آن عارف آشفته حال

نجمه دری
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
شاد باش ای عشق خوش سودای ما
ای طبیب جمله علت‌های ما
کتاب «درمانگری مولانا» با عنوان فرعی «چگونه یک شاعر عارف، آشفته حالی‏ های زندگی مدرن مرا درمان کرد؟» از ملودی معزی نویسنده ایرانی- امریکایی است که به تازگی یاسر فراشاهی‌نژاد آن را به فارسی ترجمه کرده است؛ روانشناسان و ادیبان بسیاری در سراسرجهان خواندن این کتاب را توصیه کرده‏‌اند. برای بشر مستأصل و درمانده امروز که با انواع و اقسام مشکلات و دغدغه‏‌ها دست به گریبان است و برای رهایی از رنج، دست‌ها می‏‏‌ساید تا دری بگشاید، حدیث مولانای جان قطعاً راهگشاست؛ بویژه اینکه سر دلبرانه‌‏اش در حدیث دیگران و در قالب تمثیل، از زبان پدری اهل دل و فرهیخته روایت شود و به سمع روان دختر بی‏‌قرار و پریشانش کارگر شود. ساختار کتاب قطعاً رمان نیست، بیان صرف خاطرات هم نیست و به شیوه کتاب‏‌های انگیزشی هم نوشته نشده است. راوی اول شخص که خود ملودی است، ماجرای پرفراز و نشیب زندگی‌‏اش را با محوریت توسل به گنج معانی مثنوی و کاربست آن در بهبود احوالش، با خوانندگان به اشتراک می‏‌گذارد. کتاب ده فصل دارد و هر فصل درباره تشخیص و درمان عارضه‌‏ای است. بیماری‏‌هایی چون: زیاده‏‌خواهی، خواهش نفس، انزوا، شتابزدگی، افسردگی، حواس‌‏پرتی، اضطراب، خشم، ترس، ناامیدی و غرور. نسخه درمان را هم بازگشتن به اصل خویش، دوری از تقلید، قناعت، بساطت، عروج، صبر، عشق، تواضع، بیداری و اصالت تجویز‏کرده‏ است. نویسنده اقرار می‏‌کند که خود همه دردهای فوق را دارد و علاوه بر آن «یک ایرانی امریکایی مسلمان است که در کارولینای شمالی لعنتی زندگی می‏‌کند؛ یک لوزالمعده نصفه نیمه دارد؛ کیسه صفرا ندارد؛ اختلال دوقطبی دارد؛ کلسترول، میگرن، حواس ‏پریشی و پوست سبزه دارد» و در سراسر کتاب به تناسب حال در معرفی ابعاد ناشناخته وجودی‏اش، عقاید و گرایش‌‏های اجتماعی- مذهبی و حتی سیاسی خود را بی‏ محابا با خوانندگان به اشتراک می‏‌گذارد: ترس‌ها، نفرت‌ها، بی‏ حوصلگی‏‌ها، ضعف‌ها و ناتوانی‏‌ها بی‏‌پرده مطرح می‌‏شوند. خوانندگانی که احتمالاً همگی در لابه‌‏لای ناکامی‏‌ها و تلاش‌‏هایش، زندگی خودشان را می‏‌بینند، با مرور روزمرگی‏‌ها و حوادث پیش پا افتاده هم‏ذات پنداری بیشتری با او خواهند داشت. مخاطبانی که سریال پرماجرای «دکستر» یا سریال محبوب «شهرزاد» را دید‏ه‌‏اند؛ مهاجرانی که در دیازپورای فرهنگی «تهرانجلس» در هروله سنت و مدرنیته سرگردانند، شهروندانی که از سیاست‏‌های احمقانه ترامپ به ستوه آمده‌‏اند؛ اینک همگی در صفحات این کتاب دختر مصممی را می‏‌بینند که همه را آزموده و از مولوی خوش تر نیافته ‏است. پدرش احمد معزی که جراح زبردست ایرانی و از طایفه دردکشان است، دست‏‌های مردد دخترک بیمارش را می‏‌گیرد و او را با ریشه‌‏ها آشتی می‌‏دهد. پیوند زیبای پدر- دختری که در اینجا تداعی رابطه مراد و مرید و انعکاس برخورد شمس و مولانا در عالم امکان است به زیبایی و در کمال سادگی توصیف می‏‌شود. این کتاب در جامعه انگلیسی زبانی که مولانا را از طریق ترجمه‏‌ها بخصوص ترجمه ارزشمند «کلمن بارکس» می‏‌شناسند، سیل خوانندگان عظیمی را به خود دعوت کرده و مترجم فارسی آن نیز با احاطه بر شعر و ادب ایران از عهده این مهم بخوبی برآمده ‏است و خواندنش در راستای شناخت مولوی و آشتی جوانان امروز با تعالیم بزرگان شعر و ادب بسیار راهگشاست.
 درمانگری مولانا
ملودی معزی
مترجم: یاسر فراشاهی نژاد
نشر طرح نقد