ایران معاصر به جریان شناسی بسیار نیازمند است

گروه فرهنگی/ مجموعه کتاب‌‌های «جریان‌شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر» 30 جلد است که در آیین رونمایی 8 مجلد آن شامل «جریان احیاگری دینی»، «عرفان‌گرایی سنتی شیعی»، «فلسفه‌گرای حوزوی»، «فمینیسم اسلامی»، «آیین‌گرایی عامه‌پسند»، «جریان نوپدید دینی و معنوی»، «پساتجددگرایی» و «جریان اخلاق کاربردی و حرفه‌ای» با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این مراسم با گرامیداشت سالروز ارتحال حضرت امام خمینی (ره) گفت: در آستانه سالگرد حضرت امام هستیم؛ امام بزرگمردی بود که تاریخ ایران، تاریخ تشیع و تاریخ اسلام و بلکه تاریخ انسانیت به وجود ایشان مفتخر است. رهبر معظم انقلاب هم در 14 خرداد سال گذشته درباره شخصیت حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: «امام خمینی(ره) امام تحول بودند» این به این معنی است که امام هم روحیه تحول خواهانه داشت و هم حرکت عظیم تحول خواهانه انجام داد.» او افزود: تحول خواهی حضرت امام در قم از درس‌های اخلاق آغاز شد و آن گونه که شهید مطهری می‌گفت: «ما در عطش درس‌های ایشان بودیم». بعد از این هم ایشان ملت را در ابعاد مختلف متحول کردند. صالحی با اشاره به کتب جریان شناسی فکری و فرهنگی در ایران معاصر به این موضوع هم اشاره کرد که «عزیزانی که این کار قابل توجه را به ثمر رساندند و مقدمه‌ای را برای کارهای پسینی آماده کردند به موضوعی پرداختند که نوپدید است زیرا جریان شناسی در ادبیات ما مقوله نوپدید است. ما نظریه‌شناسی، مکتب شناسی و تاریخ اندیشه داریم اما جریان شناسی یک پدیده تازه از لحاظ مفهومی، مصداقی و روش‌شناسی است.» او ادامه داد: جریان شناسی وقتی می‌خواهد از لحاظ مفهومی معنا پیدا کند کار دشواری است؛ اینکه می‌خواهیم افراد و مجموعه‌هایی پیدا کنیم که دغدغه‌‌ها، هدف‌‌ها، مسأله‌‌ها و راه حل‌های مشترک دارند، گزینش این جریان‌ها کاری سخت است. اینکه گزاره‌هایی که می‌خواهیم کنار بگذاریم بتواند در یک نظام واره قرار گیرد نیز مسأله‌ مهمی است. جریان‌ها سیال و پویا هستند و حیات و مماتشان فراز و نشیبی است. با این نگاه این موضوع مهم است که چگونه می‌توانیم متفکران و اندیشمندان را داخل یک جریان بگذاریم؟» عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعریف مفهوم جریان گفت: جریان به این معنا است که هم در ساحت عمل و هم در ساحت نظر با هم حضور دارند یعنی وقتی به جریان تبدیل می‌شوند که در کنشگری نقش دارند. این‌‌ها مفاهیم جریان‌شناسی را ایجاد می‌کند و چون جریان شناسی در ایران سابقه ندارد، بدین لحاظ کار
سخت می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنرانی خود با تأکید بر اهمیت جریان‌شناسی گفت: ایران معاصر به جریان شناسی بسیار نیازمند است. در 150 سال گذشته ایران بستر جدال سنت و مدرنیته در حوزه‌‌های ارزشی، نهادی و معرفتی بوده و ما هنوز در این 150 سال در منازعه‌ای هستیم که حتی قالب ندارد و خود این تولید جریان می‌کند. ما 150 سال است که شاهد جنبش‌های پیوسته اجتماعی در ایران هستیم و هیچ کشوری در این مدت بستر جنبش‌‌ها و نهضت‌های اجتماعی نبوده و هر نسل ما با یک جنبش مواجه بوده و این خودش بسترساز جریان است چون جنبش یا از دل یک جریان بر می‌آید یا جریان ساز است.» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مجموعه کتاب‌های جریان شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر ادامه داد: بدیع بودن این کار اهمیت و دشواری آن را مشخص می‌کند چون ما در ایرانی قرار داریم که مهد جریانات قدیمی و جدید است. توجه دست اندرکاران این پروژه به جریان شناسی با محورهای مختلف خودش پدیده تازه‌ای است و ما سابقه چنین کاری نداریم. تک نگاری‌های مکتوب محدود و مقالاتی وجود دارد اما به این شکل مبسوط این کتب و پروژه کار تازه‌ای است. صالحی در پایان پیشنهادهایی برای ادامه این پروژه به دست اندرکاران آن ارائه کرد و ادامه داد: از اینجا به بعد مراحلی هست که می‌تواند وجود داشته باشد بدین معنی که این آثار فرصتی را برای گفت ‌و گوی جریانی ایجاد کند.در گذشته گفت ‌و گوی مکاتب و اندیشه‌‌های سیاسی داشتیم اما این کار ‌می‌تواند فرصت گفت‌ و گوی میان جریانی ایجاد کند. جریان‌ها کمتر از نظریه‌‌ها همدیگر را تحمل می‌کنند بنابراین پیشنهاد من این است که پس از انتشار این 30 جلد، گفت ‌وگوهای میان جریانی رخ دهد و دغدغه‌‌ها و راه حل‌های مشترک ایجاد شود. او افزود: نکته دیگر در گام‌‌های پسینی توجه به نقاط قوت و ضعف جریان‌‌ها است. همچنین می‌توانیم با گفت‌وگوهای بیشتر از جریان‌ها تهدیدزدایی کنیم. نکته دیگر اینکه جریان هم در ساحت نظر و هم در ساحت عمل حضور داشته باشد و بعد از پژوهش نکته‌های عملی برای خود جست‌و‌جو کند.