نما» معروف بود و هر طاق متعلق به یکی از خاندان‌های نفرآبادی بود. این تکیه هشت طاق داشت که هر طاق به گروه خاصی اختصاص داشت؛ برای مثال طاق گروه رعیت یا طاق گروه زنان. سردر این تکیه کاشی‌کاری شده و روی این کاشی‌کاری‌ها لحظه شهادت حضرت علی‌اکبر نقش بسته‌ است.
از دیگر مشخصه‌های این تکیه می‌توان به شبستان آن اشاره کرد که با سکویی به ارتفاع ۳۰سانتیمتر از زمین با پهنای ۳متر تا دیوار پشتی، محل استقرار عزاداران اباعبدالله‌الحسین(ع) بوده است و از آنجا که تکیه علاوه‌ بر برگزاری مراسم عزاداری، به اجرای مجالس تعزیه نیز اختصاص دارد، لذا بنای شبستان این تکیه در دو طبقه بنا شده  تا بانوان با استقرار در طبقه فوقانی آن مشرف به سکوی اجرای تعزیه، تماشاگر آن باشند.
تکیه 400 ساله ثبت ملی نشده است!
تولیت این تکیه قدیمی با خانواده حاج «غلامعلی نصیری» بوده و شش نسل از خاندان او این تکیه را از گذشته تا امروز اداره می‌کردند. حاج غلامعلی که پنجمین متولی تکیه بود، به‌ دلیل کمبود فضا در ایام عزاداری محرم، تصمیم گرفت این تکیه را بزرگ‌تر کند و در سال ۱۳۴۲ تکیه را بازسازی کرد و فضای آن را گسترش داد.
در حقیقت، تکیه نفرآباد از معدود تکیه‌هایی است که هنوز خیمه عزای امام حسین‌(ع) بر سر آن افراشته می‌شود. این اعتقاد حاج غلامعلی نصیری بوده که برای این تکیه سقف زده نشود و هر سال چادری بر سر این تکیه برافراشته شود تا تداعی‌کننده خیمه‌های امام حسین(ع) در صحرای کربلا باشد. متولیان و بزرگان تکیه نفرآباد پس از فوت غلامعلی نصیری، هر سال از چند روز قبل این خیمه را بر سر تکیه می‌کشند و این تکیه را برای عزاداری ایام محرم آماده می‌کنند.
جالب اینجا است که تکیه «نفرآباد» با وجود قدمت طولانی‌اش، هرگز در فهرست آثار ملی ثبت نشده و همین بهانه‌ای شده تا در طرح ساماندهی حرم عبدالعظیم قرار گیرد. طرح توسعه حرم عبدالعظیم از سه دهه قبل مطرح بود، اما از سال ۱۳۹۵ که دوباره بر سر زبان‌ها افتاد، نگرانی‌هایی مبنی بر تخریب این تکیه قدیمی و تبدیل آن به پارکینگ حرم ایجاد شد. هرچند این طرح به‌ دلیل اهمیت تاریخی محله نفرآباد به نوعی متوقف شده است، اما همچنان زمزمه‌ها و تلاش‌ها بر این است که این طرح در این محله قدیمی اجرا شود و هنوز بر سر ماندن و نماندن این تکیه قدیمی، تردید است.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7973/17/622048/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها