زندگی واقعی امروز در دنیای مجازی است


شهرام اقبال‌زاده
نویسنده و مترجم
صحبت درباره کرونا حرف تازه‌ای نیست، بیش از یک‌ سالی می‌شود که بر زندگی‌مان سایه افکنده و بخش عمده‌ای از دغدغه‌های‌مان را به خود اختصاص داده است. از همین‌رو نمی‌توان گفت که بحث درباره‌اش کافی است!
متأسفانه مشکلاتی که کرونا سبب شده چیزی نیست که به‌راحتی تمام شود. نه فقط ما، بلکه کل جهان همچنان درگیر آن هستیم. با این حال اگر قرار به صحبت از اثرات آن بر عرصه ادبیات باشد معتقدم در دراز مدت قادر است به نقطه عطفی برای آن تبدیل شود چرا که ادبیات روایت دغدغه‌های انسانی، تنش‌ها و کشمکش‌های اوست. هرچند که باید قدری صبر کنیم تا دوره شیوع آن تمام شده و از سویی بررسی شود که چه اثراتی بر زندگی مردم داشته است و خواهد داشت. اما نقش کرونا در زندگی یک سال اخیر به‌طور کل منفی نبود، شیوع این بیماری و ملزومات برآمده از آن ورودمان به عصر انسان دیجیتال را سرعت بخشید.  منتها در برخی کشورها نظیر کشور ما روندی کندتر از کشورهای پیشرفته جهان طی می‌شود. حتی ما را بیش از پیش به تطابق با تکنولوژی‌های نوین واداشت.  طی یک‌ سال گذشته ما فقط شاهد جهش ویروس کرونا نبودیم، بلکه حتی با تسریع چگونگی بهره‌گیری از جهان تکنولوژی هم روبه‌رو شدیم. متأسفانه برخی مسئولان همچنان این تحولات شتابان را درک نمی‌کنند و هنوز هم در این زمینه نگاهی کنترل‌کننده دارند.
باید پذیرفت خواه‌ناخواه بخش‌های مختلفی از زندگی شخصی و کاری به فضای مجازی وارد شد؛ از تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا برگزاری جلسات کاری و حتی نشست‌های ادبی و هنری. حتی دید وبازدید خانوادگی هم به این فضا منتقل شده است. شرایط به‌گونه‌ای شده که فضای واقعی زندگی امروزمان همین فضای مجازی است. این تغییر تأثیر پررنگی بر ادبیات و فراتر از آن بخش‌های مختلف فرهنگ و حتی حوزه‌هایی نظیر تاریخ خواهد گذاشت. در این زمینه تحقیقات خوبی در کشورهای غربی آغاز شده، کارهایی هم در کشور خودمان انجام داده‌اند. ما در پایان یک دوره و آغاز عصر جدیدی قرار گرفته‌ایم، عصر انسان دیجیتالی به معنای واقعی‌اش شروع شده و دیگر امکان فرار از آن نیست. سال گذشته وقتی امکان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مهیا نشد آن را به شکل مجازی برگزار کردند و برخی افرادی که میانه‌ای با خریدهای اینترنتی نداشتند کتاب‌های مورد نظر خود را از این طریق تهیه کردند، البته کم‌وکاستی‌هایی هم داشت. هرچند که این تغییر مشکلاتی هم به دنبال داشته، خانواده‌ها و افرادی که از نظر مالی توان دسترسی به این تجهیزات را ندارند با سختی‌های متعددی روبه‌رو شده‌اند. از سوی دیگر با وجود بحران اقتصادی حاکم بر صنعت نشرمان، کتابفروشانی که از فضای مجازی بهره گرفته‌اند فروش بهتری در مقایسه با دیگر همکاران خود داشته‌اند و بخشی از مخاطبان خود را حفظ کرده‌اند. جالب است که از طریق فضای مجازی طیف تازه‌ای از مخاطبان که بخشی از آنها جوانان هستند به جامعه کتابخوان پیوسته‌اند. این تغییر عادت‌ها بعید است بعد از کنترل کرونا برچیده شوند.
کرونا ما را به‌سوی جهان مجازی هل داد؛ در همین حوزه کتاب، بسیاری از افرادی که هرگز از این امکانات استفاده نمی‌کردند حالا در جلسات به اصطلاح لایو و برگزاری‌ زنده نشست‌ها شرکت می‌کنند. هرچند که هنوز فرهنگ استفاده از این سبک نهادینه نشده و زمان بیشتری برای همگامی با آن باید صرف شود.
با این حال به گمان من، فضای مجازی هرگز جای دنیای واقعی و تعاملات رودررو را نمی‌گیرد، اما در کنار آن اتفاق مهمی را در تسهیل  زندگی انسان امروز رقم می‌زند.‌

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7635/20/577805/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها