2000 روستا در دولت سیزدهم آنلاین شدند

از روی کار آمدن دولت تاکنون بیش از 2 هزار روستا به اینترنت متصل شده و ضریب نفوذ اینترنت در روستاها به 86 درصد رسیده است/ تا نیمه سال آینده 100 درصد روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل می‌شوند

سوسن صادقی
خبرنگار
آمارهای متفاوت و متناقضی از اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات وجود دارد، در حالی که دولت قبل از اتصال بیش از 90 درصد روستاها به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات خبر می‌داد ولی آمار منتشر شده نشان می‌داد که 81 درصد از روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل شده‌اند و با روی کار آمدن دولت سیزدهم این رقم تا 28 اردیبهشت ماه به 86 درصد رسیده است. اما واقعیت امر چیست؟ و ضریب نفوذ اینترنت در روستاها چقدر است؟ درباره آمارهای متناقض حوزه اینترنت روستایی و برنامه‌های این وزارتخانه درباره اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات با «ایرج روحی» مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مجری طرح خدمات عمومی اجباری این وزارتخانه گفت‌وگو کرده‌ایم.

دولت قبل اعلام کرد که بیش از 90درصد روستاها به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات متصل شده‌اند این درحالی است که شما اعلام کردید 81 درصد. این اختلاف آمار از چه ناشی می‌شود؟
علت اختلاف درصدی در این است که اینترنت تا بخش‌هایی از برخی روستاها رفته است و سیگنال هم در آن منطقه وجود دارد ولی نیاز بوده تا آن فرد ساکن در روستا یک مودم OUTDOOR را روی پشت بام منزل خود نصب کند تا بتواند از اینترنت استفاده کند  و قرار بود که این دسته از مودم‌ها با قیمت پایین‌تر به روستاییان فروخته شود که در مقطعی این اتفاق افتاد ولی روستاییان نمی‌توانند برای مودم و غیره هزینه کنند و از سوی دیگر نگهداری این دسته از مودم‌ها نیز دشوار است و مهم‌تر از همه اینکه آنها می‌خواهند بسیار راحت با داشتن دستگاه موبایل اینترنت را حتی در جاده‌ها و زمین‌های کشاورزی خود دریافت کنند. حتی اگر زمانی آنها به داشتن سرعت 512 کیلوبایت راضی بودند اما اکنون انتظار دارند حداقل 2مگ سرعت را روی گوشی خود تجربه کنند از این‌رو دولت سیزدهم در نظر دارد روستاییان تجربه کاربری بهتر و راحت تری در اتصال به شبکه ملی اطلاعات داشته باشند و بتوانند با سرعت مناسب کار آنها را راه بیندازد و اینکه آمار خانوار نیز افزایش داشته است. در آمار سال 95 ، 39 هزار روستای بالای 20 خانوار وجود داشت این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود روستاهای بالای20 خانوار بالای 40 هزار است که مرجع اصلی در این موضوع وزارت کشور است.
طبق برنامه ششم توسعه چه میزان از روستاهای کشور باید به شبکه ملی اطلاعات متصل شوند؟
در برنامه ششم توسعه و ماده 67، تکالیفی مبنی بر فراهم شدن زیرساخت الکترونیک در مناطق روستایی برعهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گذاشته است که طبق این تکلیف وزارت ارتباطات باید 80درصد روستاهای بالای 20 خانوار را به شبکه ملی اطلاعات متصل کند و با اینکه هنوز برنامه ششم توسعه به پایان نرسیده اما این تکالیف عملیاتی شده است.
هم‌اکنون چه میزان روستای بالای 20 خانوار به شبکه ملی اطلاعات اتصال یافته اند؟
از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان اسفند ماه سال 1400 با رشد 3 درصدی از 81 درصد (32087 روستا) به 84 درصد (33744 روستا) معادل 1657 روستا به کمک فناوری‌های روز از قبیل G‌3و 4G به پهن باند موبایل و شبکه ملی اطلاعات دسترسی پیدا کرده‌اند.
چه میزان منابع برای اتصال روستاهای باقی مانده به اینترنت نیاز است و از این میزان چقدر آن تأمین شده است؟
اعتبار لازم برای اتصال 100 درصدی روستاهای بالای 20 خانوار به شبکه ملی اطلاعات، 120 هزار میلیارد ریال برآورد شده که قرار است حدود 40 هزار میلیارد ریال از محل 3% + 4% سهم درآمدی وزارت در سال 1401 و حدود 80 هزار میلیارد ریال از بودجه عمومی کشور تأمین شود. در حال رایزنی هستیم تا بقیه منابع را از سایر منابع و نیز برنامه و بودجه و استانی تأمین شود. طبق جدول زیر هر استانی به این میزان برآورد بودجه نیاز است.
قرار است تا چه زمانی تمام روستاها به اینترنت متصل شوند؟
در صورت تأمین اعتبارات تا نیمه اول سال 1402 تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار تحت پوشش اینترنت قرار گرفته و به شبکه ملی اطلاعات متصل خواهند شد.
 بیش از 600 روستا در هفته ارتباطات به شبکه ملی اطلاعات متصل شده‌اند. در مرحله بعدی نیز قرار است 1500 روستا تا پایان شهریور ماه به شبکه ملی اطلاعات متصل شوند. بعد از آن هم قرار است نزدیک به 2 هزار روستا تا اسفندماه سال‌جاری به اینترنت متصل شوند که با انجام این اقدام‌ها ضریب نفوذ اینترنت در روستاها از 84 درصد به 86 درصد تا 28  اردیبهشت ماه رسیده است.
برخی از روستاها دارای اینترنت با نسل‌های ارتباطی G‌2و G3 و به شبکه ملی اطلاعات متصل بوده و روستاییان تجربه کاربری ضعیفی دارند آیا دولت برای این بخش نیز برنامه‌ای در دستور کار دارد؟
 اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات در دو فاز پیگیری می‌شود. یک بخش از روستاها (5721) در کل اینترنت ندارند یا بسیار ضعیف است و بخشی از روستاها با اینکه دارای اینترنت هستند ولی سیگنال‌ها ضعیف است و مردم از آن راضی نیستند. به عبارتی بیش از هزار روستای دارای اینترنت کم کیفیت و 1500 روستای بدون اینترنت سیار وجود دارند. قرار است از 1500 روستای بدون اینترنت سیار و 1000 روستای کم کیفیت را تا اسفندماه سال 1402 با کیفیت مطلوب به شبکه ملی اطلاعات متصل کنیم.
آیا سایت‌های نصب شده در روستاها به گونه‌ای است که جاده‌ها، شهرک‌های صنعتی  یا گردشگری را پوشش دهد؟
بله. وقتی برای روستاهای بالای 20 خانوار دکل و سایت‌های مخابراتی نصب می‌شود نه تنها جاده‌ها و شهرک‌های صنعتی و بلکه مناطق گردشگری را تا حدودی پوشش می‌دهند هرچند پوشش این بخش از مناطق جزو تکالیف وزارت ارتباطات نیست ولی درتلاشیم تا این مناطق بخصوص مناطق عشایری (که آنها نیز اینترنت را از ما مطالبه می‌کنند) را نیز پوشش داده و اینترنت را به این بخش‌ها نیز برسانیم.
چرا برخی از روستاهای استان‌ها حتی تا 100 درصد به اینترنت متصل شده‌اند اما برخی دارای عقب‌ماندگی‌های زیادی هستند؟
همان طور که گفته شد حدود 6 هزار خانوار روستایی بالای 20 خانوار وجود دارد که هنوز به شبکه ملی متصل نیستند. در برخی استان‌ها همکاری استاندارها و فرماندار‌ها بسیار بالا بوده است و از این‌رو درصد بسیار بالایی از روستاهای آنها به اینترنت متصل شده‌اند از این‌رو برای سرعت بخشیدن اتصال روستاها به اینترنت نیاز است که همکاری نمایندگان، استانداری‌ها و فرمانداری ها نیز بیشتر شود. باید گفت برخی از روستاهای استان‌ها مانند، کرمان، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و... که به دلایل تعدد روستاها و فاصله روستاها  کمتر بهره مند هستند نیاز است همزمان زیرساخت مخابراتی تقویت شود که موضوع به‌صورت ویژه در قالب اجرای طرح‌های فیبر نوری در حال انجام است.
در اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات با چه چالش‌های دیگری روبه‌رو هستید؟
اول اینکه مطالبه هموطنان به دسترسی اینترنت نسبت به قبل تغییر کرده و مطالبه‌ها از بعد کیفیت و سرعت هم بالارفته است. البته مطالبه درست و بحقی است ولی کار ما را دشوار کرده است. دوم بحث هزینه است، انجام چنین کار بزرگی حدود 12 هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز است و از این میزان منابع حدود 4 هزار میلیارد تومان از منابع پایدار تأمین شده است و در حال رایزنی هستیم تا بقیه منابع را از بخش برنامه و بودجه و استانی تأمین کنیم از این‌رو به کمک نمایندگان مجلس و استاندارها و فرماندارها نیاز است تا بتوان این کمبود اعتبارات را جبران کرد. باید واقعیت را پذیرفت که هزینه‌های نصب سایت‌ها هم افزایش یافته است به‌طوری که اگر اپراتوری سایتی را پیش از این با 2 میلیارد تومان نصب و راه‌اندازی می‌کرد، اکنون با 3 میلیارد تومان می‌تواند راه‌اندازی کند. از سوی دیگر تجهیزات به‌دلیل همکاری کم برخی تولید‌کنندگان خارجی با چند واسطه به دست ما می‌رسد، بنابراین هرچقدر کمک کنند زودتر می‌توانیم روستاها را به اینترنت متصل کنیم. یکی دیگر از چالش‌ها بحث نبود جاده و برق تا تپه‌هایی است که باید دکل در آنجا نصب شود در این زمینه وزیر نیرو اقدامات مناسبی انجام داد ولی نیاز به مساعدت بیشتر است.  از همه مهم‌تر چالش فنی و زیرساخت مخابراتی است. در خیلی از روستاها زیرساخت و لینک‌های مخابراتی لازم موجود نیست. مطالبه نمایندگان از ما نیز از دیگر مسائل است. برخی نمایندگان از ما درخواست می‌کنند تا هفته آینده اینترنت به روستای مورد درخواست آنها برود این در حالی است که اگر از لحظه درخواست نماینده هم کار را آغاز کنیم 4 ماه طول می‌کشد یا برخی نماینده‌ها با اینکه منطقه آنها دارای اینترنت و پوشش بیشتر از متوسط کشوری هستند درخواست اقدام ویژه در حوزه انتخابی خود هستند ضروری است درخواست‌ها و مطالبات بگونه‌ای باشد که بتوان شاهد رشد متوازن و عدالت محور در سطح کشور باشیم. برنامه دولت این است که ابتدا روستاهایی که دارای اینترنت نبوده  یا اینترنت ضعیفی دارند به شبکه ملی اطلاعات متصل شوند و وقتی همه روستاها به حد متوسطی رسیدند بعد از آن هدفگذاری روی ارتقا خواهد بود.
اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات چه تأثیری در روند زندگی مردم گذاشته است؟
از آنجایی که زندگی مردم به تلفن همراه و اتصال به اینترنت وابسته شده از این‌رو در این راستا شاهد مهاجرت معکوس نیز بوده‌ایم، چرا که بیشتر مردم ترجیح می‌دهند وقتی کارشان با اینترنت راه می‌افتد در روستاهای خود ساکن شوند و همین مهاجرت معکوس ترافیک اینترنت را در روستاها افزایش داده است. از این‌رو کار به جایی رسیده که اکنون دیگر اگر زمانی اولویت نمایندگان به روستاها بحث آب، برق، گاز و جاده بود اکنون دغدغه اصلی آنها اینترنت شده است.