اصلاح سیاست ارز ترجیحی به سود مردم

گروه اقتصادی/  با واقعی شدن قیمت چهار قلم کالای اساسی و واریز یارانه 300 تا 400 هزار تومانی به ازای هر نفر به حساب 9 دهک درآمدی کشور، فاز نخست مردمی‌سازی منابع و یارانه‌ها در دولت سیزدهم کلید خورد. طبق تصمیم ستاد تنظیم بازار، قیمت هر کیلوگرم مرغ 59 هزار و 800 تومان، تخم‌مرغ 39 هزار و 800 تومان، روغن مایع آفتاب گردان 810 گرمی پخت و پز و سرخ کردنی 63 هزار تومان، قیمت شیر نایلونی ۹۰۰ گرمی 15 هزار تومان، شیر بطری یک لیتری 18 هزار تومان، ماست 5/2 کیلویی 49 هزار و 500 تومان و
پنیر ۴۰۰uf گرمی نسبتاً چرب 37 هزار و 500 تومان تعیین شد.
 هرچند درنگاه اول افزایش قیمت این بخش از کالاهای اساسی هزینه خانوارهای ایرانی را بالا می‌‌برد، اما با محاسبه سرانه مصرف طبق بودجه خانوار و یارانه نقدی که به حساب مشمولان واریز شده است، ضمن پوشش افزایش هزینه ناشی از رشد قیمت این کالاها مبلغی نیز برای خانوارها باقی می‌‌ماند که البته این رقم برای دهک‌های پایین درآمدی بیشتر و هرچه به سمت دهک نهم می‌‌رویم این رقم کمتر می‌‌شود. به طوری که محاسبات نشان می‌‌دهد، قدرت واقعی خرید سه دهک کم‌ درآمد 800 هزار تومان و 4 دهک متوسط 227 هزار تومان بیشتر می‌شود. همچنین قدرت خرید دهک اول شهری با وجود قیمت‌های جدید کالاهای اساسی، بیش از 900 هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد.
البته در این گزارش افزایش قیمت های احتمالی کالاهای جانشین و یا سایر اقلام اشاره ای نشده که خود موضوع گزارش دیگری است. در این گزارش صرفا تاثیر مستقیم مبلغ کمک معیشتی در خرید این 4 کالا بررسی شده است.
سود یک میلیون تومانی دهک اول درآمدی
با توجه به یارانه دریافتی، دهک اول شهری با افزایش قابل توجه قدرت خرید مواجه خواهند شد. بر اساس آخرین گزارش بودجه خانوار، در دهک اول شهری (کم‌درآمدترین قشر) مصرف ماهانه مرغ یک خانوار چهارنفره 3 کیلوگرم، تخم‌مرغ 1.18 کیلوگرم، پنیر 580 گرم، انواع شیر 2.75 کیلوگرم و روغن خوراکی 2.2 کیلوگرم است. تا پیش از این هر خانواده چهار نفره دهک اول شهری برای تأمین مرغ، تخم‌مرغ، پنیر،‌ شیر و روغن خود با قیمت‌های قبلی ماهانه 241 هزار تومان هزینه می‌کرد  که  با اصلاح یارانه کالاهای اساسی به 568 هزار تومان افزایش یافته است. این درحالی است که دولت به هر خانوار 4 نفره دهک اول هر نفر 400 هزار تومان و مجموعاً یک میلیون و 600 هزار تومان یارانه داده است. بنابراین از یارانه 1.6 میلیون تومانی خانوارهای چهارنفره پس از خرید همان مقدار کالای اساسی، بیش از یک میلیون و 31 هزار تومان در حساب خانوار باقی می‌ماند. حتی اگر خالص یارانه اضافه‌ شده یعنی یارانه جدید پس از کسر یارانه‌های سابق را هم حساب کنیم که یک میلیون و 250 هزار تومان می‌شود، باز هم قدرت خرید کم‌درآمدترین قشر شهری نهایتاً پس از خرید همان بسته ارزاق، 923 هزار تومان افزایش خواهد یافت یعنی قدرت خرید دهک اول دو برابر شده است حتی با افزایش قیمت‌ها.
783 هزار تومان برای دهک دوم باقی می‌‌ماند
دهک دوم شهری کشور نیز طبق گزارش بودجه خانوار، ماهانه 4.16 کیلوگرم مرغ، 1.5 کیلو تخم‌مرغ، 780 گرم پنیر، 4 کیلوگرم شیر و 2.83 کیلوگرم روغن مصرف می‌کند. تا پیش از این تهیه این سبد کالاهای اساسی برای دهک دوم شهری، حدود 336 هزار تومان تمام می‌شد که با قیمت‌های جدید  به 803 هزار تومان افزایش یافته است؛ یعنی هزینه خرید همان مقدار ارزاق اساسی برای این قشر 466 هزار تومان بیشتر شده است. این در حالی است که یک میلیون و 250 هزار تومان به یارانه این قشر اضافه شده است. بدین ترتیب، با کسر 466 هزار تومان افزایش برای خرید کالاهای اساسی فوق، نهایتا 783 هزار تومان مانده خالص یارانه اضافه‌شده برای دهک دوم خواهد بود.
قدرت خرید دهک سوم 706 هزار تومان بالا می‌رود
در دهک سوم شهری نیز محاسبات نشان می‌دهد که با قیمت‌های جدید کالاهای اساسی، نهایتاً قدرت خرید آنها 706 هزار تومان بالا می‌رود. هزینه خرید بسته ارزاق   پیش از این 375 هزار تومان بود که با قیمت‌های جدید تقریباً به 918 هزار تومان افزایش خواهد یافت؛ اما از آن سو خالص یارانه دریافتی آنها یک میلیون و 250 هزار تومان بیشتر شده که بیانگر افزایش 706 هزار تومانی قدرت خرید این قشر، حتی با کسر هزینه‌های جدید است.
افزایش نسبی قدرت خرید دهک‌های متوسط
در دهک چهارم شهری نیز که هر نفر یارانه 300 هزار تومانی دریافت کرده‌اند، تهیه بسته ارزاق با قیمت‌های جدید 952 هزار تومان در ماه تمام می‌شود که افزایش حدوداً 554 هزار تومانی، نسبت به قیمت‌های سابق دارد. اما هر خانوار 4 نفره دهک چهارم به طور خالص 846 هزار تومان یارانه جدید دریافت کرده (یک میلیون و 200 هزار تومان منهای یارانه‌های قبلی) نهایتاً برای این دهک 291 هزار تومان پول هم باقی می‌ماند که به معنای افزایش واقعی قدرت خرید آنها است.
برای دهک پنجم نیز قدرت خرید این قشر 236 هزار تومان بالا خواهد رفت؛ برای دهک ششم نیز از خالص یارانه اضافه شده 234 هزار تومان باقی می‌ماند. برای دهک هفتم نیز نهایتاً 150 هزار تومان پول باقی می‌ماند.
میزان افزایش قدرت خرید دهک‌های هشتم و نهم
دهک‌های هشتم و نهم،‌ برای دهک هشتم 71 هزار تومان و برای دهک 9 نیز 18 هزار تومان باقی می‌ماند.