آرشههای عاشقانه برای صبا
رضا مهدوی
نوازنده، پژوهشگر و موسیقی شناس
استاد بیبدیل موسیقی ایرانی ابوالحسن خان صبا شخصیت دانشی و دوست داشتنی که اخلاق و رفتار و هنر و موسیقی اش سرلوحه زندگانی نه فقط شاگردانش بلکه شهروندانی که ازدور و نزدیک او را میشناختند بود. نظم و دقتی که ازاستادان غیابی و حضوری اش همچون درویش خان و کلنل وزیری و دیگران ابتیاع کرد، بیانگر خصایل درونی بود که میخواست در کنار حفظ سنت روزگار خود و فردای هنر و مردمان را هم، از نظر دور نداشته باشد. از این جهت دستیازی به روش های آموزشی که توانایی نواختن و تدریس آنها را برای هنرجویان در پی داشت و میباید ضمیمه و زمینه آموزش سیستماتیک درهنرستان موسیقی و دیگر کلاسهای آزاد موسیقی را با شَم قوی هنری- موسیقایی خود به بهترین نحو پایه گذاری کرد و توسعه و ارتقا داد. ابوالحسن صبا روشنفکری بود که مثل دیگر روشنفکرنماهای زمان خود حاضر نبود گذشته پربار هنری این سرزمین را فراموش کند یا یکباره به دامان فرامین مغرب زمینیها افتد. همانگونه که ساز ویولن را آنگونه نواخت و آموزش داد تا همه ایرانی بدانندش و ذرهای شک و تردید بهوجود نیاید که این ساز اصالت اروپایی- ایتالیایی دارد! صبا مظهر اقتدار و نماد سلامت هنر- موسیقایی در کنار رفتار فرهنگ مدارانه برگرفته از سبک زندگی خانواده ایرانی و روابط متواضعانه اجتماعی است که میباید نسلها همچنان الگوپذیری از او را سرلوحه قرار دهند.
ردیفهایی که استاد صبا پس از آموزههای خود از استادانش از ردیف میرزا عبدالله و... آموخت برگرفته از سلامت نگاه هنرمندانه و انباشت فن موسیقایی و دانشی بود که دغدغه وار به فکر نهادینهسازی فرهنگ آموزش رسمی و غیررسمی افتاد تا برای هر ساز ملی ایرانی و حتی ساز غیر ایرانی همچون ویولن که با آرشه و پنجههای منحصربه خود یگانه فضای شنیداری را به یادگار گذاشت که در هیچ کجا مشابهاش را نتوان یافت در صدادهی و بسط و گسترش محتوای آوازها و فرمها و قالبهای موسیقی دستگاهی ایران با این ساز وارداتی... خوشبختانه خانم المیرا مردانه نوازنده چیره دست نسل نو با آرشههای روان و پویای خود متعهدانه توانسته نعل به نعل وار جملههای موسیقایی را در کنار وفاداری به نغمهها و گوشههای دور اول ردیف ابوالحسن صبا اجرایی شفاف و بیغل و غش را با کمانچه آنگونه بنوازد و رخ نمایی کند که شنونده ناشناس تصور میکند نوازندهای هنرمندِ میانسال است که گوشهها را متین و پخته صدا کشی میکند؛ از این سازی که صدای تودماغی اش متفاوتش کرده از هرسازآرشهای دیگر... جوهره درونی وذوق سرشار المیرا مردانه در کنار ریتم شناسی دقیق به واسطه سالها تنبک نوازی و شناخت ریتم باعث شده ظرافتها و ضمایم نغمگی و ریتمیک مشهود جلوه گر باشد؛ در هر دو لوح فشرده از این آلبوم که هر گونه برداشت خود محورانه را از ابتدا مطرود میکند و اتفاقاً وفاداری به اصل و رعایت مختصات ردیف نوازی با کمانچه را حتی متفاوتتر از اجراهای پیشین از جمله ویولن استاد رحمتالله بدیعی در حوزه رپرتوار(کارگان) موسیقی ردیف بتواند جزو معتبرترینها قلمداد بشود.
ردیف ابوالحسن صبا (دوره اول ویولن)
نوازنده کمانچه: المیرا مردانه
ناشر: ماهور - سال: 1400
نوازنده، پژوهشگر و موسیقی شناس
استاد بیبدیل موسیقی ایرانی ابوالحسن خان صبا شخصیت دانشی و دوست داشتنی که اخلاق و رفتار و هنر و موسیقی اش سرلوحه زندگانی نه فقط شاگردانش بلکه شهروندانی که ازدور و نزدیک او را میشناختند بود. نظم و دقتی که ازاستادان غیابی و حضوری اش همچون درویش خان و کلنل وزیری و دیگران ابتیاع کرد، بیانگر خصایل درونی بود که میخواست در کنار حفظ سنت روزگار خود و فردای هنر و مردمان را هم، از نظر دور نداشته باشد. از این جهت دستیازی به روش های آموزشی که توانایی نواختن و تدریس آنها را برای هنرجویان در پی داشت و میباید ضمیمه و زمینه آموزش سیستماتیک درهنرستان موسیقی و دیگر کلاسهای آزاد موسیقی را با شَم قوی هنری- موسیقایی خود به بهترین نحو پایه گذاری کرد و توسعه و ارتقا داد. ابوالحسن صبا روشنفکری بود که مثل دیگر روشنفکرنماهای زمان خود حاضر نبود گذشته پربار هنری این سرزمین را فراموش کند یا یکباره به دامان فرامین مغرب زمینیها افتد. همانگونه که ساز ویولن را آنگونه نواخت و آموزش داد تا همه ایرانی بدانندش و ذرهای شک و تردید بهوجود نیاید که این ساز اصالت اروپایی- ایتالیایی دارد! صبا مظهر اقتدار و نماد سلامت هنر- موسیقایی در کنار رفتار فرهنگ مدارانه برگرفته از سبک زندگی خانواده ایرانی و روابط متواضعانه اجتماعی است که میباید نسلها همچنان الگوپذیری از او را سرلوحه قرار دهند.
ردیفهایی که استاد صبا پس از آموزههای خود از استادانش از ردیف میرزا عبدالله و... آموخت برگرفته از سلامت نگاه هنرمندانه و انباشت فن موسیقایی و دانشی بود که دغدغه وار به فکر نهادینهسازی فرهنگ آموزش رسمی و غیررسمی افتاد تا برای هر ساز ملی ایرانی و حتی ساز غیر ایرانی همچون ویولن که با آرشه و پنجههای منحصربه خود یگانه فضای شنیداری را به یادگار گذاشت که در هیچ کجا مشابهاش را نتوان یافت در صدادهی و بسط و گسترش محتوای آوازها و فرمها و قالبهای موسیقی دستگاهی ایران با این ساز وارداتی... خوشبختانه خانم المیرا مردانه نوازنده چیره دست نسل نو با آرشههای روان و پویای خود متعهدانه توانسته نعل به نعل وار جملههای موسیقایی را در کنار وفاداری به نغمهها و گوشههای دور اول ردیف ابوالحسن صبا اجرایی شفاف و بیغل و غش را با کمانچه آنگونه بنوازد و رخ نمایی کند که شنونده ناشناس تصور میکند نوازندهای هنرمندِ میانسال است که گوشهها را متین و پخته صدا کشی میکند؛ از این سازی که صدای تودماغی اش متفاوتش کرده از هرسازآرشهای دیگر... جوهره درونی وذوق سرشار المیرا مردانه در کنار ریتم شناسی دقیق به واسطه سالها تنبک نوازی و شناخت ریتم باعث شده ظرافتها و ضمایم نغمگی و ریتمیک مشهود جلوه گر باشد؛ در هر دو لوح فشرده از این آلبوم که هر گونه برداشت خود محورانه را از ابتدا مطرود میکند و اتفاقاً وفاداری به اصل و رعایت مختصات ردیف نوازی با کمانچه را حتی متفاوتتر از اجراهای پیشین از جمله ویولن استاد رحمتالله بدیعی در حوزه رپرتوار(کارگان) موسیقی ردیف بتواند جزو معتبرترینها قلمداد بشود.
ردیف ابوالحسن صبا (دوره اول ویولن)
نوازنده کمانچه: المیرا مردانه
ناشر: ماهور - سال: 1400
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه