شاخص‌های ارزندگی بازار سهام تقویت شد

سعید رشیدی‌نوبندگانی
خبرنگار
در جریان معاملات روزدوشنبه، دوم خردادماه 1401، شاخص کل بورس با افت 25 هزار واحدی، به عدد یک میلیون و 557 هزار واحد بازگشت تا ارزش بازار به سطح قیمتی ابتدای اردیبهشت ماه برسد. این روند باعث شد تا نسبت (P/E) بورس درحدود 0.3 درصد ارزنده‌تر شود و به عدد 8.97 برسد. در این روز، در حدود یک هزار و 350 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد تا بالاترین رکورد خروج پول حقیقی از ابتدای سال را شاهد باشیم. به این ترتیب مجموع خروج پول حقیقی از بازار در سال‌جاری به 4 هزار و 200 میلیارد تومان رسید.
جاماندگان «سقوط بزرگ» درحال خروج از بازار
باید توجه داشت خروج پول از طرف کد‌های حقیقی به معنای عدم ورود پول‌های جدید به بازار نیست و در این فرایند بخشی از سفارش‌های فروش، از طرف دیگر حقیقی‌ها (پول‌های جدید) خریداری می‌شود. بنابراین باید انگیزه فروشندگان و خریداران حقیقی را از یکدیگر تفکیک کرد. مشاهدات میدانی خبرنگار روزنامه ایران نشان می‌دهد، بخشی از فروش‌های صورت گرفته توسط افرادی بوده که در سال 1399 بدون تحلیل درستی از بازار اقدام به خرید سهام کرده‌اند و در این زمان با رسیدن ارزش پرتفوی به نقاط سر به سر فرصت را مغتنم شمرده و درحال خروج از بازار هستند. این طیف از فروشندگان توجه زیادی به عواملی بنیادی شرکت‌ها ندارند و فروش آنها بیشتر از عوامل روانی به‌وجود آمده در سال‌های قبل سرچشمه می‌گیرد. نگاهی کامل‌تر به نماگرها و همزمانی خروج پول با افزایش ارزش معاملات خرد، در کنار کاهش تعداد فروشندگان حقیقی نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از خروج‌های صورت گرفته از طرف جاماندگان از سال 1399 صورت گرفته است.
چرا ورود و خروج پول حقیقی مهم است؟
در بازارسهام طیف‌های مختلف سرمایه‌گذار با انگیزه‌های مختلفی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند. در این بین حقوقی‌ها با انگیزه‌هایی مانند تصاحب جایگاه‌های مدیریتی و همچنین حمایت از روند کلی قیمت‌ها یا بهره‌مندی از سودهای تقسیمی در آخر سال مالی و با چشم انداز‌های بلند مدت اقدام به خرید یا فروش سهام می‌کنند. البته گاهی فروش سهام از طرف این طیف از فعالین بازار می‌تواند صرفاً برای پوشش هزینه‌ها یا حسابداری آخر سال صورت پذیرد.
از طرفی دیگر، حقیقی‌ها غالباً سرمایه‌گذاری‌های خود را در بازه‌های کوتاه‌مدت انجام می‌دهند و به دنبال سرمایه‌گذاری‌های زود‌بازده هستند از این‌رو روند ورود و خروج حقیقی‌ها از یک بازار می‌تواند به عنوان یک نماگر (درکنار دیگر نماگرها) ما را از منطق غالب بر معاملات مطلع کند تا براساس آن به تصمیم‌گیری بپردازیم.