دیپلماسی و اقعی

روز گذشته صورت گرفت؛امضای قرارداد سه جانبه سوآپ گاز بین ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان آیت الله رئیسی در حاشیه اجلاس اکو با رؤسای جمهور ترکیه، پاکستان، تاجیکستان ، آذربایجان، ازبکستان و ترکمنستان دیدار و گفت وگو کرد

گروه سیاسی/ «عصر حاضر، عصر آسیاست»؛ جمله‌ای در سخنرانی رئیس‌جمهور در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) که روز گذشته به میزبانی پایتخت ترکمنستان برگزار شد. مطابق چنین درکی از مناسبات بین‌الملل و جایگاه آسیا و سازمان اکو است که آیت‌الله رئیسی تأکید کرد «اینجانب سیاست «تعامل حداکثری» با همسایگان را در دستور کار دولت خود قرار داده‌ام.» او نه تنها اشاره کرد که حمایت ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن بدون قید و شرط است، بلکه اضافه کرد: تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ایران نیز کوچک‌تر از آن است که خللی در اراده جمهوری اسلامی ایران در سیاست تعامل حداکثری با همسایگان و منطقه ایجاد کند. در چهارچوب همین راهبرد تعامل حداکثری با همسایگان و منطقه بود که آیت‌الله رئیسی در سخنرانی خود، نه تنها ارتقای سطح همکاری‌ها در اکو و ترفیع رتبه و منزلت این سازمان در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی را ضروری خواند، بلکه نقشه راه دستیابی به این جایگاه را نیز ترسیم کرد؛ نقشه راهی حاوی جزئیاتی چون جدیت در تجارت و آزادسازی‌های تجاری در منطقه اکو، ایجاد شبکه مواصلاتی مکمل، انرژی و ظرفیت‌های تجاری و توسعه‌ای آن، اقتصاد دیجیتال و در نهایت معماری جدید مالی در اکو. به عبارت دیگر، سخنرانی رئیس‌جمهور در این اجلاس، نه تنها راهبرد سیاست «تعامل حداکثری» با همسایگان را تشریح می‌کند، بلکه جزئیات و اقدامات عملی مورد نیاز برای ارتقای این سازمان به جایگاه واقعی خود را نیز ترسیم کرده و روی میز اکو قرار می‌دهد.
تعامل حداکثری با همسایگان
به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت‌الله رئیسی در این سخنرانی، با بیان اینکه عصر حاضر، عصر آسیاست، گفت: جمهوری اسلامی ایران، اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی، بویژه همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است.
وی با اشاره به اینکه اینجانب نیز سیاست «تعامل حداکثری» با همسایگان را در دستور کار دولت خود قرار داده‌ام، تقویت نقش و جایگاه سازمان‌های منطقه‌ای همچون اکو را تسهیل کننده همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه دانست.
رئیسی با بیان اینکه ایران به‌دنبال ارتقای همکاری‌ها در اکو و ترفیع منزلت این سازمان در مناسبات بین‌المللی است، اظهارکرد: ما معتقدیم که ابزارهای مؤثری برای جهش سازمان وجود دارد که در صورت اشتراک مساعی اعضا می‌تواند علاوه بر پیشرفت مادی کشورها، سعادت نسل‌های آینده را تضمین کند.
5 نقشه راه ایران برای توسعه اکو
آیت‌الله رئیسی، «جدیت در تجارت» را یکی از ضرورت‌های توسعه اکو دانست و با بیان اینکه بسیاری از گشایش‌های اقتصادی در اکو، منوط به ارتقای تجارت درون‌منطقه‌ای است، اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد نقش بیشتری در آزادسازی‌های تجاری در منطقه اکو ایفا کند. مایلیم همه کشورهای عضو براساس زمانبندی که متناسب با اقتصاد ملی آنهاست در آزادسازی‌های تجاری در اکو، چه در قالب موافقتنامه اکوتا (ECOTA) و چه در قالب مذاکرات تجارت آزاد حضور داشته باشند.
رئیس‌جمهور «شبکه مواصلاتی مکمل» را ضرورت دیگر ارتقای اکو برشمرد و تصریح کرد: شبکه‌های مواصلاتی منطقه اکو نه تنها لازمه توسعه تجارت درون‌منطقه‌ای است بلکه در خدمت تجارت کشورهای عضو، بویژه کشورهای محصور در خشکی، با جهان خارج است.
آیت‌الله رئیسی با اشاره به دیگر ضرورت ارتقای اکو، یعنی «انرژی و ظرفیت‌های تجاری و توسعه‌ای آن» تکمیل اقدامات ناتمامی همچون ایجاد بازار منطقه‌ای برق اکو؛ ایجاد کنسرسیوم شرکت‌های انرژی اکو و عملیاتی شدن مرکز انرژی‌های پاک اکو را ضروری خواند و گفت: ایران علاوه بر جدیت در همکاری در این حوزه‌ها، آماده است برنامه‌های آموزشی حوزه نفت و گاز برای کشورهای عضو اکو را توسعه دهد.
رئیس‌جمهور در حوزه «اقتصاد دیجیتال» از آمادگی ایران برای همکاری در زمینه‌هایی همچون اتصال فیبر نوری کشورهای عضو، ایجاد پلتفرم‌های دیجیتالی مشترک و ایجاد بازارهای مشترک منطقه‌ای، فناوری اطلاعات و ارتباطات خبر داد. وی درباره دیگر ضرورت امروز اکو، یعنی «معماری جدید مالی در اکو» نیز تصریح کرد: ظرفیت‌های تجاری منطقه و محدودیت دسترسی به منابع مالی خارج از منطقه ایجاب می‌کند سازوکارهای مؤثرتری در قالب یک معماری ملی منطقه‌ای جدید به کار گرفته شده و «بانک تجارت و توسعه اکو» نقش پررنگی در تأمین مالی مبادلات تجاری میان کشورهای عضو برعهده گیرد. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه ایران آماده است افزایش سرمایه این بانک را با نگاه مثبت مدنظر قرار دهد، اضافه کرد: همچنین ایده ایجاد «صندوق سرمایه‌گذاری مشترک اکو» که در نشست صندوق‌های ثروت ملی کشورهای عضو که از سوی ایران مطرح شده است را راهگشا می‌دانیم. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه از هر پیشنهادی که منجر به‌ گسترش ترتیبات و سازوکارهای همکاری در اکو به همه اعضا شود حمایت می‌کنیم، اعلام کرد ایران آمادگی کامل دارد تلاش‌های مکمل از جمله تأسیس پلیس اکو (اکوپل) و ایجاد سازوکار همکاری‌های قضایی اکو در اسرع وقت نهایی شود.
پایبندی اعضای اکو به الزامات تغییر اقلیم
آیت‌الله رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود، به یکی از موضوعات روز جهانی یعنی تغییرات اقلیم اشاره و با بیان اینکه سازمان اکو و آژانس محیط‌زیستی آن، از مدت‌ها قبل پایبندی اعضا را به این دستورکار جهانی نشان داده است، تأکید کرد: دولت‌های صنعتی باید مسئولیت‌های تاریخی خود را بپذیرند و نسبت به تأمین مالی، انتقال فناوری‌های مربوطه و ظرفیت‌سازی در کشورهای در حال توسعه اقدام نمایند. منطقه اکو باید یکی از مناطق هدف در دریافت چنین کمک‌هایی باشد.
مدیریت منطقه از سوی کشورهای منطقه
آیت‌الله رئیسی در ادامه، با اشاره به رویکرد جمهوری اسلامی ایران، یعنی مدیریت منطقه از سوی خود کشورهای منطقه انجام، پایان یافتن به خصومت‌ها در منطقه قفقاز را نویددهنده ثبات و آغازگر فصل جدید توسعه و همگرایی منطقه‌ای دانست و گفت: مشارکت و همراهی کشورهای عضو اکو با حوزه قفقاز در این مرحله، می‌تواند به تعمیق و ارتقای نقش سازمان کمک کند.
وی گفت: با توجه به شرایط جدید منطقه قفقاز معتقدیم احیای مسیرهای سنتی و تسهیل جابه‌جایی کالا و مسافر در منطقه پس از سه دهه، به رشد و توسعه منطقه اکو کمک خواهد کرد. همچنین بر این اعتقادیم هرگونه تغییر در جغرافیای سیاسی منطقه نه تنها به ثبات و امنیت منطقه کمک نمی‌کند بلکه زمینه تنش‌های بیشتر در آینده را فراهم می‌کند. آیت‌الله رئیسی، با اشاره به اینکه پیام نشست سران اکو به جهان باید حاکی از تداوم حمایت این سازمان از تلاش‌های افغانستان‌ و مردم نجیب آن در بازسازی و توسعه اقتصادی باشد، اضافه کرد: اینک با رسیدن فصل سرما، مردم افغانستان بیش از همیشه به کمک‌های معیشتی اولیه و سوخت نیاز دارند. اما سوزناک‌تر از سوز سرما آن است که منابع مالی ملت افغانستان از سوی اشغالگران دیروز و سارقان امروز امریکایی، محبوس شده است. وی اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران، همانند همیشه، آماده هرگونه همکاری و کمک به مردم افغانستان، بویژه حمایت از آموزش و تحصیل زنان و دختران با استعداد آن سرزمین است.
حمایت بی‌قید و شرط ایران از اکو
آیت‌الله رئیسی در بخش پایانی سخنرانی خود، با بیان اینکه حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن بدون قید و شرط است، تأکید کرد: تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ایران نیز کوچک‌تر از آن است که خللی در اراده جمهوری اسلامی ایران در سیاست تعامل حداکثری با همسایگان و منطقه ایجاد کند.
وی گفت: ایالات متحده امریکا با خروج غیرقانونــــــی از برجـــــام، تحمیــــــل تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه و همچنین استقرار این سیاست «ظلم حداکثری»، نشان داد که منافعش با منافع جمعی منطقه ما سازگار نیست (درحالی که) منفعت منطقه ما همکار‌ی‌های سودمند و برادری ملت‌های منطقه است. جمهوری اسلامی آماده است که تمام ظرفیت‌ خود را برای تحقق این هدف انسانی و اسلامی به‌کار ببندد.