حمله به دژهای افسانه‌ای

«کربلای 5 پیروزی بود یا شکست؟» واقعیت این است که  بعد از گذشت 35 سال از تاریخ این عملیات، هنوز برخی سؤال می‌پرسند که آیا ما در کربلاى 5 در شلمچه پیروز شدیم یا شکست خوردیم؟ عملیاتى که در سنگین‌ترین و خونین‌ترین سال جنگ رخ داد و قرار بود سرنوشت جنگ را مشخص کند. با شکست عملیات در کربلاى 4 یعنی تنها 2 هفته قبل، روحیه نیروهاى ایرانى به‌شدت تضعیف شده بود و فرماندهان در دوراهى بسیار سخت جنگیدن یا نجنگیدن قرار داشتند.
اگر میدان جنگ را ترک می‌کردند، همه چیز از دست مى‌رفت و اگر به جنگیدن ادامه مى‌دادند، معلوم نبود در نبرد پیروزى به دست بیاید و شکست براى بار دوم هم دست‌کمى از نجنگیدن نداشت.
تنها یک راه باقی‌مانده بود؛ باید بجنگیم و باید پیروز شویم.
کربلاى 5 تنها دو هفته پس از ناکامى بزرگ در کربلاى 4 اجرا شد. نیروهاى عمل‌کننده در میدان، هم به لحاظ جسمى و هم روحى آسیب فراوان دیده بودند و فرماندهان نیز  یا با عملیات جدید مخالف بودند یا تردیدهاى بزرگى داشتند. این ابهامات و تردیدها به برگزاری چندین جلسه مفصل و صریح میان فرمانده سپاه و فرماندهان یگان‌های عملیاتی و نیز جلسه نهایی با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به‌عنوان فرمانده جنگ در 17 دی ماه سال 65 یعنی دو روز پیش از اجرای عملیات انجامید و فرماندهان که عمدتاً در ابتدا موافقت کامل با این عملیات نداشتند، در نهایت برای شروع کار قانع شدند. عراق می‌دانست که ایرانی‌ها از سال 61 و پس از ناکامی در عملیات رمضان، قید حمله به بصره از مسیر «شلمچه» را زده‌اند؛ بخصوص آنکه رژیم بعث از سال‌ها قبل این منطقه را با مستحکم‌ترین موانع نظیر دژ، کانال ماهی، موانع مثلثی و موانع موسوم به پنج‌ضلعی محافظت می‌کرد و این بزرگ‌ترین سد پیش روی رزمندگان ایرانی بود. برای همین در عملیات‌های بعد، نیروهای ایرانی 2 بار از «هور» و 2 بار از «اروند» به سمت بصره حمله کردند که در عملیات‌های هور (خیبر و بدر) ناکام ماندند و تنها در عملیات والفجر 8 و عبور از اروند موفق بودند که منجر به تصرف شهر مهم فاو شد. تلاش چهارم نیز در کربلای 4 شکل گرفت که به‌دلیل آمادگی کامل عراق و اطلاع از تاکتیک ویژه (که فرماندهان در حین اجرای عملیات متوجه آن شدند) به شکست انجامید. با این تفاسیر، در تاریکی شب 19 دی 65، 215هزار رزمنده ایرانى بار دیگر به دژهاى افسانه‌اى عراق در شلمچه یورش بردند و در گستره‌اى به وسعت تنها 40 کیلومتر مربع با بیش از 600 هزار نیروی عراقی به نبرد برخاستند؛ نبردى که در نهایت هردو طرف را از نفس انداخت اما براى سرنوشت جنگ مسیرى جدید را باز کرد. در سالروز انجام این عملیات افتخارآفرین و به یاد همه رزمندگان و شهداى این نبرد بزرگ، به بررسى بیشتر آن پرداختیم هرچند درست‌تر آن بود که در صفحات بیشتر، ابتدا به عملیات کربلاى 4 در اروندرود و سپس به کربلاى 5 در شلمچه می‌پرداختیم چراکه بسیارى این دو عملیات را نه جداى از هم، بلکه دو مرحله از یک عملیات مى‌دانند.