همبستگی مردم، مسئولان و پلیس برای ایجاد امنیت اجتماعی

سرهنگ مراد مرادی- معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ/ در سال‌های اخیر با توجه به افزایش احساس نیاز برای مشارکت مردم در برقراری و حفظ امنیت، نیروی انتظامی، «پیشگیری اجتماعی» را به‌عنوان راهبردی مهم در برنامه‌های خود جای داد و سرفصل جدیدی برای مسئول‌سازی در حوزه امنیت از میان شهروندان که همانا سرمایه اجتماعی پلیس محسوب می‌شوند، ایجاد کرد.
پیشگیری اجتماعی را می‌توان در تعریفی کوتاه این گونه بیان کرد: «متوقف کردن و ایجاد تحول در شرایطی که فرد را به سوی جامعه ستیزی و ارتکاب جرم سوق می‌دهد که از طریق اعضای جامعه و بر آموزش، تقویت قوانین و مقررات و هنجارهای اجتماعی و تشویق و تنبیه مبتنی است.» در این صورت بدون مداخله مستقیم پلیس و نهادهای کیفری و با حساس کردن مردم، نسبت به برقراری و حفظ امنیت و جلوگیری از مهیا شدن شرایط تکوین جرم، می‌توان آمار بزهکاری را کاهش داد.
البته باید توجه داشت که پیشگیری اجتماعی به‌دنبال همبستگی میان مردم و  دیگر سازمان‌ها و نهادهای مسئول با پلیس صورت می‌پذیرد که در این صورت با یکدست شدن فعالیت‌ها و عمل بر یک رویه اصولی، به این مهم دست می‌یابیم.
برای دستیابی به روندی کاربردی در این زمینه، چند سالی است که پلیس خود را موظف به گسترش «آموزش همگانی» کرده است، از آنجاکه آموزش همگانی و فعال کردن تمام بخش‌های اجتماعی در حوزه ایجاد و حفظ امنیت، از جمله پایگاه‌های مهم دموکراسی و گسترش نظام حقوق بشری است، نیروی انتظامی نیز به‌عنوان نیرویی جامعه محور و مردم مدار، این اصل را جزو اولویت‌های خود قرار داده و درصدد جذب حداکثری مردم و نظارت‌های اجتماعی ناشی از این نوع آموزش است.
به‌طور حتم ورود مردم به حوزه برقراری، حفظ و ارتقای نظم و امنیت عمومی از طریق پیشگیری اجتماعی و آموزش همگانی و پر کردن شکاف میان مردم و نهادهای متولی امنیت و مسئول‌سازی از میان سایر سازمان‌ها، می‌تواند مولد «امنیت اجتماعی» باشد؛ امنیتی که برگرفته از مردم و برای مردم باشد، ساختاری منسجم‌تر و محکم‌تر داشته و خروجی آن، افزایش امنیت و احساس امنیت، رضایت مردمی و در نهایت «امنیت پایدار» است.
امنیت اجتماعی ناظر بر رفع دغدغه‌های ذهنی و روانی شهروندان و در همان حوزه احساس امنیت تعریف می‌شود که مرجعیت آن، مردم و در کل، جامعه است. پلیسِ جامعه محورِانقلابی امروز با تمام تلاش به‌دنبال راهکارهای اجتماعی و دخیل کردن مردم در عرصه پیشگیری اجتماعی از طریق آموزش همگانی و در نهایت استقرار امنیتی اجتماعی است که در این صورت می‌تواند با فراغ بال بیشتری به مأموریت‌های متنوع و متکثر خود پرداخته و آنها را به نتیجه برساند، چراکه می‌داند همواره مردم پشتیبان وی هستند و در برقراری، حفظ و ارتقای نظم و امنیت عمومی، تنها نیست بلکه یک جامعه فرهنگی و انقلابی، از وی حمایت می‌کند.