تحویل حقابه سنجه تعهدات افغانستان

ایران به افغانستان درباره موضوع اختلافی حقابه هیرمند هشدار داد. یک روز پس از دستور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور پیرامون پیگیری مسأله حقابه ایران در هیرمند، وزیر امور خارجه پنجشنبه گذشته با امیرخان‌متقی، سرپرست وزارت خارجه افغانستان تلفنی گفت‌وگو کرد و نسبت به تأثیر منفی کم کاری افغانستان در پیگیری این موضوع بر سایر عرصه‌های همکاری میان دو کشور هشدار داد.

گروه سیاسی/ ایران به افغانستان درباره موضوع اختلافی حقابه هیرمند هشدار داد. یک روز پس از دستور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور پیرامون پیگیری مسأله حقابه ایران در هیرمند، وزیر امور خارجه پنجشنبه گذشته با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه افغانستان تلفنی گفت‌وگو کرد و نسبت به تأثیر منفی کم کاری افغانستان در پیگیری این موضوع بر سایر عرصه‌های همکاری میان دو کشور هشدار داد. رئیسی در جلسه اخیر هیأت دولت با تأکید بر لزوم پیگیری حقابه هیرمند یادآور شد که جمهوری اسلامی از حق خود در این زمینه کوتاه نمی‌آید. رئیس جمهور در پی این موضعگیری، وزرای امور خارجه و نیرو را مأمور پیگیری حقابه ایران از رود هیرمند کرد.
 حقابه؛ سنجه‌‌ روابط
وزیر امور خارجه نیز در پی اجرای این مأموریت در گفت‌وگوی تلفنی با امیرخان متقی   تحویل حقابه ایران را شاخص مهمی برای سنجش تعهدات هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان در عمل به تعهدات بین‌المللی در قبال ایران دانست و با اشاره به مطالبه جدی مردم و نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس  از وزارت امور خارجه افزود: «اگر مسأله حقابه ایران از هیرمند با سرعت و جدیت حل و فصل نشود، در سایر حوزه‌های همکاری دو کشور آثار منفی خود را نشان خواهد داد.»
 متعهد به حقابه ایرانیم
سرپرست وزارت خارجه افغانستان با استقبال از سفر هیأت وزارت نیروی ایران گفت: «ما نسبت به حقابه ایران متعهد هستیم. زمانی که آب موجود باشد، آن را به سوی ایران روان می‌کنیم.» سرچشمه رودخانه هیرمند به  رشته کوه‌های هندوکش در کشور افغانستان باز می‌‌گردد که در انتها به تالاب‌ هامون واقع در مرز سیاسی ایران و افغانستان ختم می‌شود. مرز سیاسی واقع در مسیر روخانه هیرمند سبب شده تا بهره‌برداری مسالمت‌آمیز از آب این رودخانه با هدف آبادانی دو سمت مرز سیاسی ایران و افغانستان در قالب قراردادی معروف به قرارداد 1351 مورد توجه قرارگیرد. بر پایه این قرارداد حقابه ایران از رودخانه هیرمند در سال نرمال آبی به طور متوسط 820 میلیون مترمکعب برای یک سال در نظر گرفته شده و این آب به تالاب ‌هامون می‌ریزد.
اصلی‌ترین منبع تأمین حقابه ‌هامون
از این رو رودخانه هیرمند اصلی‌ترین منبع تأمین حقابه تالاب‌ هامون به شمار می‌آید اما خشک شدن تدریجی این تالاب که از اوایل دهه 70 آغاز شده و در سال‌های اخیر با شدت بیشتری پیش رفته، باعث بروز تغییرات منفی زیست بوم منطقه شده است. 
مذاکره دولت سیزدهم با طالبان
با قدرت گرفتن جنبش طالبان، دولت سیزدهم مذاکراتی را بر سر آزادسازی سهم ایران از رود هیرمند در دستور کار خود قرار داده است. با وجود قول همکاری مقامات سیاسی افغانستان و کمیساریای طرف افغان در مورد پایبندی به معاهده ۱۳۵۱ هیرمند و تحویل حقابه ایران، در سال آبی جاری کمتر از میزان تعیین شده بر اساس حقابه ۸۲۰ میلیون مترمکعبی مندرج در معاهده وارد کشور شده است. بر همین مبنا هیأت مذاکره کننده کشورمان ضمن اعتراض به آمار و ارقام ارائه شده از سوی طرف افغانی درخصوص وضعیت سال آبی جاری و میزان حقابه کشورمان، خواستار بازدید و مشاهده از ایستگاه اندازه‌گیری بالادست سد کجکی بر اساس ساز و کار پیش‌بینی شده در معاهده جاری شده که با مخالفت طرف افغانی، تاکنون امکان دسترسی به اطلاعات و یا بررسی مشترک آن فراهم نشده است. در پی این تحولات بود که وزیر خارجه در گفت‌وگو با سرپرست وزارت خارجه افغانستان نسبت به عواقب منفی عدم همکاری طالبان پیرامون این موضوع هشدار داد.