خاطرات سینمای ایران از زبان آقای بازیگر


محدثه واعظی‌پور
روزنامه نگار
مصاحبه‌ می‌تواند یکی از جـــذاب‌تریــن بخـش‌های حرفه روزنامه‌نگاری باشد، اگر مصاحبه‌کننده اطلاعات کافی و حوصله داشته باشد و مصاحبه شونده در کنار تمایل، بداند که در یک مصاحبه درست چه موارد جذابی را می‌تواند برای ثبت در تاریخ به یادگار بگذارد. «آقای بازیگر» (زندگی و آثار عزت‌الله انتظامی) مجموعه مصاحبه‌های هوشنگ گلمکانی با یکی از مهم‌ترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است. گلمکانی در این کتاب کوشیده علاوه بر بررسی جداگانه آثار انتظامی در فصل‌هایی مستقل، شیوه کاری و اخلاق حرفه‌ای او را تحلیل کند.
انتظامی، بازیگری منظم و دقیق بود. از نسلی که بازیگری را با تئاتر آغاز کرده بودند، در فیلمفارسی هضم نشدند، با موج نو همراه شده و به تحولات سینمای پس از پیروزی انقلاب رسیدند. انتظامی که خوش‌صحبت و شیرین بود، در این مصاحبه‌ها کمتر به نکات تلخ و همکاری‌های شکست خورده‌اش پرداخته، اشاره‌هایی کرده که برای مخاطب پیگیر سینمای ایران گویا، روشنگر، شنیدنی و خواندنی است، اما بیشتر درباره آثاری صحبت کرده که قابل توجه بوده و در سینمای ایران باقی مانده‌اند. از «گاو» و «اجاره نشین‌ها» تا «روسری آبی» و «خانه خلوت».
گاهی مصاحبه‌شونده از او سؤال‌های چالشی پرسیده، مثل گفت وگو درباره شخصیت رسول در «روسری آبی» (رخشان بنی‌اعتماد) و انتظامی کوتاه نیامده است.وی تحلیل خود را درباره نقش داشته و کامل و جامع، شخصیت را درک کرده است. با خواندن مجموعه این مصاحبه‌ها که خوش‌خوان و پر از نکات جالب درباره سینمای ایران، کارگردان‌های بزرگ آن، بازیگران مهم دهه شصت و هفتاد و پشت پرده بعضی پروژه‌ها است، متوجه تفاوت انتظامی با دیگر بازیگران سینمای ایران بویژه بازیگران جوان می‌شویم. آنهایی که تجربه گفت و گو با بازیگرها را داشته‌اند، می‌دانند اغلب آنها توانایی تحلیل نقش ندارند و فقط جمله‌هایی که کارگردان یا نویسنده گفته، طوطی‌وار تکرار می‌کنند. بیشتر آنها، برخلاف انتظامی که فیلمنامه را دقیق و سرفرصت می‌خوانده، فقط هر روز و سر صحنه فیلمنامه را می‌خوانند و نه تنها درباره داستان ایده‌ای ندارند که حتی درباره نقش خود و جایگاه او در قصه یا روابط شخصیت‌ها تحلیل ندارند.
زمانی که انتظامی در سینمای ایران فعالیت می‌کرد، نامش می‌توانست ضمانت کیفیت یک فیلم باشد. همه آثاری که بازی کرد، در خور این نام معتبر نبود، اما در آثار ضعیف کارنامه‌اش هم کوشید بهترین باشد و بهترین بود. خواندن کتاب «آقای بازیگر» دریچه‌ای برای شناختن این بازیگر است. بازیگری که با وجود توجه به بخش مالی هر پروژه، درباره داستان و شخصیت‌ها وسواس به خرج می‌داد. حتی اگر در فیلمی بازی نمی‌کرد، پیشنهادهایش درباره داستان و حتی انتخاب بازیگر را بدون عقده به تیم سازنده و کارگردان ارائه می‌داد. انتظامی، شوخ‌طبع و صریح‌اللهجه بود، اما در کتاب هوشنگ گلمکانی وجوه دیگری از شخصیت بازیگری او را درک خواهید کرد که عاشق حرفه‌اش بود، هوشی ذاتی داشت و اعتبار خود را خرج روابط بیهوده و پروژه‌های سفارشی نمی‌کرد. او بارها در این گفت و گو تأکید کرده که نقش کوتاه و بلند برایش تفاوت نداشته است، حالا که کارنامه او را به خاطر می‌آوریم همان قدر که در «اجاره نشین‌ها» درخشان است، در «خانه‌ای روی آب» و همان قدر که در «خانه خلوت» به یادماندنی است در «بانو». یادش گرامی.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7682/12/582669/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها