آوارگان افغان، از نفس افتادگان در غربت

بنفشه غلامی/ «شکایتی ندارم. اما این (دو تکه کوچک سینه مرغ، دو تکه گوجه فرنگی، دو تکه کوچک برش داده شده از میوه و یک برش نان) غذایی است که دیشب به عنوان شام دریافت کردم و وعده بعدی غذا 12 ساعت دیگر است. زندگی پناهندگان شاید امن باشد اما راحت نه.» این متن توئیتی است که «حامد احمدی»، پناهجوی افغان به همراه تصویر ظرف غذایش در توئیتر منتشر کرده است. او که 10 روز قبل یکی از نخستین پناهجویانی بود که وارد کمپ «فورت بلیس» در ال پاسوی تگزاس شد، تصویری گویا از وضعیت 120 هزار پناهجوی افغان را به تصویر کشیده است که در دو هفته گذشته از وطن خود کوچ کرده و در غربت از داشتن بدیهی‌ترین امکانات برای زندگی حداقلی محرومند و گذشته هولناک، امروز دردناک و آینده خوفناک، خلاصه‌ای از کل زندگی آنان شده است. توئیت حامد احمدی در حالی بحث برانگیز شد که خبرهایی که روی خط خبرگزاری‌هایی چون «رویترز» و «یورونیوز» منتشر شده حاکی از مرگ سه کودک مهاجر افغان است. یکی از آنها نوزاد 9 ماهه‌ای است که پیش از فرود هواپیما بر باند فرودگاه فیلادلفیا جان سپرد. دو کودک دیگر نیز دو برادر 5 و 6 ساله بودند که به همراه خانواده خود در کمپ آوارگان افغان در لهستان به سر می‌بردند. جایی که پدر حسابدار آنها که سال‌ها برای ارتش انگلیس کار کرده بود، تلاش کرد با پیدا کردن قارچ در جنگل‌های اطراف، غذایی برای سیر کردن شکم خانواده‌اش درست کند اما قارچ‌های سمی جان دو فرزندش را گرفت.
شرایط زندگی پناهجویان افغان حتی در پاکستان نیز که گزینه اول افغان‌ها برای مهاجرت است، چندان ساده و آسان نیست. به گزارش «سی بی سی نیوز» در حالی که سازمان ملل پیش‌بینی کرده است تا پایان سال 2021 نیم میلیون افغان راهی پاکستان خواهند شد، پاکستان در روزهای اخیر برخی مرزهای خود را به روی مهاجران افغان بسته است و می‌گوید کشورش که در دهه‌های گذشته پذیرای میلیون‌ها مهاجر افغان بوده، دیگر گنجایش مهاجر بیشتری را ندارد. آنها که به این کشور رفته‌اند نیز شرایط چندان مطلوبی ندارند. کمپ مهاجران افغان در حومه اسلام آباد، که بیش از 3 هزار نفر در آن زندگی می‌کنند، از خشت و گل و فلز ساخته شده و مهاجران درآن بدون آب و برق زندگی می‌کنند.
دوحه قطر هم یکی دیگر از اولین مقاصد پناهجویان افغانی بود که از فرودگاه کابل از کشور خود خارج شدند. به گزارش «نیویورک تایمز»، طبق گزارش حساس اما طبقه‌بندی نشده‌ای که دیپلمات‌ها و افسران نظامی ارشد امریکا برای دفتر جو بایدن، رئیس جمهوری امریکا فرستاده‌اند، شرایط اردوگاه پایگاه هوایی العدید دوحه اصلاً خوب نیست. 15 هزار پناهجو در این اردوگاه اسکان داده شده‌اند که 229 نفر از آنان، کودکانی بدون همراه هستند. برخی از کودکان حاضر در این کمپ مورد آزار جنسی قرار گرفته‌اند و مشکلات گوارشی بین این پناهجویان بسیار دیده می‌شود. ضمن اینکه ویروس کرونا هم جان بسیاری را تهدید می‌کند. وضعیت پناهجویان افغان در آلمان، یونان، بوسنی و لهستان هم بهتر از دیگر کشورهایی نیست که این روزها مأمن آنها شده‌اند.
در حالی که آمارها نشان می‌دهد 120 هزار پناهجوی افغان در کشورهای مختلف پناه داده شده‌اند، امریکا که مسئول اصلی این آوارگی است اعلام کرده، تاکنون 40 هزار نفر را پذیرش کرده و انتظار دارد بتواند 17 هزار نفر دیگر را پناه دهد و بقیه باید در ده‌ها کشور دیگر جهان اسکان یابند. با این حال گزارش «نیویورک تایمز» از وضعیت پناهجویانی که در روزهای گذشته وارد امریکا شده‌اند، نشان می‌دهد برخلاف ادعاهای اولیه دولت امریکا مبنی بر اینکه همه چیز تحت کنترل آنها است، مقامات امریکایی هنوز نتوانسته‌اند اطلاعات دقیقی درباره این افراد داشته باشند. دولت امریکا همچنین هنوز هیچ برنامه مشخصی برای محل اسکان دائم این افراد ندارد و فعلاً تنها اعلام کرده که این پناهجویان به طور موقت در 10 پایگاه نظامی مستقر خواهند شد.
جایی که «حامد احمدی» با توئیت کوتاه و عکس ظرف غذای خود، وضعیت زندگی در آنها را به روشنی به تصویر کشیده است.

برش
تیراندازی در کابل، درگیری در پنجشیر

در حالی که مهاجران افغان سختی‌های زندگی دور از وطن را تحمل می‌کنند، در افغانستان رویارویی‌های طالبان با مخالفان‌شان همچنان ادامه دارد. به گزارش طلوع نیوز جمعه شب بعد از اینکه برخی منابع خبر دادند، طالبان موفق به سیطره بر پنجشیر شده است، برخی نیروهای طالبان در کابل به نشانه شادی اقدام به تیراندازی‌هایی کردند که منجر به مرگ 17 نفر شد. در این تیراندازی‌ها 41 نفر نیز مجروح شدند. این در حالی است که ساعتی بعد خبرهای سیطره طالبان بر پنجشیر تکذیب شد و احمد مسعود، فرمانده جبهه مقاومت پنجشیر در پیامی در فیسبوک خود اعلام داشت سلاح خود را بر زمین نخواهد گذاشت. او نوشت: «هیچگاه از مبارزه به خاطر خدا، آزادی و عدالت دست نمی‌کشیم.» امرالله صالح، معاون سابق اشرف غنی، رئیس جمهوری گریخته از کشور خود، در پیامی ویدیویی فرار خود را تکذیب کرد و خبر داد، آنها در پنجشیر در حال مقاومت هستند. در همین حال حامد کرزای، رئیس جمهوری پیشین افغانستان در پیامی توئیتری از طالبان و نیروهای مقاومت پنجشیر خواست تا مسائل را با مذاکره حل و فصل کنند. او نوشت: «جنگ راه حل نیست چون تنها درد و رنج برای کشورمان به همراه دارد.»