نام نیکی که در تاریخ ماندگار شد

هوشنگ جاوید
پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی ایران
زنده‌یاد استاد عثمان محمد پرست معروف به عثمان خوافی ازاستادان دوتار نواز خراسان و از خیّران مدرسه‌ساز بود. این هنرمند بزرگ، موسیقی را به‌صورت خودآموزآموخت. در دوران نوجوانی با عده‌ای از جوانان خواف آشنا می‌شود که در گوشه‌ای مشغول به دوتار نوازی بودند و از یکی از آن افراد خواهش می‌کند تا دوتارش را به او بدهد و بنوازد و سرانجام این دیدار و اتفاق منجر به دوستی می شود و مدت‌ها به همین روش دوتار نواخت، تا آنکه سال‌ها بعد اتاق کوچکی در خانه پدری‌اش ساخت و آن اتاقک را پایگاه جوانان و دوستانش قرار داد. پدر و مادرعثمان مخالف موسیقی بودند و زمانی که متوجه شدند او به سمت دوتار نوازی رفته بسیار ناراحت شدند، اما با تمام این مخالفت‌ها، عثمان مسیرش را ادامه داد. استاد عثمان محمد پرست در دوران جوانی دوستی داشت به نام رضا شتردار که حرفه‌اش ساربانی بود، شبی دوستش درمنزل او میهمان شد و مشغول دوتار نوازی شدند که ناگهان متوجه شد پدرش محو تماشای ساز نواختن اوست؛ پیشانی عثمان را بوسید و گفت من براین اندیشه بودم که مسیرنادرستی را انتخاب کرده‌ای اما از اینکه این مسیر را برگزیدی و اشعاری در وصف پیغمبر(ص) و ائمه اطهار(ع) می‌خوانی بسیار خوشحالم و از آن روز به بعد عثمان فعالیتش را به‌صورت جدی‌تر ادامه داد و ساز دوتاری هم خریداری کرد. در یکی از آن روزها متوجه صدای‌سازی از رادیو شد و با توجه به تجربیاتی که در این زمینه داشت بعد از پایان دوران سربازی تصمیم گرفت به گونه‌ای دوتار بنوازد که صدای سازش شبیه آنچه که از رادیو شنیده بود، باشد و براین اساس تصمیم می‌گیرد پرده‌هایی به سازش اضافه کند بی‌آنکه کسی به او بیاموزد و سرانجام بواسطه آشنایی با یکی از دوستانش که در خواف زندگی می‌کرد و تار ایرانی می‌نواخت و مشورت با او، این اتفاق صورت گرفت و به دوتار عثمانی معروف شد. ابداعاتی که او در موسیقی به‌وجود آورد موجب شد نوع لحن‌های نواختن با این ساز به موسیقی ردیف و دستگاهی نزدیک‌تر شود. درواقع با به کار بردن تکنیکی خاص نغمه نوایی را به روز کرد.
بعد از انقلاب عثمان محمد پرست با افرادی آشنا شد که به منطقه خواف سفر کرده بودند و به عثمان پیشنهاد کردند در مناطق محروم مدرسه‌سازی کنند و عثمان هم با اشتیاق این همکاری را پذیرفت و مُبَلغ این انجمن که نامش یاری بود، گردید و در مجالس خیریه‌ای که برپا می‌شد، عثمان دوتار نوازی می‌کرد و هیچگاه دستمزدی بابت انجام این کار دریافت نکرد، اما توانست با همین ساز و آوازش 900 مدرسه در مناطق محروم بسازد؛ کاری که کمتر هنرمندی به آن توجه داشته  یا انجام داده ،حتی سلبریتی‌های هنر کشورمان. به عقیده من اگر حرفه و هنر عثمان موجب شهرت او شده، به سبب لطف خداوند بر اوست و همچنین کارهای خیری که انجام داد.
عثمان طی سال‌ها فعالیت درعرصه هنر هیچگاه شاگرد پروری نکرد و تنها یک شاگرد داشت که دامادش بود،حتی به‌دلیل دلخوری‌هایی که از جامعه داشت و نگاهی که به موسیقی بود، به فرزندانش توصیه کرد هیچگاه موسیقی را دنبال نکنند. درآخر باید بگویم استاد عثمان محمد پرست یک هنرمند کاملاً مردمی و خودساخته بود و نام نیکش مانا در تاریخ فرهنگ و هنر ایران است.