اختصاص بیش از 5 هزار میلیارد تومان برای مکانیزاسیون کشاورزی

نفیسه امامی/ در دنیای کنونی، استفاده از تکنولوژی و ماشین‌های مکانیزه در شبکه کشاورزی، ضرورتی انکارناپذیر است چراکه این مؤلفه، راهبردی مطمئن در جهت کاهش هزینه‌های تولید، بالا رفتن سرعت در عملیات کشاورزی و مدیریت مصرف نهاده‌ها می‌شود. این در حالی است که کشور ما هنوز از کشاورزی سنتی عبور نکرده و با معیارهای مکانیزاسیون در بعضی از سطوح کشاورزی فاصله دارد.
از سوی دیگر استفاده از تجهیزات و فناوری‌های روز در کشوری مانند ایران که همواره با پدیده خشکسالی روبه‌رو است از اهمیت دوچندانی برخوردار است زیرا استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین و یا روش‌های جدیدی که منجر به کاهش استفاده از منابع خدادادی می‌‌شود، می‌‌تواند کمک ویژه‌ای به مدیریت مصرف آب کند.   
وزارت جهاد کشاورزی در دوره جدید نگاه ویژه‌ای به ضرورت ارتقای بهره‌وری داشته  و به دنبال مکانیزه شدن بخش‌های مختلف کشاورزی است. کامبیز عباسی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با «ایران» با اشاره به شعار سال که تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین است، به استفاده از فناوری‌های نوین و تکنولوژی در حوزه کشاورزی اشاره کرد و گفت: امسال بهره‌برداری از دانش‌بنیان‌ها سرفصل اثرگذار در رویکردهای وزارت جهاد کشاورزی است. مکانیزاسیون در بخش کشاورزی به‌عنوان سمبل و مصادیق تکنولوژی و فناوری و خروج از کشاورزی سنتی و حرکت به سوی صنعتی شدن درنظر گرفته می‌‌شود.
وی اضافه کرد: استفاده از مکانیزاسیون به معنای کاربرد فناوری در تولید محصولات و در راستای اقتصادی شدن بخش کشاورزی است که با مدیریت مصرف نهاده، بذر و کود امکانپذیر می‌‌شود.
وی با تأکید بر استفاده از مؤلفه مکانیزاسیون در مواجهه با ناملایمات اقلیمی گفت: از طریق تکنولوژی و ماشین می‌‌توان با خشکسالی‌ها کنار آمد. کشور ما به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک کره‌زمین، یک‌سوم میانگین جهانی بارندگی و سه برابر متوسط جهانی تعرق دارد، بنابراین باید با استفاده از تکنولوژی از بارندگی‌های موجود استفاده شود و از تعرق زیاد در کشور ممانعت به عمل آید.
 راهکارهای استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی
عباسی با اشاره به سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در جهت استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی افزود: ما درصدد انجام کشت بهاره در پاییز هستیم مانند کشت چغندرقند تا از منابع آبی استفاده بهینه شود. علاوه بر این کشت محصولاتی همچون سبزیجات و صیفی‌جات را به محیط گلخانه منتقل می‌‌کنیم چون میزان رطوبت و تبخیر کنترل می‌‌شود و مقدار مصرف آب کاهش پیدا می‌‌کند و در سطح کمتر، از بهره‌وری بیشتری برخوردار می‌‌شویم.
وی در ادامه راهکارهای وزارت جهاد کشاورزی در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی گفت: باید در تولید محصول از ارقام زودرس در بخش زراعت استفاده کرد تا با رشد در زمان کوتاهتر، آب کمتری استفاده شود. ضمن اینکه با توسعه روش‌های نوین آبیاری به جای استفاده از سیستم‌های سنتی مانند آبیاری زیرسطحی، آب به میزان لازم به گیاه برسد.
عباسی، توسعه کشاورزی حفاظتی را رویکرد مهم دیگری در استفاده بهینه از منابع آب در تولید محصولات کشاورزی عنوان کرد و افزود: خاک از طریق کشاورزی حفاظتی، کمتر شخم می‌‌خورد و به حفظ رطوبت خاک و حفظ بقایای گیاهی و بهبود ساختمان آن کمک می‌‌کند. به همین منظور ماشین‌های مکانیزه توسعه پیدا کرده‌اند.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: اکنون 3میلیون هکتار از اراضی تحت پوشش کشاورزی حفاظتی قرار گرفته است و ما می‌‌خواهیم در اراضی دیم هم آن را اجرایی کنیم. به علت قرار گرفتن کشور در شرایط خشک و نیمه‌خشک، رویکرد ما در پایداری تولید توجه به کشاورزی حفاظتی است.
عباسی با تأکید بر اینکه ما در بخش کشاورزی با هدررفت آب روبه‌رو نیستیم، افزود: کشاورزان یکی از بهره‌ورترین اقشار در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند زیرا محدودیت‌های منابع آبی، آنها را به این سمت سوق داده است؛ در مقابل در جامعه شهری هدررفت زیاد آب انجام می‌‌شود. اکنون کاشت محصولات آب‌بر توسط کشاورزان کاهش پیدا کرده و آنها به سمت کاشت محصولاتی می‌‌روند که آب کمتری استفاده می‌‌کند. به‌عنوان نمونه در آبیاری تحت‌ فشار بیش از 5/2میلیون هکتار تحت سیستم‌های نوین آبیاری قرار گرفته است تا کمتر از منابع آبی استفاده شود.
مکانیزاسیون راهکاری برای مقابله با ناملایمات اقلیمی
عباسی با اشاره به اینکه امسال با پیگیری وزیر جهاد کشاورزی بیش از 5هزار میلیارد تومان دراختیار بخش مکانیزاسیون قرار گرفته است، افزود: با آورده شخصی کشاورزان در این بخش در حدود 7هزار میلیارد تومان در بخش مکانیزاسیون سرمایه‌گذاری می‌‌شود که بخش عمده آن در مبارزه با ناملایمات اقلیمی و سرمازدگی است.
وی رویکرد مکانیزاسیون کشاورزی را حرکت به سمت دانش‌بنیان‌ها و فناوری‌های نوین عنوان کرد و افزود: با این روش امکان مقابله با خشکسالی، کمبود آب و سرمازدگی وجود دارد. ما می‌‌خواهیم به‌رغم وجود نوسانات اقلیمی از تولید پایدار هم برخوردار باشیم. با کمک مؤلفه مکانیزاسیون، نوسانات و اثرات اقلیمی در کاهش تولید کمتر خواهد شد. عباسی تصریح کرد: در همه کشورهای جهان نوسانات اقلیمی وجود دارند اما تکنولوژی و تغییر رفتار می‌‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به آمار شرکت‌های فعال در بخش مکانیزاسیون کشاورزی گفت: در بخش مکانیزاسیون 523شرکت در تولید، عرضه و تأمین ماشین‌های کشاورزی، 320شرکت فعال در حوزه تجهیزات آبیاری و 10 تا 15شرکت در بخش ماشین‌های کشاورزی در بخش دانش‌بنیان‌ها فعال هستند. عباسی ادامه داد: در راستای ارتقای استانداردسازی ادوات کشاورزی و آبیاری از طریق مکانیزاسیون، از سال قبل تاکنون بیش از هزار مورد آزمون استانداردسازی تجهیزات و ماشین‌های آبیاری کشاورزی انجام گرفته که به ارتقای کیفیت ماشین‌های کشاورزی کمک می‌‌کند. ما در بخش‌های دام و طیور، شیلات و آبزی‌پروری، گلخانه‌ها، کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی هم نیازمند استفاده از مکانیزاسیون هستیم.
وی با بیان اینکه در حدود 90درصد از مزارع گندم و جو آبی و دیم به صورت مکانیزه کشت می‌‌شوند، افزود: بخش زیادی از تولید گندم با استفاده از ماشین‌های مکانیزه انجام می‌‌گیرد. کاشت کلزا، ذرت دانه‌ای و علوفه‌ای و نیشکر نیز در حدود 99درصد به صورت مکانیزه انجام می‌‌گیرد اما در بخش باغبانی از 9/2میلیون هکتار، کمتر از 20درصد به صورت مکانیزه انجام می‌‌شود که در این بخش با کمبود روبه‌رو هستیم و باید برای آن چاره‌اندیشی شود.