درباره اوتیسم و ماه جهانی آگاهیبخشی اوتیسم
تفاوتی از نوع یک زندگی
نلی محجوب
فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان
تا به حال در محیطهای شلوغ مثل فروشگاه، میهمانیها و اتوبوس و... به بچههایی برخورد کردهاید که گوشهایشان را بگیرند و خودشان را تکان بدهند، فریاد بزنند، یا خودشان را بزنند و به اصطلاح دچار بهم ریختگی شده باشند. بچههایی که وقتی صدایشان میکنید به شما نگاه نمیکنند و هیچ تماس چشمی ندارند، یا نسبت به سایر همسالان کلام ندارند و نمیتوانند کلمات را بدرستی ادا کنند، وسواس روی چیدمان وسایلشان دارند، از بغل کردن و لمس شدن گریزان هستند؟ گاهی بچهای را دیدهاید که یک حرکت تکراری و اصطلاحاً کلیشهای انجام بدهد؟بچهای که کارهای خطرناکی بکند و درد را حس نکند؟ یا نوجوانانی که در رفتار و کلام متفاوتتر از همسالان حرف میزنند و رفتار و کلام شما را اگر ایهام و ضربالمثل و کنایه داشته باشد، درک نمیکنند.
با پدر و مادرهای مستأصل برخورد داشتهاید و نگاه نگران شان را از قضاوت و نصیحت شنیدن، نگران از متهم شدن به اینکه بچهشان را خوب ودرست تربیت نکردهاند؟ یا کارهایی را که باید انجام میدادند، درست انجام ندادهاند. آیا همکاری داشتهاید که از جابه جایی اتفاقی روی میزش بشدت به هم بریزد؟ یا بدرستی نتواند احساسات دیگر همکاران را درک کند و نتواند صورت خوانی کند و گیج بشود؟ یا از یک دست دادن ساده گریزان باشد، رفتار تکراری، غذای تکراری و سر وقت و...
اینها میتواند نشانههایی از اوتیسم باشد. در ماه جهانی آگاهی بخشی اوتیسم هستیم. شما چقدر با اوتیسم آشنا هستید؟ چقدر درباره آن شنیدهاید و اطلاع دارید؟ در بسیاری از کشورهای دنیا، برای این افراد امکانات ویژه وجود دارد و از خدمات ویژهای برخوردارند و برای ادامه تحصیل و کار، تسهیلاتی برایشان در نظر گرفته میشود. و همین باعث میشود تا والدین از نگرانی برچسب خوردن بچه و محدودیتهای اجتماعی دورباشند و نگران آینده تحصیلی و انتخاب شغل و... نباشند. هر چند که اوتیسم طیفهای گوناگون دارد و حساسیت و درک و ارتباط این بچهها با محیط اطراف و تواناییهایشان متفاوت است اما معمولاً مشترکات رفتاری دارند. معمولاً هر صدا و حرف و صحبتی میتواند برایشان صدایی چند برابر داشته باشد. با سادهترین تغییر محیطی، فصلی و نور و جابه جایی میتوانند بهم بریزند و چون مهارتهای اجتماعیشان نسبت به دیگر همسالان در برقراری ارتباط با دیگران ضعیف است، اکثراً تنها هستند. متأسفانه در جامعه ما، آموزش و پرورش و رسانه ملی اطلاعات جامع و کافی در اختیار افراد جامعه در خصوص اختلالات قرار نمیدهد از طرفی هم خانوادهها بهدلیل نگرانیهایی که به برخی از آنها اشاره شد این موارد را پنهان میکنند. اما در بسیاری از جوامع براحتی به آن پرداخته شده است، مخصوصاً از طریق کتاب برای گروههای سنی مختلف درگیر طیف اوتیسم یا برای دیگرانی که باید یا میخواهند بدانند. الزاماً بچههای داخل طیف ممکن است مخاطب اصلی نباشند اما قطعاً این کتابها برای دیگران مفید خواهد بود تا بدانند که چه در ذهن و زندگی این افراد هست. اینکه بدانیم با همسایه، همکلاسی، خواهر و برادر، دوست یا والدینی که درگیر این طیف هستند چطور برخورد کنیم، آنها دنیای اطراف را چطور میبینند و... این اطلاعات میتواند به ارتباطی سالمتر و هدفمندتر کمک کند. باید بدانیم اوتیسم یک بیماری نیست. یک تفاوت است و بهعنوان یک مسئولیت اجتماعی اگر آن را بشناسیم جامعهای امنتر، سالمتر و شادابتر خواهیم داشت و زندگی را برای خودمان و دیگران آسانتر خواهیم کرد.
در ادامه به چند کتاب داستانی با این موضوع اشاره میکنیم، دو کتاب اول برای بزرگترهاست:
ماجرای عجیب سگی در شب (مارک هادون/شیلا ساسانی نیا/ افق)، پروژه رزی (گرام سیمسیون/ مهدی نسرین/ مرکز)
این کتابها درباره نوجوان طیف اوتیسم است
مقررات (سینتیا لرد/ افق)، پاستیلهای بنفش(کاترین اپل گیت/ پرتقال)، مرغ مقلد (پاتریک ارسکین/ افق)، اقیانوسی در ذهن(کلر وندر پول/ پرتقال)
کتابهای مربوط به کودکان
خط خطیهای من (شاینا رادولف/ کتاب پارک)، پسری که دنبال باد رفت ( میشل ورتینگتون/ کتاب پارک )، برادرم اوتیسم دارد (جنیفر مور- مارینوس/ نردبان)، همچنین در سایت هدهد تقسیمبندی کتابها برای کودکان اوتیسم مشخص شده که میتواند برای خانوادهها کاربردی باشد. دنیای بچههای اوتیسم ساده است بدون دروغ و نیرنگ. با سادهترین کلمات و احساسات. بدون پیچیدگیهای دنیای بزرگسالان. آنها متفاوت هستند، متفاوت نگاه میکنند، حس میکنند و زندگی میکنند. اما در کنار ما و در این جامعه باید از حقوق مناسب بهرهمند باشند و آگاهی ما این امکان را فراهم میکند.
فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان
تا به حال در محیطهای شلوغ مثل فروشگاه، میهمانیها و اتوبوس و... به بچههایی برخورد کردهاید که گوشهایشان را بگیرند و خودشان را تکان بدهند، فریاد بزنند، یا خودشان را بزنند و به اصطلاح دچار بهم ریختگی شده باشند. بچههایی که وقتی صدایشان میکنید به شما نگاه نمیکنند و هیچ تماس چشمی ندارند، یا نسبت به سایر همسالان کلام ندارند و نمیتوانند کلمات را بدرستی ادا کنند، وسواس روی چیدمان وسایلشان دارند، از بغل کردن و لمس شدن گریزان هستند؟ گاهی بچهای را دیدهاید که یک حرکت تکراری و اصطلاحاً کلیشهای انجام بدهد؟بچهای که کارهای خطرناکی بکند و درد را حس نکند؟ یا نوجوانانی که در رفتار و کلام متفاوتتر از همسالان حرف میزنند و رفتار و کلام شما را اگر ایهام و ضربالمثل و کنایه داشته باشد، درک نمیکنند.
با پدر و مادرهای مستأصل برخورد داشتهاید و نگاه نگران شان را از قضاوت و نصیحت شنیدن، نگران از متهم شدن به اینکه بچهشان را خوب ودرست تربیت نکردهاند؟ یا کارهایی را که باید انجام میدادند، درست انجام ندادهاند. آیا همکاری داشتهاید که از جابه جایی اتفاقی روی میزش بشدت به هم بریزد؟ یا بدرستی نتواند احساسات دیگر همکاران را درک کند و نتواند صورت خوانی کند و گیج بشود؟ یا از یک دست دادن ساده گریزان باشد، رفتار تکراری، غذای تکراری و سر وقت و...
اینها میتواند نشانههایی از اوتیسم باشد. در ماه جهانی آگاهی بخشی اوتیسم هستیم. شما چقدر با اوتیسم آشنا هستید؟ چقدر درباره آن شنیدهاید و اطلاع دارید؟ در بسیاری از کشورهای دنیا، برای این افراد امکانات ویژه وجود دارد و از خدمات ویژهای برخوردارند و برای ادامه تحصیل و کار، تسهیلاتی برایشان در نظر گرفته میشود. و همین باعث میشود تا والدین از نگرانی برچسب خوردن بچه و محدودیتهای اجتماعی دورباشند و نگران آینده تحصیلی و انتخاب شغل و... نباشند. هر چند که اوتیسم طیفهای گوناگون دارد و حساسیت و درک و ارتباط این بچهها با محیط اطراف و تواناییهایشان متفاوت است اما معمولاً مشترکات رفتاری دارند. معمولاً هر صدا و حرف و صحبتی میتواند برایشان صدایی چند برابر داشته باشد. با سادهترین تغییر محیطی، فصلی و نور و جابه جایی میتوانند بهم بریزند و چون مهارتهای اجتماعیشان نسبت به دیگر همسالان در برقراری ارتباط با دیگران ضعیف است، اکثراً تنها هستند. متأسفانه در جامعه ما، آموزش و پرورش و رسانه ملی اطلاعات جامع و کافی در اختیار افراد جامعه در خصوص اختلالات قرار نمیدهد از طرفی هم خانوادهها بهدلیل نگرانیهایی که به برخی از آنها اشاره شد این موارد را پنهان میکنند. اما در بسیاری از جوامع براحتی به آن پرداخته شده است، مخصوصاً از طریق کتاب برای گروههای سنی مختلف درگیر طیف اوتیسم یا برای دیگرانی که باید یا میخواهند بدانند. الزاماً بچههای داخل طیف ممکن است مخاطب اصلی نباشند اما قطعاً این کتابها برای دیگران مفید خواهد بود تا بدانند که چه در ذهن و زندگی این افراد هست. اینکه بدانیم با همسایه، همکلاسی، خواهر و برادر، دوست یا والدینی که درگیر این طیف هستند چطور برخورد کنیم، آنها دنیای اطراف را چطور میبینند و... این اطلاعات میتواند به ارتباطی سالمتر و هدفمندتر کمک کند. باید بدانیم اوتیسم یک بیماری نیست. یک تفاوت است و بهعنوان یک مسئولیت اجتماعی اگر آن را بشناسیم جامعهای امنتر، سالمتر و شادابتر خواهیم داشت و زندگی را برای خودمان و دیگران آسانتر خواهیم کرد.
در ادامه به چند کتاب داستانی با این موضوع اشاره میکنیم، دو کتاب اول برای بزرگترهاست:
ماجرای عجیب سگی در شب (مارک هادون/شیلا ساسانی نیا/ افق)، پروژه رزی (گرام سیمسیون/ مهدی نسرین/ مرکز)
این کتابها درباره نوجوان طیف اوتیسم است
مقررات (سینتیا لرد/ افق)، پاستیلهای بنفش(کاترین اپل گیت/ پرتقال)، مرغ مقلد (پاتریک ارسکین/ افق)، اقیانوسی در ذهن(کلر وندر پول/ پرتقال)
کتابهای مربوط به کودکان
خط خطیهای من (شاینا رادولف/ کتاب پارک)، پسری که دنبال باد رفت ( میشل ورتینگتون/ کتاب پارک )، برادرم اوتیسم دارد (جنیفر مور- مارینوس/ نردبان)، همچنین در سایت هدهد تقسیمبندی کتابها برای کودکان اوتیسم مشخص شده که میتواند برای خانوادهها کاربردی باشد. دنیای بچههای اوتیسم ساده است بدون دروغ و نیرنگ. با سادهترین کلمات و احساسات. بدون پیچیدگیهای دنیای بزرگسالان. آنها متفاوت هستند، متفاوت نگاه میکنند، حس میکنند و زندگی میکنند. اما در کنار ما و در این جامعه باید از حقوق مناسب بهرهمند باشند و آگاهی ما این امکان را فراهم میکند.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه