خرما پزان در آخرین روز بهار

شیما جهانبخش – زهره افشار
اولین روز تابستان فرا رسید ،اما برخی از شهرهای خوزستان و ایلام در روزهای پایانی خرداد با گرمای بالای 52 درجه رکورد دمای ثبت شده 70 سال گذشته را شکستند و فصل خرما پزان را در بهار تجربه کردند، البته رکورد زنی گرما تنها مربوط به خوزستان و ایلام نبود. شهرستان لامرد استان فارس هم با ثبت دمای 50 درجه رکوردی را به‌ نام خود ثبت کرد. آن‌طور که سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده امسال با افزایش 2 درجه‌ای دما نسبت به میانگین بلند مدت، تابستانی گرم در انتظار مردم است.
 روز دوشنبه دما در آبادان به 52.2 درجه و دهلران و مهران به 52 درجه رسید که ثبت این دما در روزهای پایانی بهار سابقه نداشته است. این گرمای زودهنگام باعث گرمازدگی دهها نفر، ذوب شدن دهها کنتور برق و شکستن رکورد گرمترین روزخرداد از زمانی که ایستگاه هواشناسی در آبادان تأسیس شده است (70 سال) شد.«صادق ضیاییان» مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی به «ایران »گفت: ثبت دمای 52.5 در آبادان به این دلیل رکورد به حساب می‌آید که از زمان ایجاد ایستگاه هواشناسی در این شهر که به 70 سال پیش بر می‌گردد تاکنون دما در نیمه دوم خرداد به این حد نرسیده بود و پیش از آن نیز ایستگاهی برای ثبت دما نبوده است.
وی تصریح کرد: بالاترین دما در تاریخ شهر آبادان مربوط به 9 مرداد سال 99 با 52.5 درجه سانتیگراد است.
 به گفته وی نخستین ایستگاه هواشناسی ایران 100 سال پیش در بوشهر تأسیس شده بود.
وی با اشاره به اینکه در فصل بهار که آخرین روز آن  را دیروز پشت سر گذاشتیم در مجموع میانگین دما نسبت به بلند مدت یک درجه بالاتر بوده تأکید کرد:ممکن است در تابستان امسال نیز دما یک تا دو درجه بالاتر از میانگین بلند مدت برود ،لذا باید منتظر تابستانی گرم باشیم
ضیاییان گفت: هر چند دیروز (سه‌شنبه) نیز دمای بالای 50 درجه را در برخی از نقاط خوزستان داشتیم اما از امروز تا 72 ساعت آینده روند کاهش دما را در نیمه غربی و جنوبی کشور خواهیم داشت .
در همین حال مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی از ورود گرد و خاک با منشأ عراق ازامروز در نیمه غربی خبر داد و تصریح کرد: در این روزها در استان‌های خوزستان، کرمانشاه، ایلام شاهد گرد و غبار غلیظ خواهیم بود و این پدیده در روز‌های آتی با شدت کمتر به کردستان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، کرمان، لرستان البرز و تهران می‌رسد.
برنامه ریزی مانع قطعی برق شد
«کیومرث زمانی» معاون برنامه‌ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه‌ای خوزستان در خصوص میزان مصرف برق در روز دوشنبه و دمای بالای 50 درجه در این استان به «ایران»گفت: خوشبختانه در هماهنگی با استانداری و تعطیلی که صورت گرفت میزان مصرف از رکورد سال 1401 خوزستان کمتر بود و در هیچ نقطه‌ای با قطعی برق مواجه نبودیم.
بیشترین میزان مصرف برق در خوزستان در سال‌ جاری مربوط به  19 خرداد با 8118 مگاوات می‌شود که ما چهار روز متوالی (روزهای 16 تا 19 خرداد) دمای بالای 50 درجه در خوزستان داشتیم و انتظار ما این بود که  روز دوشنبه 30 خرداد میزان مصرف برق استان از این میزان بالاتر برود که با تعطیلی بموقع و البته همکاری مردم در نهایت 7932 مگاوات برق مصرف شد.
وی با اشاره به اینکه معمولاً در خوزستان به ازای هر درجه افزایش دما، مصرف برق 200 تا 250 مگاوات برق بیشتر می‌شود افزود: 80 درصد مصرف برق خوزستان در بخش خانگی مصرف می‌شود و مردم هم بزرگ‌ترین مصرف کننده برق هستند و هم می‌توانند بزرگ‌ترین کمک را به صرفه‌جویی و پایداری شبکه انجام دهند.
وی خاطرنشان کرد: انتظار ما این است که ادارات خوزستان رأس ساعت 13 کار خود را تعطیل کنند که متأسفانه برخی ادارات این مسأله را رعایت نمی‌کنند.در بخش صنعت نیز برق صنایع سیمانی و فولادی سهمیه ‌بندی شده و در شهرک های صنعتی هم یک روز در هفته، برق ازساعت 11 به بعد قطع می‌شود.وی در پاسخ به این پرسش که آخرین وضعیت و تاب‌آوری پست‌ها و مقره های برق خوزستان در مقابل گرما و گرد و غبار چیست توضیح داد: ما در سال‌های گذشته با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داشتیم تنها توانستیم 50 درصد مقره هارا که به‌صورت اضطراری باید تعویض می‌شد جایگزین کنیم و هر چند تعویض مابقی مقره‌ها اضطراری نیست ،ولی لازم است و باید در دستور کار قرار بگیرد.
به گفته وی مقره‌های قبلی از جنس سرامیکی است و باید با مقره‌های سیلیکونی آب گریز و خاک گریز و مقاوم با گرما تعویض شوند.
سخنگوی شرکت برق منطقه‌ای خوزستان تأکید کرد: متأسفانه در سال های گذشته تخصیص بودجه ردیف مقابله با گرد و خاک در تأسیسات برق خوزستان کاهش داشته است.
وی تعویض مقره‌های سرامیکی، پوشش عایقی روی تجهیزات پست‌های برق و ساخت ایستگاه های سرپوشیده را از جمله اقدامات ضروری برای پایداری شبکه برق خوزستان خواند و افزود: در سال‌ جاری تا کنون 3 بار تجهیزات پست‌های برق با آب مقطر شست‌وشو شده است.
گرمای خوزستان 16 نفررا راهی بیمارستان کرد
«علیرضا نجفی» سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی خوزستان به «ایران»گفت:در 24 ساعت دوشنبه تا سه‌شنبه 16 نفر در استان به‌دلیل گرمازدگی راهی بیمارستان شدند.
وی افزود: با توجه به پیش‌بینی هواشناسی مبنی بر افزایش دمای بالای 50 درجه از چند روز گذشته از طریق صدا و سیما و رسانه‌ها و فضای مجازی هشدارهای لازم را درخصوص گرمازدگی به مردم داده بودیم.کماکان نیز از مردم بویژه سالمندان و کودکان می‌خواهیم از ایستادن در فضای غیر مسقف خودداری کنند و تا حد امکان آب بنوشند و در صورت بروز گرمازدگی سریعاً به مراکز درمانی بروند.وی گفت شاید گفتن این حرف از طریق دانشگاه علوم پزشکی غیر معمول باشد، اما از مردم سراسر کشور خواهش می‌کنم در مصرف برق واقعاً کوشا باشند ،زیرا اگرخدای ناکرده در شهر‌هایی که دما بالای 50 درجه می‌رسد برق به یکباره قطع شود بدون شک شیرخواران و سالمندان دچار گرمازدگی خواهند شد!روز دوشنبه در حالی که هواشناسی خوزستان ثبت دمای 52.5 درجه را برای آبادان اعلام کرد مردم شهر‌های مختلف اذعان می‌کردند که در ماشین‌های آنان دمای 57 درجه را نیز ثبت کرده اند.«محمد سبزه زاری» مدیرکل هواشناسی خوزستان در این خصوص توضیح داد: ایستگاه‌های هواشناسی ما در سطح خاکی و در فاصله 1.5 تا 2 متری از سطح زمین قرار دارد ولی قاعدتاً دما در سطح آسفالت که گرمای فلز خودروها نیز به آن اضافه می‌شود بیشتر است، چراکه سطح فلزی گرما را جذب می‌کند. به گفته وی روز سه‌شنبه دما در شهر‌های اهواز، حمیدیه، باوی، رامین، آبادان، خرمشهر،  سوسنگرد، هویزه، امیدیه، آغاجاری، رامشیر و شادگان در حد روز گذشته بود ولی از امروز تا آخر هفته دما حداقل 5 درجه کاهش می‌یابد.
گرما و گرد و غبار در ایلام
از سوی دیگر «ناصرملکی» مدیر کل هواشناسی استان ایلام هم با اعلام اینکه گرمای هوای خرداد ماه در 70 سال گذشته در 2 شهرستان مهران و دهلران رکورد زده است، به «ایران» گفت: شهرستان مهران  روزهای شنبه و یکشنبه با ثبت دمای 51.4 درجه سانتیگراد گرم‌ترین شهر کشور بوده است، البته شهرستان‌ دهلران رتبه سوم گرما را در این مدت داشته است. ملکی با اشاره به اینکه موج گرمای حاکم بر استان از اواخر امروز (چهارشنبه) کاهش می‌یابد افزود: دمای هوا درمناطق شمالی استان طی روزهای پایانی هفته تا 10 درجه کاهش خواهد یافت، البته با توجه به وزش شدید باد احتمال تشکیل و نفوذ توده گرد و غبار وجود خواهد داشت.مدیر کل هواشناسی استان ایلام یادآور شد: از هفته قبل پیش‌بینی‌ها در خصوص گرمای کم سابقه صورت گرفته و هشدار‌های لازم به دستگاه‌های متولی اعلام شده بود.
وی درخصوص اختلاف دمای ثبت شده در هواشناسی و آنچه مردم اعلام می‌کنند، توضیح داد: ایستگاه‌های هواشناسی در تمام استان‌ها خارج از شهرها و اغلب در مناطق خاکی واقع شده است ،به همین دلیل دمای ثبت شده در مراکز ما عدد پایین تری را نسبت به سطح شهرها که شلوغ‌تر بوده و فضای بسته‌تری دارد نشان می‌دهد، البته نمی‌توان به طور قطع صحت دمای ثبت شده توسط دماسنج‌های معمول و نصب شده روی خودرو‌ها را تأیید کرد و همچنان ملاک واقعی سنجش دما ایستگاه‌های هواشناسی هستند.
گرما در دهلران 70 نفر را راهی بیمارستان کرد
«لطیف صادقی»، معاون استاندار و فرماندار ویژه دهلران هم از آماده باش ستاد مدیریت بحران در این شهرستان مرزی خبر داد و اظهار داشت: گرمای ۵۱ درجه موجب شد همه دستگاه‌های خدمت رسان در حالت آماده باش باشند.
وی با اشاره به اینکه گرمای شدید به تأسیسات شبکه توزیع برق و دستگاه‌های اندازه‌گیری برق به برخی از مشترکین خانگی نیز خساراتی وارد کرده است، افزود: شدت گرما موجب سوختگی ۱۰ کنتور برق در این شهرستان شده است. با وجود اینکه هیچ گونه خاموشی تا امروز نداشته‌ایم اما حتی کولرها، منازل را خنک نمی‌کنند و این امر سبب مشکلات زیادی برای شهروندان شده است.فرماندار ویژه دهلران از ادارات منابع طبیعی و محیط‌ زیست خواست برای هرگونه آتش‌سوزی احتمالی آمادگی داشته باشند و برنامه‌ریزی و راهکارهای عملیاتی درخصوص پیشگیری از حوادث احتمالی را در دستور کار قرار دهند.
وی با بیان اینکه طی این مدت بیش از 70 نفر به علت گرما زدگی راهی مراکز درمانی شده‌اند، گفت: شبکه بهداشت و درمان و هلال احمر آمادگی لازم را برای پذیرش و درمان شهروندان دارند و شهروندان در این زمینه نگرانی نداشته باشند.
ثبت دمای 66 درجه‌ای از سوی شهروندان
«مجید بیگلریان»، مدیر کل مدیریت ستاد بحران استان ایلام نیز با تأکید بر اینکه طی 2 روز گرمای بی‌سابقه هیچ گونه خاموشی در استان نداشته‌ایم، گفت: با توجه به هشدار‌هایی که از سوی هواشناسی صادر شده بود تمام دستگاه‌های امدادرسان و مراکز درمانی در حالت آماده باش بودند.بیگلریان افزود: گرمای هوا به حدی بود که موجب آب شدن(سوختن) 10 کنتور برق در دهلران شده است. علت این حوادث استفاده همزمان چندین وسایل سرمایشی از یک منبع بوده است. وی با تأکید بر لزوم صرفه‌جویی در مصرف برق، اظهار داشت: به منظور کاهش بار مصرف در روزهای گرم با تصمیم ستاد مدیریت بحران استان روز یکشنبه تمام ادارات و بانک‌ها در شهرستان‌های مهران و دهلران تعطیل بود و با این اقدام توانستیم بیش از 50 درصد در مصرف برق طی این مدت صرفه‌جویی کنیم. همین امر هم سبب شد در این مدت هیچ گونه خاموشی در استان نداشته باشیم.
مدیر کل مدیریت ستاد بحران استان ایلام افزود: در برخی شبکه‌های مجازی شهروندان با ارسال تصاویر دماسنج‌ خودروهای شخصی دمای هوا را تا 66 درجه در آفتاب و 58 درجه در سایه هم اعلام کرده‌اند، اما ملاک اصلی ما آمار‌های سازمان هواشناسی است، البته گرمای بی‌سابقه در استان کاملاً مشهود بود و همین امر هم سبب شد تعداد زیادی از هم استانی‌ها بخصوص در شهرستان دهلران دچار گرمازدگی شده و راهی مراکز درمانی شوند.

بــــرش

روز دوشنبه  دما در آبادان به 52.2 درجه و دهلران و مهران  به 52 درجه رسید که ثبت این دما در روزهای پایانی بهار سابقه نداشته است . این گرمای زودهنگام باعث گرمازدگی دهها نفر، ذوب شدن دهها کنتور برق و  شکستن رکورد گرمترین روزخرداد از زمانی که ایستگاه  هواشناسی در آبادان تاسیس شده است ( 70 سال) شد
«صادق ضیاییان» مدیر کل پیش بینی و هشدار سازمان هواشناسی به «ایران»گفت : ثبت دمای 52.5 در آبادان به این دلیل رکورد به حساب می آید که از زمان ایجاد ایستگاه هواشناسی در این شهر که به 70 سال پیش بر می گردد تاکنون دما در نیمه دوم خرداد به این حد نرسیده بود و پیش از آن نیز ایستگاهی برای ثبت دما نبوده است