اجرای توافقنامه لغو روادید گروهی بین تهران و مسکو کلید خورد

زهرا کشوری
خبرنگار
با سفر وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به روسیه اجرای توافقنامه لغو روادید گروهی بین تهران و مسکو کلید خورد.
«حرمت‌الله رفیعی» رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» از سفر علی اصغر مونسان به روسیه و زدن کلید اجرای توافقنامه لغو روادید بین دو کشور به عنوان اتفاقی خوب در حوزه صنعت گردشگری ایران یاد می‌کند و خواستار واگذاری بازار روسیه به بخش خصوصی می‌شود. او می‌گوید: «دولت در ادامه این توافقنامه باید ناظر، تسهیلگر و جاده‌ساز آژانس‌های توریستی و بخش خصوصی برای جذب گردشگران روسیه باشد‌.»
او در پاسخ به این سؤال که چه تعداد از گردشگران روسیه علاقه‌مند به حضور در ایران هستند؟ می‌گوید: «یک مطالعه با کمک دانشگاه انجام گرفت که بازارهای هدف گردشگری ایران را مشخص کرد. هیچ یک از بازارهای گردشگری اروپایی در میان ۱۰ کشور اول بازار هدف ایران نبودند اما روسیه در میان این ۱۰ کشور است.»
او از حضور یک گروه از گردشگران روس در پیک چهارم کرونا در ایران خبر می‌دهد و می‌گوید: «برخلاف آنچه درباره گردشگران روس می‌گویند که در مقاصد سفر به‌دنبال آفتاب و سایه می‌گردند، قشر جدید و جوان روسیه به‌دنبال مقاصد دیگر هستند و ایران می‌تواند میزبان و مقصد گردشگران روس باشد.»
حرمت‌الله رفیعی می‌گوید: «قشر جدید و جوان گردشگر ‌ روس شعاری هم برای خود انتخاب کرده‌اند: «نه سیگار نه مشروب».این نگاه در حال تسری بین جوانان روسیه است.»
او گردشگران روسیه را با گردشگران ایرانی مقایسه می‌کند و درباره مقاصد عمده گردشگران ایرانی می‌گوید: «آمارها تا قبل از کرونا نشان می‌دهد ۸میلیون ایرانی به سفر خارجی می‌روند. چهار میلیون از این تعداد مسافر کربلا، نجف و عربستان هستند، بخشی از آنها هم مسافر ترکیه، اروپا و مالزی. بنابراین ذائقه آدم‌ها در کشورهای مختلف متفاوت است.»
رفیعی اعتقاد دارد اگر دولت دخالت نکند، بخش خصوصی می‌تواند بازار روس را به یکی از بازارهای هدفمند و پر درآمد تبدیل کند. او به وضعیت تبادل گردشگر بین ایران و ترکیه اشاره می‌کند و می‌گوید: «هیچ کجای دنیا شما نمی‌توانید هتل ارزان قیمت با کیفیت بالا مثل هتل‌های آنتالیا پیدا کنید اما این دلیل نمی‌شود که شهروندان ترکیه نخواهند به مسافرت بروند. آخرین آمارها قبل از کرونا نشان می‌دهد مسیر گردشگری ترکیه و ایران دو طرفه شده بود. تا پیش از کرونا تعداد گردشگران ترکیه در ایران به ۵۰۰ هزار نفر رسید.»
او بر ضرورت تمرکز صنعت گردشگری ایران بر کشورهای همسایه تأکید می‌کند و می‌گوید: «تا پیش از شیوع کرونا ما نزدیک به یک میلیون گردشگر از جمهوری آذربایجان داشتیم.» رفیعی بحث را به بازار عمان می‌برد و می‌گوید: «ما از عمان هیچ وقت توریست به ایران نداشتیم و در نهایت دو پرواز بین تهران و مسقط انجام می‌گرفت اما در سال گذشته تعداد پروازهای عمان و ایران به ۴۰ پرواز در هفته رسید که بیش از ۹۵ درصد مسافران این پروازها گردشگران ورودی عمان به ایران بودند.»
او تغییر ذائقه گردشگران کشورهای همسایه و ورود آنها به ایران را نتیجه تلاش‌ دفاتر مسافرتی و جهانگردی کشور در بخش خصوصی می‌داند و می‌گوید: «اگر بخش دولتی دخالت نکند روسیه هم به یک بازار هدف خوب برای صنعت گردشگری ایران تبدیل می‌شود.» رفیعی صحبت‌های علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی در روسیه را هم شاهد می‌گیرد و می‌گوید: «علی اصغر مونسان در این سفر دوبار یادآوری کرد که بازار گردشگری روسیه باید توسط دفاتر خدمات مسافرتی ایران اداره شود.»
حرمت‌الله رفیعی اجرایی شدن تفاهمنامه بین ایران و روس را یک گام بزرگ می‌داند و می‌گوید: «برای رسیدن به اهداف خود راه طولانی در پیش داریم.»  گفت‌و‌گو میان روسیه و ایران برای رسیدن به این تفاهمنامه از دولت اول روحانی شروع شد. رسانه‌ای شدن این گفت‌و‌گوها در همان سال اول باعث شد که تعداد گردشگران ایرانی که به روسیه سفر می‌کردند از ۲۰ هزار نفر در سال به ۵۰ هزار نفر برسد اما ایران نتوانست جهش قابل مشاهده‌ای در پذیرایی از گردشگران روس داشته باشد. مقامات گردشگری روسیه دلیل این موضوع را بیش از هر چیزی عدم تبلیغ جاذبه‌های ایران در میان شهروندان روسیه دانستند. آن روز وزارتخانه میراث فرهنگی نداشتن بودجه برای تبلیغ جاذبه‌های ایران در رسانه‌های روسیه را یکی از موانع پیش رو اعلام کردند.
حرمت‌الله رفیعی هم کم کاری سفرا و سفارتخانه‌های ایران را یکی از دلایل عدم تبلیغ جاذبه‌های گردشگری ایران و جذب گردشگر در کشورهای هدف می‌داند.
او روسیه و چین را از جمله بازارهای بزرگ هدف گردشگری می‌داند که دولت‌های مختلف به‌دنبال جذب گردشگران این کشورها هستند.
فقط چین به گفته رفیعی سالانه ۱۸۰ میلیون گردشگر را به کشورهای مختلف می‌فرستد. حرمت‌الله رفیعی اعتقاد دارد ایران با‌ وجود گفت‌و‌گوهای رسانه‌ای مسئولان، از دو بازار چین و روسیه غفلت کرده است.
او می‌گوید: «دولت‌ها هم دست و بال بخش خصوصی را بسته و اجازه نمی‌دهند بخش خصوصی بازارهای هدف را فعال کند.» رفیعی برای مثال به گردشگری سلامت اشاره می‌کند و می‌گوید: «بخشی از بازار سلامت در دست وزارت امور خارجه، وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی است.»  او فعالیت مستقیم این وزارتخانه‌ها در جذب گردشگر سلامت را خلاف قانون می‌داند.
کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه نیز به‌دنبال اجرایی شدن تفاهمنامه تهران و مسکو می‌گوید: «با نهایی شدن موافقتنامه لغو روادید گروهی، رشد چشمگیری در تردد گردشگران را شاهد خواهیم بود.»

مرزهای ایران به روی گردشگران خارجی باز می‌شود

صدور ویزای گردشگری ایران برای گردشگران خارجی، به‌دنبال توافق‌های اولیه، از نیمه دوم تیرماه ١۴٠٠ از سر گرفته می‌شود.
ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی با اشاره به توقف صدور ویزای گردشگری ایران از سال گذشته تا کنون و بسته بودن مرزها به روی گردشگران خارجی از زمان شیوع ویروس کرونا، به ایسنا خبر داد: توافق اولیه برای بازگشایی مرزهای ایران به روی گردشگران خارجی با وزارتخانه‌های امور خارجه، کشور و بهداشت شده است که پس از تهیه و تأیید نهایی مقررات و پروتکل های سفر، صدور ویزای توریستی ایران نیز از سرگرفته می‌شود.
او یادآور شد: موضوع بازگشایی مرزها به روی گردشگران خارجی تا به حال، دو، سه مرتبه در کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا مطرح شده و قرار بود این ستاد مصوبه آن را صادر کند که کشور با پیک کرونای انگلیسی و هندی مواجه شد و موضوع متوقف ماند.
او افزود: ما موضوع را سرسختانه از طریق وزارتخانه‌های مرتبط پیگیری کردیم، فضای کمیته‌های تخصصی ستاد ملی کرونا نیز نسبت به بازگشایی مرزها به روی گردشگران خارجی مثبت بود. غیر از وزارت بهداشت که ملاحظاتی داشته است، این طرح مخالف دیگری ندارد. بنابراین موضوع را یک‌بار دیگر دوشنبه هفته گذشته در کمیته‌های تخصصی مطرح کردیم و با اشاره به مصایب معیشتی و شغلی فعالان گردشگری در بیش از یک سال گذشته، قرار شد پروتکلی در ارتباط با سفر گردشگران خارجی و بازگشایی مرزها در وزارت کشور با محوریت اداره کل امور مرزی نهایی شود و دوباره در کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی کرونا مورد بررسی قرار گیرد تا پس از تأیید و تصویب، از نیمه دوم تیرماه صدور ویزای توریستی ایران از سر گرفته شود.
معاون گردشگری درباره سرانجام پروتکل‌های قبلی که در ارتباط با شرایط سفر گردشگران خارجی به ستاد ملی کرونا ارائه شده بود، گفت: با توجه به تغییر شرایط، پروتکل ها و مقررات سفر به ایران نیز باید اصلاح و به‌روزرسانی شود، چون به هر حال بحث تردد از مرزها مطرح است و موضوع فقط گردشگران خارجی نیستند.
تیموری اظهار کرد: بازگشایی مرزها به بسترسازی نیاز دارد، نمی‌توان انتظار داشت یک‌باره گردشگران به ایران سفر کنند، بویژه با فضایی که پس از شیوع ویروس کرونا ایجاد شده است. بنابراین ما برنامه‌ریزی برای بازاریابی را انجام داده‌ایم؛ مثلاً قرار است از ظرفیت المپیک توکیو (ژاپن) و اکسپو دوبی (امارات) برای معرفی ایران استفاده کنیم و روی نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری با توجه به محدودیت حضور در تعداد زیادی از آنها بازنگری داشته باشیم.