پیام انتخابات مجلس لبنان

پازل پیچیده سیاسی لبنان با توافق حل می‌شود


محمدعلی حسن‌نیا
 پژوهشگر
انتخابات پارلمانی لبنان روز یکشنبه در سراسر این کشور برگزار شد. این انتخابات در زیر سایه فشار و مشکلات اقتصادی، کاهش ارز پول ملی و قطعی برق و گاز صورت گرفت. این دوره از انتخابات برای هر دو گروه اصلی در صحنه سیاسی لبنان دارای اهمیت و شاید حتی بتوان گفت حکم مرگ و زندگی را داشت. در صحنه میدانی انتخابات لبنان گروه‌های سیاسی به چند فرقه تقسیم‌بندی شدند. شیعیان لبنان که نیمی از 64 کرسی مسلمانان در اختیار آنهاست با چند لیست وارد عرصه شدند. دو گروه اصلی این طیف تحت شعار «باقون، نحمی و نبنی» با هدایت حزب‌الله لبنان و گروه دیگر با شعار الوفا با رهبری جنبش امل وارد عرصه شدند. البته این دو گروه در بخش‌هایی از حوزه‌های انتخابیه لبنان با هم ائتلاف کردند. مثلاً در بعلبک و بیروت این گروه با هم متحد شدند و با شعار «الوفا و نحمی» وارد عرصه شدند.
نکته قابل توجه در بین شیعیان لبنان این است که  پول پاشی شدیدی که توسط عربستان و سفیر این کشور ولید البخاری در چند روز منتهی به انتخابات انجام شد نتوانست یک کرسی از شیعیان را کم کند و به مخالفان مقاومت اختصاص یابد. مثلاً در بعبلک شیخ عباس جوهری روحانی به اصطلاح مخالف حزب‌الله و نزدیک به امریکا و عربستان در لیست قوات البنانیه(به رهبری سمیر جعجع) قرار گرفت و قصد داشت کرسی حزب‌الله را کسب کند که ناموفق بود. بنابراین اولین هدف حزب‌الله و جنبش امل این بود که از 28 کرسی که آنها باید در این انتخابات کسب می‌کردند (15 امل و 13 حزب‌الله) هیچ‌کدام به فرد یا گروهی خارج از این دو مجموع در شیعیان تعلق نگیرد که به هدف اصلی خود رسیدند.
دومین هدف بلوک مقاومت در لبنان این بود که به آن تعداد قابل توجه صندلی در انتخابات لبنان دست یابند که طرح خلع سلاح حزب‌الله لبنان در مجلس این کشور توسط گروه‌های نزدیک به عربستان سعودی و امریکا مطرح نشود. بسیاری از افراد وابسته به عربستان نظیر؛ سامی جمیل، سمیر جعجع، اشرف ریفی و فواد مخزومی در روند انتخابات لبنان شعارهای مبنی بر خلع سلاح مقاومت داشتند که با این روند نتایج انتخابات لبنان این موضوع تقریباً  منتفی شده است. اما در آن سوی   انتخابات لبنان، گروه‌های اهل سنت و برخی افراد دست راستی مسیحی قرار داشتند. بعد از اینکه سعد حریری، رهبر جریان المستقبل که مهم‌ترین بلوک اهل سنت در لبنان است این انتخابات را تحریم کرد، در روز انتخابات  برخی از گروه‌های تحریم کننده انتخابات استخر بزرگ آبی در بیروت ایجاد کرده بودند و در آن شنا می‌کردند تا نشان‌دهند انتخابات برای آنها مهم نیست.
البته سعد حریری بعد از انتخابات لبنان مطلبی منتشر کرد که نتایج انتخابات نشان‌دهنده این است که مردم لبنان خواهان تغییر در این کشور هستند. سعد حریری فرزند رفیق حریری نخست‌وزیر اسبق لبنان در صورتی از تغییر صحبت می‌کند که وی نزدیک به 6 سال و پدرش 10 سال حکومت را در اختیار داشتند. اهل سنت در این انتخابات دچار تشتت زیادی شد و هر کدام از جریان‌های اهل سنت برای کسب 32 کرسی این جریان لیستی مطرح کردند که در بین آنها چندین نفر که به مجلس راه یافتند نزدیک به مقاومت هستند. اهل سنت در روند سیاسی لبنان قطعاً اثرگذار خواهند بود ولی به دلیل نداشتن رهبری واحد باید در ائتلاف ذیل مسیحیان راستگرا یعنی به رهبری سمیر جعجع و سامی جمیل فعالیت کنند.
در بین مسیحیان اما این انتخابات بسیار متفاوت بود. میان چند جریان در بین مسیحیان مارونی که بیشترین کرسی‌های مجلس از مسیحیان در اختیار آنهاست رقابت بسیار سنگین و جدی وجود داشت. یک بلوک به رهبری سمیر جعجع و سامی الجمیل، فرزند رئیس جمهور اسبق لبنان و در آن طرف گروه «التیار الحر الوطنی» به ریاست جبران باسیل و جنبش المرده با هدایت میشل فرنجیه قرار داشت.
نکته جالب این است که بعد از نتایج انتخابات لبنان هر دو گروه مسیحی مارونی اعلام کردند که کتله (حزب) برتر در مجلس را دارند. همسر سمیر جعجع که سر لیست اصلی گروه القوات البنانیه را برعهده داشت در سخنرانی بعد از اعلام نتایج گفت که آنها 21 کرسی را کسب کرده‌اند، البته این صحبت او با برگزاری نشست دیروز کتله الجمهوری القوی در بیروت این حرف چندان درست نبود. زیرا تنها 19 نماینده راه یافته از این حزب در این جلسه شرکت کردند.
از آن طرف هم جریان ملی آزاد مسیحی هم اعلام کرد که 21 کرسی مسیحیان مارونی را کسب کرده که به‌نظر می‌رسد آنها هم اغراق کردند و نهایت 18 کرسی را کسب کردند. در مجموع به‌نظر می‌رسد کرسی‌های مسیحیان بین قوات نزدیک به عربستان و امریکا و مسیحیان نزدیک به مقاومت تقسیم خواهد شد. در بین علوی‌های هم افراد تقریباً مستقلی وارد مجلس شده‌اند که باید دید نقش آنها در بزنگاه‌ها چه خواهد بود. دروزی‌های طرفدار جنبلاط هم توانستند اکثر کرسی‌های را به دست آورند. نکته اصلی و مهم انتخابات لبنان ورود مستقل‌ها و جریان ثوره التشرین (انقلاب اکتبر2019) است. در این انتخابات به دلیل اینکه بسیاری از مردم نارضایتی شدیدی از برخی گروه‌ها مانند، اهل سنت و مسیحی‌های داشتند به افراد مستقل و چهره‌های جدید رأی دادند. تغییر کرسی‌های در این گروه‌ها محسوس بوده. 4 کرسی اهل سنت، 4 صندلی مسیحی، 3 کرسی دروزی‌ها  و 2 صندلی ارتدوکس‌ها به افراد مستقل و انقلابیون سال 2019 رسید.
ثور التشرینی‌ها  توانستند با ایجاد بلوک قوی 14 صندلی را کسب کنند. این افراد با شعار و رفتارهای رسانه‌های رأی آوردند، البته رأی‌های ترجیحی آنها بسیار کم بود و در نبود مشارکت بالا و عدم حضور لیست‌های قوی وارد مجلس شدند. این افراد در طیف رادیکال ضد مقاومت قرار نمی‌گیرند ولی بسیاری از آنها هم طرفدار مقاومت نیستند و باید دید در روند آینده مجلس کجا قرار می‌گیرند. 13 نفر هم مستقل وارد مجلس شدند که سه نفر از آنها همان ابتدا اعلام کردند که در بلوک مقاومت تعریف خواهند شد. باز باید دید در پازل پیچیده سیاسی لبنان که نمی‌توان به آن صفر و 100 نگاه کرد کدام قسمت قرار خواهند گرفت.
در مجموع آینده لبنان پیچیده است و همان‌گونه که سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان اعلام کرد هیچ‌کدام از گروه‌ها اکثریت پارلمان را ندارد و بدون توافق هیچ کاری انجام نخواهد شد. این حرف نگاه واقع‌گرایانه مقاومت لبنان به روند سیاسی این کشور است. حتی هر گروهی اکثریت پارلمان را داشته باشد نمی‌تواند گروه دیگر را نادیده بگیرد. این روند در انتخابات سال 2005 و 2018 نمایان شده است. در همان زمان سعد حریری و جریانش قصد داشتند مقاومت را کنار بگذارند که نتوانستند و در آخر چند وزیر با حق وتو در اختیار گروه‌های مقاومت قرار دادند. در کل می‌توان گفت «لبنان یعنی کشور توافق‌ها؛ یا این پازل با تواف کامل می‌شود یا هیچ وقت تکمیل نمی‌شود».



آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7912/6/613512/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها