انتشار اسناد محرمانه اختلال در مذاکرات وین

عبدالرضا فرجی راد
دیپلمات پیشین و استاد مسائل ژئوپلیتیک
انتشـــار بخشــــی از مصاحبه وزیر امور خارجـــه ایــــران در رسانه‌ها در شرایطی به خبر مهم اول رســــانه‌های داخلی و رسانه‌های فارسی زبان و غیر فارسی زبان خارجی تبدیل شده است که این مصاحبه بخشی از یک پروژه تاریخ شفاهی و با هدف تبیین و روشن کردن ابعاد تحولاتی صورت گرفته است که قرار بوده در پایان دولت و به وقت مقتضی و روشن سازی افکار عمومی در زمان مناسب منتشر شود. معمولاً دولت ها وقتی به پایان دوره مسئولیت شان نزدیک می شوند، از وزرای خود می خواهند به تشریح اقدامات و فعالیت های خود با هدف روشن کردن افکار عمومی بپردازند. واقعیاتی که باید بعدها و با فاصله گرفتن از رویدادهای وقت منتشر شود؛ یعنی زمانی که انتشار آن به روند اتفاقات و رویکردهای جاری کشور لطمه ای وارد نکند.
 این اقدام در ماه های پایانی دولت آقای روحانی هم صورت گرفت. انجام چنین مصاحبه هایی که به منظور ضبط بخش مهمی از تاریخ کشور صورت می گیرد، به ویژه در دولت آقای روحانی حائز اهمیت ویژه ای است. دوره ای که کشور به ویژه در چهار سال اخیر تحت یک جنگ تمام عیار اقتصادی قرار گرفته بود و رئیس جمهوری معتقد است که بخش بزرگی از مردم و حتی مقام ها و نمایندگان ابعاد واقعی و گسترده این جنگ را درک نکرده اند و لذا ضروری است که جزئیات  واقعیاتی که عملاً در صحنه وجود دارد، به طور روشن ثبت شود.
طبیعی است که در همین زمینه هم نظرات و دیدگاه های متفاوتی میان مقام ها و جریان های سیاسی و دولت ها وجود داشته باشد و هر یک از گروه‌ها نتیجه گیری های خاص خود را داشته باشند. مصاحبه وزیر امور خارجه ایران هم در همین راستا و با ابتنا به واقعیات و جزئیاتی صورت گرفته است که ناظر به انتشار ویرایش شده  در آینده بوده است. اما این گفت وگو که در اسفندماه سال گذشته انجام شده کمتر از سه ماه بعد در رسانه های فارسی زبان و با هدف تخریب وزیر خارجه به صورت ناقص منتشر شده است. حالا این سؤال مطرح می شود که چرا باید مصاحبه مربوط به وزارت امور خارجه در مقطعی که مذاکرات برجام با هدف لغو تحریم ها در حال انجام است، منتشر شود؟
در پاسخ به این سؤال می توان به روند امیدبخش مذاکرات جاری در وین اشاره کرد. این گفت وگوها در حال رسیدن به نتیجه است و  طبیعتاً شماری از گروه های سیاسی داخل کشور مخالف این نتیجه هستند.
اگرچه پیدا نیست مخالفان به چه طریقی این فایل را منتشر کرده اند اما تردیدی وجود ندارد که هدف سیاسی مشخصی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دنبال می کنند. به اعتقاد مخالفان دولت، ثمربخش بودن مذاکرات وین و لغو تحریم ها می تواند تأثیر خوبی بر اقبال عمومی به جریان های سیاسی نزدیک دولت داشته باشد از این رو انتشار نابهنگام  صحبت هایی از وزیر امور خارجه کشورمان که می تواند اثر سوئی بر روند مذاکرات داشته باشد، می تواند حربه مؤثری برای تحقق هدف این گروه ها باشد.
تخریب مذاکرات وین یا تضعیف و حتی تأخیر آن در نهایت باعث می شود که انتخابات هم از آن تأثیر گیرد بنابراین گروهی برای رسیدن به این هدف و ایجاد اختلال در گفت وگوهای جاری برجام حتی به دزدی فایل های محرمانه و حساس روی آوردند. اقدامی که نه تنها می تواند بر روند مذاکرات که حتی بر مناسبات دوجانبه و دیپلماسی وزارت خارجه اثر بگذارد. بنابراین نمی توان اهداف سیاسی انتخاباتی را در پشت این ماجرا نادیده گرفت.
در حقیقت آنچه این روزها روی می دهد ترجیح منافع حزبی و سیاسی جریان هایی بر منافع اقتصادی مردمی است که این روزها تحت فشار تحریم های ظالمانه ای قرار گرفته اند. تحریم هایی که تأثیرات آن حتی موجب گسترده تر شدن بحران بیماری کرونا و از بین رفتن جان انسان های زیادی از مردم کشورمان شده است. تحولات سیاست خارجی در شرایط جاری مهم ترین موضوع کشور است و مخالفان با اقدام اخیر خود نشان داده اند که برای رسیدن به منافع شخصی و جناحی خود، از خطوط قرمز منافع ملی عبور کرده اند.