شناخت ایران از زبان داستان

نلی محجوب
فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان
شناخت سرزمینی که به آن تعلق داریم، در آن متولد شدیم، برای‌مان پر از خاطره می‌شود و همه اینها قطعاً از کودکی شکل می‌گیرد. با خاطرات خوش، با بازی‌ها و شناخت محیط پیرامون؛ و آشنایی با آنچه به آن تعلق دارید. با شناخت تفاوت‌های گستره قومی، زبانی و فرهنگی، معماری و سبک زندگی و... شاید برای بسیاری از ما سفر امکان پذیر نباشد. شاید رفتن به دورترین جاها و آشنایی با شهرهای گوناگون مهیا نباشد. نیاز به بستری داشته باشد که برای بسیاری از ما مهیا نیست؛ اما این همه با کتاب فراهم می‌شود. آن هم در سنین کودکی. کودکی که خود و سرزمینش را بشناسد به آن تعلق پیدا می‌کند. نسبت به سرزمینش علاقه‌مند می‌شود و همزمان با آشنایی با تفاوت‌ها، زیستن در کنار هم و احترام به تفاوت‌ها را می‌آموزد. قطعاً متوجه می‌شود زندگی در سرزمینش متفاوت‌تر از آن چیزی است که در روستا و شهر او است. آشنایی با فرهنگ‌ها و تفاوت‌های قومی می‌تواند در نگاه کودک تأثیر بگذارد و آنها را در سنین نوجوانی آماده پذیرش و تفکر کند و نگاه برتری‌جویی قومی و... را از او دور نگه دارد. این روزها که بچه‌ها بیش از همیشه محروم شده‌اند و تجربه‌هایشان محدود شده به بازی‌ها و انیمیشن‌ها و بزرگترهایی که هزار و یک درگیری و بی‌حوصلگی صبر و مجال و آرامش شان را ربوده؛ گرفتار شده‌اند در تجربه نکردن واقعیت‌ها و کنارهم و با هم تجربه کردن دست نیافتنی شده است. در این اوضاع خواندن کتاب‌های داستانی یا به تعبیری کتاب‌های داستانی آموزشی مصور می‌تواند به بچه‌ها کمک کند در این سفر کردن و آموختن. مجموعه کتاب‌های «ایران من» به قلم مجید راستی و با تصویرگری نسیم بهاری، توسط انتشارات شهر قلم منتشر شده است. در این کتاب بچه‌ها می‌توانند درباره مشاغل گوناگون، شهرها و معماری و... آشنا شوند. در تصاویر این کتاب سعی شده به پوشش و بافت محیطی مناطق مختلف از نظر پوشش گیاهی، لباس اقوام و... دقت شود. در این کتاب با مامان سوزنی آشنا می‌شویم که در بلوچستان زندگی می‌کند و به کار سوزن دوزی مشغول است و بچه‌ها با سوزن دوزی به‌عنوان یک شغل و هنر آشنا می‌شوند. بابا فرشی کارش بافت فرش است و از این هنر می‌گوید، از چگونگی بافت و انواع فرش. از تار و پود و... تا در آخر فرشی می‌‌بافد با چهره نازنین و به او عیدی می‌‌دهد. همین‌طور در این مجموعه با مامان زعفرانی، مامان چای، بابا خرمایی و بابا سفالی آشنا می‌شویم. زنان و مردانی که در سرزمین پهناورمان به کار و هنری مشغول هستند. این مجموعه در عین حال این فرصت را فراهم می‌کند تا کودکان در کنار والدین علاوه بر مطالعه به گفت‌و‌گو درباره مشاغل، مناطق مختلف، پوشش افراد، محصولات کشاورزی و صنایع دستی هر منطقه آشنا شوند. والدین می‌توانند از خاطرات خودشان برای بچه‌ها تعریف کنند و حتی به بچه‌ها تحقیق موضوعی بدهند و بعد در کنار هم یافته‌هایشان را به اشتراک بگذارند. در عین حال کودک می‌تواند در میان آشنایی با مشاغل، علاقه خودش را پیدا کند هم این درک را که برای هر چیزی که در اختیار ماست زحمت‌های بسیاری کشیده شده. فرشی که زیر پای ماست، خرما، چای و زعفرانی که استفاده می‌کنیم و...
ایران من، فرصتی است برای آشنایی و دوستی.‌‌