ادامه گفت و گو برای خاتمه موضوعات گذشته

گروه سیاسی/ «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که شنبه شب به تهران سفر کرده بود، روز گذشته برای دومین بار در سه ماه اخیر با هدف گفت‌وگو پیرامون روند همکاری‌های تهران و آژانس با رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه دیدار و گفت وگو کرد. نخستین دور رایزنی میان «گروسی» و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در فضای سازنده‌ای صورت گرفت تا اسلامی در یک نشست خبری مشترک کوتاه به تأکید چند باره مدیر آژانس مبنی بر اینکه «هیچ انحرافی در برنامه‌های هسته ای ایران مشاهده نشده است»، اشاره کند و همین امر را نشانه انجام گفت وگوها در یک فضای سازنده بداند.
پاسخ ایران به پرسش‌های آژانس و تفاهم دو طرف مبنی بر ادامه مذاکرات جهت خاتمه دادن به مباحث مربوط به بخش‌های بسته شده در گذشته که در برجام به آنها پرداخته شده بود، از مهم‌ترین محورهای مورد تفاهم در ملاقات‌های مهم روز به شمار می‌آید.
محور اصلی رایزنی‌های روز گذشته در امتداد بروز مشکلاتی است که طی ماه های گذشته میان ایران و آژانس پیرامون دو موضوع اختلافی  به وجود آمده است. پیش از این، ایران در چهارچوب تعهدات برجامی‌اش پذیرفته بود که پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجرا کند اما انجام این اقدام را در پی عدم محقق شدن منافع اقتصادی‌اش به دلیل خروج یکجانبه امریکا از برجام و به موجب قانون راهبردی مجلس متوقف کرد. با وجود این، مقام‌های ایرانی برای ممانعت از بروز تعمیق اختلافات در روند همکاری دوسویه با آژانس با مدیرکل این سازمان به تفاهم مشترک سه ماهه‌ای دست پیدا کردند که بر پایه آن، گرچه امکان نظارت مستقیم و آزادانه آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در قالب پروتکل الحاقی از میان می‌رفت اما کشورمان پذیرفت دوربین‌های آژانس به مدت سه ماه به ثبت اطلاعات ادامه دهند و چنانچه دو طرف در این مدت به تفاهم پیرامون موضوعات اختلافی دست پیدا کنند، این اطلاعات در اختیار آژانس قرار گیرد. این تفاهم که سه ماه پس از اجرا، یک ماه دیگر هم تمدید شد در نهایت در شهریورماه گذشته و در نخستین سفر «گروسی» به تهران به صدور یک بیانیه تفاهم انجامید و قرار شد که تهران و آژانس به موازات آغاز رایزنی میان مقام‌های دیپلماتیک دولت سیزدهم و مقام‌های 1+4، پیرامون محورهای مورد بحث به گفت‌وگوهای خود ادامه دهند.
 بروز 2 اختلاف
قابل انتظار بود که در پی متوقف شدن پروتکل الحاقی، مدیرکل آژانس زبان به گلایه بگشاید و با اشاره به اینکه ایران به شماری از پرسش‌های آژانس پاسخ نداده است، نسبت به عدم شفافیت و ندادن پاسخ به سؤالات آژانس که بر پایه دو موضوع شکل گرفته بود، ابراز نارضایتی کند. نخست؛ اواخر سال گذشته منابع آژانس از دو مکانی در ایران گزارش داده بودند که ادعا می‌کرد در آنها کار با مواد رادیواکتیو انجام شده است. یکی از این مکان‌ها اطراف تهران و دیگری اطراف اصفهان است که سال گذشته  ایران و آژانس درباره دسترسی به بازرسان آژانس برای نمونه برداری از آنها توافق کرده بودند. پس از اجرایی شدن تفاهم مشترک سه ماهه مدیر کل آژانس از وجود ذرات اورانیوم در سه محل مختلف خبر داد و از ایران خواست که پاسخ قانع کننده‌ای در این باره ارائه کند. او پس از شروع جلسه شورای حکام در خردادماه گذشته اعلام کرد که پاسخ ندادن ایران به سؤالات آژانس باعث می‌شود که اعتماد میان دو طرف تثبیت نشود. به ادعای «گروسی» ایران پرسش‌های آژانس را بی پاسخ گذاشته و به ارسال نامه‌ای اکتفا کرده که به تاریخی برای مذاکره درباره سؤالات آژانس اشاره کرده بود؛ اما این در حالی بود که به نظر می‌رسید ادعاهای آژانس بیشتر بر پایه اسناد جعلی جریان‌های وابسته به رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی وابسته به آن طراحی شده باشد تا ارزیابی‌های دقیق کارشناسی و برآمده از نظارت‌های پادمانی. از این رو «گروسی» در رایزنی‌های روز گذشته‌اش که مبتنی بر تحلیل‌های کارشناسانه و بیان حقایق از سوی ایران بود، این واقعیت را تکرار کرد که تاکنون انحرافی در فعالیت‌های هسته‌ای ایران دیده نشده است.
وجه دیگر اختلاف ایران و آژانس هم پس از بیانیه شهریورماه گذشته پدیدار شد؛ یعنی زمانی که ایران مجوز نظارت آژانس بر دوربین‌های خود در مراکز هسته ای را جهت تعویض باتری و کارت حافظه به جز مجتمع هسته‌ای «تسای کرج» صادر کرد. این مجتمع هسته‌ای اخیراً به دلیل انجام یک اقدام خرابکارانه از سوی دشمنان ایران دچار آسیب‌هایی شده بود و همین امر سبب شد آژانس تا زمان پیگیری روند انجام تحقیقات مربوط به این رویداد، امکان دسترسی به این مرکز را پیدا نکند.
مدیرکل آژانس هم که حمله اخیر به مرکز هسته ای ایران را محکوم نکرد، به موازات پیگیری درخواستش جهت دسترسی به این مرکز، از ایران می‌خواست به تهران سفر کند و علاوه بر حل و فصل موضوع دسترسی به سایت «تسا»، درباره دیگر موضوع اختلافی هم رایزنی کند.
گفتنی است ملاقات‌های مهم «گروسی» با مقام‌های بلندپایه کشورمان در آستانه نشست قریب الوقوع شورای حکام آژانس درباره گزارش جدید مدیرکل درباره ایران و یک هفته پیش از آغاز مجدد مذاکرات احیای توافق هسته‌ای برجام در وین صورت گرفته است.

برش
تأکید بر اراده جدی ایران برای تعامل سازنده با آژانس

رئیس سازمان انرژی اتمی در نشست خبری مشترک با «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که پس از رایزنی مفصل صبح روز گذشته صورت گرفت، گفت مدیرکل آژانس در این گفت‌وگو چندین بار تأکید کرد که هیچ انحرافی در برنامه‌های هسته‌ای ایران مشاهده نکرده‌اند و فعالیت هسته ای ایران طبق معاهدات و ضوابط، در حال انجام است. به گزارش «ایران»، اسلامی در ادامه گفت که در این رایزنی‌ها به پرسش‌های آژانس که توسط دشمنان درخصوص برنامه ‌هسته‌ای ایران منتشر شده و در اختیار این سازمان قرار گرفته است، پاسخ داده شده و تفاهم شده تا بحث پیرامون بخش‌های باقی مانده که مربوط به مسائل بسته شده در گذشته است و در برجام به آنها پرداخته شده، خاتمه پیدا کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با بیان اینکه ایران در برنامه هسته‌ای خودش مصمم است و بهره‌برداری از برنامه هسته‌ای که بر زندگی مردم اثرگذار باشد، در دستور کارش قرار دارد، اعلام کرد: «آژانس در مورد ابلاغی که باید حداقل ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای را در ایران ایجاد کند بویژه با نیروگاه‌های کوچک که ظرفیت آن حداکثر ۳۰۰ مگاوات است، نیز با کشورمان همکاری می‌کند.»
مدیرکل آژانس هم گفت‌وگوی خود با رئیس سازمان انرژی اتمی را فشرده خواند و گفت که تداوم مذاکرات با ایــــــــران تا رسیدن به زمینه‌های مشترک و نتیجه گیری مثبت در دســــــــــتور کار دو طرف قرار دارد.
مدیرکل آژانس در دیداری دیگر با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کرد. وزیر خارجه کشورمان در این دیدار بر اهمیت کار فنی، حرفه‌ای و بیطرفانه آژانس و ضرورت بی اعتنایی به فشارهای سیاسی خارجی تأکید کرد.
امیرعبداللهیان در این دیدار بر اراده جدی جمهوری اسلامی ایران برای تعامل سازنده با آژانس در چهارچوب موافقتنامه‌ پادمان‌ تأکید و ابراز امیدواری کرد در سفر مدیرکل آژانس اعتماد متقابل و همکاری‌های طرفین بیش از پیش تقویت شود.
مدیرکل آژانس نیز متقابلاً ضمن تأکید بر رویکرد فنی، حرفه‌ای و بیطرفانه آژانس، سفر خود را نشانه‌ای از اراده برای گفت‌وگو و درک متقابل، حل مسائل و ارتقای همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران برشمرد و از آمادگی آژانس برای حل و فصل موضوعات باقی مانده طی ماه‌های آتی در همکاری نزدیک با جمهوری اسلامی ایران خبر داد.