افسون شهرزاد

زهره نیلی
روزنامه‌نگار
قصه‌ها و افسانه‌ها هم سفر می‌کنند و از شهری به شهری و از دیاری به دیار دیگر می‌روند و در هر سرزمین با آداب و رسوم و فرهنگ مردم آن یکی می‌شوند. به همین خاطر است که همیشه زنده و جاری می‌مانند و تنها شکل امروزی‌تری به خود می‌گیرند. «هزار و یک‌شب»، مجموعه‌ای از همین قصه‌هاست. داستان‌هایی که هر شب برای «شهریار» گفته می‌شود. راوی این قصه‌ها، «شهرزاد» دختر وزیر است که از نفرت شهریار به زنان خبر دارد و می‌داند که پادشاه هر شب با یکی از زنان سرزمینش ازدواج می‌کند تا او را از بین ببرد. حالا نوبت به شهرزاد رسیده و او برآن شده تا به خاطر نجات خودش و زنان دیگر به قصه پناه ببرد و هر شب، یک داستان شنیدنی و جذاب برای پادشاه بگوید و با رسیدن به نقطه اوج، داستان را رها و ادامه آن را به شب دیگری موکول کند.شهرزاد ، «هزار و یک شب» برای شهریار قصه می‌گوید و این گونه پادشاه را درمان می‌کند و زنان سرزمینش را نجات می‌دهد. برخی معتقدند ریشه داستان‌های هزار و یک شب که ماجراهای آن در بغداد و ایران باستان می‌گذرد ایرانی است و از «هزار افسان» گرفته شده. بعضی هم بر این باورند که اصل این کتاب در هند نوشته شده و پیش از حمله اسکندر به پهلوی ترجمه شده؛ البته از این ترجمه هیچ نسخه‌ای در دست نیست و آنچه امروز در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته ترجمه عبداللطیف تسوجی از عربی به فارسی است. طبیعی است که همه «هزار و یک‌شب» را نمی‌توان برای کودکان و حتی نوجوانان بازنویسی کرد اما بخش‌هایی از آن خواندنی و جذاب است و می‌تواند بازنویسی یا بازآفرینی شود تا بچه‌ها را با بخش مهمی از ادبیات کلاسیک مشرق زمین آشنا کند چرا که این مجموعه بر نویسندگان بزرگی چون مارکز و بورخس هم اثر گذاشته است. تاکنون چند نویسنده و ناشر کودک و نوجوان، بخشی از قصه‌های هزار و یک‌شب را بازنویسی و منتشر کرده‌اند. «حکایت مرد مرده»یکی از این بازنویسی‌هاست. داریوش عابدی سه قصه را انتخاب و به زبان امروزی در آورده؛ «حکایت دخترک و سه گدای کور، گرز و سلمانی و حکایت مرد مرده» که نام کتاب هم از آن گرفته شده، قصه‌هایی هستند که عابدی برای نوجوانان بازنویسی کرده است.
سید میثم موسوی تصویرگر این قصه‌ها و انتشارات مدرسه ناشر این مجموعه است. شما هم می‌توانید این قصه‌ها را که ساده و روان نوشته شده‌اند برای فرزندان خود یا با آنها بخوانید تا آنها با اهمیت قصه و قصه‌گویی آشنا شوند. از سوی دیگر بخش مهمی از ادبیات مشرق زمین را بشناسند. اصلاً مگر می‌شود هزار و یک شب را نخواند. کتابی که تا این اندازه بر ذهن و قلم نویسندگان بزرگ جهان اثر گذاشته است؟!