روایت گمشده

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری

نتایج انفجار در محل استقرار نیروی دریایی امریکا
موفقیت و شکست نشست‌های سران عرب هیچ ارتباطی با مصوبات آن ندارد، آنچه ارزش این اجلاس‌ را مشخص می‌کند میزان التزام کشورهای عربی به اجرای این مصوبات از یک‌سو و بکارگیری برخی مواد برگزیده آن از سوی اسرائیل و آن که پشت سرش ایستاده، در خدمت منافع اسرائیل از سوی دیگر است. با تأسف باید گفت التزام کشورهای عربی به مصوبات نشست‌های سران عرب از نخستین اجلاس در سال ۱۹۶۴ در قاهره تاکنون، همواره محل تردید بوده؛ اما بهره‌گیری اسرائیل از این مصوبات، با هیچ تردیدی مواجه نیست. از همین‌رو رویارویی حقیقی میان کشورهای عربی، پیرامون نوع بهره‌گیری اسرائیل و نتایج مرتبط با سیاست‌های امریکایی آن است و نه پیرامون قناعت هر یک از سران عرب نسبت به جدی بودن اجرای این مصوبات که ممکن است در خدمت منافع عالی امت عربی باشد. اگر این مصوبات عملاً و به‌صورت جدی اجرا می‌شد، مصر از صف عربی خارج نمی‌شد؛ قراردادهای کمپ دیوید امضا نمی‌شد و اسرائیل نیروگاه اتمی عراق را هدف نمی‌گرفت، یا جرأت نمی‌یافت قدس و جولان سوریه را به خاک [تحت اشغال] خود ضمیمه و به لبنان هجوم آورد.
پس از انفجار محل استقرار نیروهای مارینز در اکتبر ۱۹۸۳ که منجر به کشته شدن ده ها امریکایی شد و صدای آن در سراسر جهان پیچید، جورج شولتز و رئیس او رونالد ریگان در برابر حقایقی کرنش کردند که تا پیش از آن، آمادگی نداشتند حتی نیم نگاهی به آن بیندازند. همچنین تلاش برای برگزاری کنفرانس گفت‌و‌گوی ملی بین لبنانی‌ها در ژنو، کلید خورد. این کنفرانس در اول نوامبر ۱۹۸۳، آغاز به کار کرد و عبدالحلیم خدام به نمایندگی از سوریه در کنار بندر بن سلطان سفیر پادشاهی عربستان سعودی در واشنگتن و رفیق حریری بازرگان لبنانی - سعودی در آن شرکت کردند. از مهم‌ترین مصوبات این اجلاس، اعلام تعلیق - نه الغای - توافق ۱۷ مه و مشروط کردن اجرای آن به موافقت سوریه و اسرائیل بود. رئیس‌جمهوری اسد هنگامی که مرا مأمور به شرکت در یک میزگرد غیررسمی درباره صلح در خاورمیانه در ایالت جورجیا به دعوت جیمی کارتر رئیس‌جمهوری سابق امریکا می‌کرد، به من گفت: از مشروط کردن اجرای توافق ۱۷ مه به موافقت سوریه، خشنودم و همین موضوع را ابزاری برای لغو توافق یا تبدیل آن به جوهر روی کاغذ خواهم کرد.