صدور پروانه ساخت مسکن در 6 ماه برابر با 8 سال قبل

مجموع پروانه ساختمانی صادر شده از سال 92 تا 99 برابر یک میلیون و 150 هزار واحد است در حالی که این آمار فقط برای 6ماه دولت سیزدهم، معادل یک میلیون پروانه است

گروه اقتصادی/ تعداد پروانه‌ ساختمانی صادر شده در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد تولید مسکن در دولت سیزدهم شتاب گرفته است. افزایش تولید مسکن در مقایسه با تعداد پروانه‌ ساختمانی در دولت قبل و در چند ماهه دولت سیزدهم مبین این است که این عدد در 6 ماه دولت سیزدهم تقریباً با 8 سال دولت قبل برابری می‌کند. در دولت قبل از سال 92 تا 99 تعداد کل پروانه ساختمانی صادر شده برابر یک میلیون و 150 هزار فقره بوده است در حالی که در 6 ماهه دوم سال 1400، در مجموع یک میلیون پروانه توسط شهرداری‌های کشور برای ساخت و ساز صادر شده است. این موضوع از رشد بی‌سابقه ساخت و ساز خبر می‌دهد.
در 3 فصل سال 1400، کل پروانه‌های صادر شده ساختمان شهری 87 هزار و200 فقره است، در بهار سال گذشته 34 هزار و 500، در تابستان 27 هزار و 900 و در پاییز 24 هزار و 800 پروانه ساختمانی در مناطق شهری صادر شده است. رشد صدور پروانه در نیمه دوم سال قبل به یک میلیون فقره، نشان می‌دهد تقریباً یک میلیون هزار پروانه در زمستان سال قبل صادر شده است.
بنابراین گزارش که از داده‌های مرکز آمار استخراج شده است، صدور پروانه‌های ساختمانی از سال 92 تا 99 نسبت به سال‌های قبل روند کاهشی دارد و در این 8 سال فقط در برخی دوره ها پروانه ساختمانی نسبت به سال قبل رشد اندکی دارد. آمار به خوبی مشخص می‌کند که از سال 92 ساخت و ساز روند نزولی به خود گرفته تا اینکه در سال 97 همزمان با آغاز برنامه‌ریزی برای طرح اقدام ملی و همچنین جهش قیمت‌ها در بازار مسکن، صدور پروانه ساختمانی در این سال حدود22 هزار فقره بیشتر از سال قبل، یعنی سال 96 است.
با توجه به رکود بازار مسکن از سال 92، در سال 93، افت شدید ۴۲ درصدی نسبت به سال قبل در صدور پروانه‌های ساختمانی اتفاق افتاد که از این سال به بعد همین کاهش در سال‌های 94 و 95 نیز تکرار شد و در سال‌های 96 تا 99 با افزایش قیمت مسکن و روی آوردن سازندگان به ساخت و ساز، تعداد پروانه‌های ساختمانی نیز افزایش یافته که افزایش آن قابل توجه نیست.
اوج صدور پروانه ساختمانی در دولت قبل فقط در سال 92 بوده که میزان آن 206 هزار واحد است. البته این آمار به خاطر ساخت و ساز مسکن مهر در دولت قبل از آن است که در سال 92 نیز خود را نشان داده است. طبق بررسی‌ها سهم مسکن مهر از پروانه‌های صادره در سال 92 حدود ۱۱۵ هزار واحد در سال بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت دهم در پایان کار خود ۶۹۰ هزار واحد را تحویل داد که به طور میانگین سالانه ۱۱۵ هزار واحد را شامل می‌شود. این در حالی است که بنابر طرح جامع مسکن و قوانین بالادستی، برای تأمین مسکن مصرفی، در سال حداقل باید یک میلیون مسکن ساخته شود. کاهش شدید ساخت مسکن در دولت قبل منجر به جهش بی‌سابقه قیمت هم در بخش خرید و هم در بخش اجاره شده است.
کاهش صدور پروانه ساختمانی در سال‌های گذشته منجر به کاهش تولید مسکن شده است. بر اساس آمار، در سال ۹۳ برای تعداد ۴۰۰ هزار و ۱۶۴ واحد مسکونی پروانه صادر شده که نسبت به سال قبل از آن، یعنی سال 92، کاهش بیش از 50 درصدی را نشان می‌دهد. افت تولید مسکن در سال‌های پس از آن هم ادامه پیدا کرد و در سال ۹۶ به حدود ۳۳۷ هزار واحد رسید. سال 92 تقاضا برای دریافت پروانه ساختمانی با رشد مواجه شد. در آن سال تولید مسکن به ۳۷۶ هزار واحد رسید که بخش زیادی از این رشد به خاطر برنامه اقدام ملی مسکن بوده است. براساس برنامه اقدام ملی مسکن، دولت موظف بود از سال 97 تا پایان دولت، 400 هزار واحد بسازد. اما واحدهای ساخته شده در این برنامه تا پایان دولت قبل فقط حدود 40 هزار واحد است و دولت سیزدهم قصد دارد واحدهای پیش‌بینی شده در این برنامه را همزمان با نهضت ملی مسکن پیش ببرد.
جهش صدور پروانه در دولت سیزدهم
داده‌های آماری وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد در بازه زمانی نیمه دوم سال گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزار فقره پروانه ساخت و ساز شهری و روستایی صادر شده است، در حالی که در سال‌های قبل از آن در بازه یک ساله تنها ۴۵۰ هزار فقره مجموع شهری و روستایی صادر می‌شد. با توجه به آمار حدود 150 هزار فقره پروانه روستایی، بیش از یک میلیون پروانه ساختمانی در نیمه دوم سال قبل ثبت شده است. این در حالی است که در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۰ (ماه‌های پایانی دولت یازدهم) برای مثال فقط ۲۴۹۱ پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شده که از افت ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ حکایت دارد.
با توجه به اینکه به طور متوسط برای هر پروانه ساختمانی ساخت حدود 7 واحد مسکونی در نظر گرفته می‌شود صدور یک میلیون پروانه ساختمانی شهری به معنی تولید حدود 7 میلیون مسکن در آینده است که بخشی از آن (4 میلیون ) مربوط به نهضت ملی است. به این ترتیب حتی اگر نیمی از این واحدهای پیش‌بینی شده ساخته شود، بخش زیادی از کمبود مسکن در کشور جبران می‌شود. این در حالی است که طی سال‌های 90 تا 99 تعداد واحدهای مسکونی پیش‌بینی در پروانه‌های احداث ساختمان 4 میلیون و 800 هزار واحد مسکونی است که بیشترین و کمترین تعداد واحد مسکونی در پروانه‌های احداث ساختمان به ترتیب در سال‌های 92 و 96 با 770 و 322 هزار واحد مسکونی است.
در سال‌های قبل از ۱۴۰۰، حجم متراژ زیربنای پروانه‌های ساختمانی صادر شده مجموعاً به ۵۵ میلیون مترمربع می‌رسید. در حالی که در سال گذشته برای بیش از ۱۵۵ میلیون مترمربع واحد مسکونی در سراسر کشور پروانه از سوی شهرداری‌ها صادر شد. طی سال‌های 90 تا 99 بیشترین و کمترین مساحت زمین در پروانه‌های ساختمانی در کل کشور به ترتیب در سال‌های 92 و 93 با 75 و 43 میلیون متر مربع است.
 تولید مسکن
مقایسه تولید مسکن در دولت‌های مختلف نشان می‌دهد در دولت سازندگی یک میلیون و 170 هزار، در دولت اصلاحات 2میلیون و 100 هزار، در دولت مهر 4 میلیون و 800 هزار و در دولت تدبیر و امید کمترین میزان و 790 هزار واحد مسکونی ساخته شده است. به این ترتیب با توجه به برنامه ساخت 4 میلیون مسکن تا پایان 1404، اگر این تعداد مسکن در کشور ساخته شود، در یک دوره دولت سیزدهم ساخت مسکن بیشتر از دو دوره دولت سازندگی و اصلاحات است.