روز اعتراض بزرگ در میانمار

بنفشه غلامی/ تاریخ در میانمار در حال تکرار شدن است. با گذشت بیش از 20 روز از کودتای این کشور به‌دست نظامیانی که اواخر زمستان سال 1962 نیز در کودتایی دولت را ساقط کرده بودند، اعتراض‌ها با قدرت تمام و با وجود تهدید نظامیان به کشتار مخالفان ادامه دارد. مخالفان می‌گویند به چیزی کمتر از دموکراسی راضی نمی‌شوند.
به‌گزارش سایت شبکه خبری «سی‌ان‌ان»، فراخوان برپایی اعتصاب و تظاهرات موسوم به «پنج 2» (22222) روز شنبه پس از کشته شدن دو معترض به دست نظامیان، از سوی فعالان سیاسی و حقوق بشری این کشور صادر شد. بیانیه این جنبش اعتراضی که در توئیتی منتشر شد، تأکید می‌کرد: «اعتراض 22/2/2021 یک روز تاریخی برای ما خواهد بود، به تماشا بیایید و برای دوستان ما دعا کنید.» در ساعات پایانی روز یکشنبه نظامیان میانمار که جدی بودن این فراخوان و احتمال اعتصاب و تظاهرات را پیش‌بینی می‌کردند، در پیامی تلویزیونی اعلام کردند: «یافته‌ها نشان می‌دهد، معترضان در تدارک آشوب و هرج ومرج در روز دوشنبه هستند. این معترضان مردم و بویژه جوانان احساساتی را هدف گرفته‌اند تا مسیری را در پیش بگیرند که منجر به مرگ آنها خواهد شد.» این صریح‌ترین تهدید به مرگی بود که تاریخ میانمار در حافظه تاریخی خود دارد. نظامیان میانمار از نیمه شب دوشنبه اقدام به مستقر کردن سیم خاردار در برخی خیابان‌ها که منتهی به سفارتخانه‌های خارجی بودند، کردند. با این حال دیروز تظاهرات و اعتصاب گسترده هزاران معترض به کودتا در میانمار، شهرها را به تعطیلی کشاند. تصاویری که عکاسان میانماری و شبکه‌های اجتماعی از تجمع‌های دیروز منتشر کردند، نشان می‌داد، ده‌ها هزار نفر خیابان‌های «نایپیداو»، پایتخت و همچنین دیگر شهرهای بزرگ این کشور را با تجمع خود قفل کرده‌اند.
اکنون بیش از دو هفته است که هزاران نفر در مناطق شهری و روستایی میانمار در اعتراض به کودتا علیه دولت «آنگ سان سوچی» به خیابان‌های محل سکونت خود می‌روند و آزادی فعالان و قانونگذاران و بازگشت نظامیان به جایگاه خود در بخش نظامی کشور و نه سیاسی را فریاد می‌زنند. در این دو هفته کودتاچیان تلاش کرده‌اند با ایجاد محدودیت تجمع بیش از 5 نفر، منع رفت و آمد، قطع اینترنت و گسیل نیروهای نظامی به مناطقی که اعتراض‌های بیشتری در آنها شکل گرفته است، شورش‌های ضد کودتا را در نطفه خفه کنند. اقدامی که سال 1962 نیز انجام دادند و در یک روز 15 دانشجو را به رگبار بستند تا شاید معترضان سکوت پیشه کنند.
این هفته نیز انجمن کمک به زندانیان سیاسی در میانمار اعلام کرد، در دو هفته گذشته حداقل 640 معترض بازداشت شده و به زندان رفته‌اند. با این حال به نظر نمی‌رسد این دست اقدامات مانع معترضان شود. دیروز در یانگون، دومین شهر بزرگ میانمار، معترضان با بنرهایی که روی آنها نوشته شده بود: «به میانمار کمک کنید»، به‌ سمت سفارت امریکا حرکت کردند. آنها امید زیادی به «جو بایدن» رئیس جمهوری جدید امریکا بسته‌اند. این در حالی است که وزارت امور خارجه میانمار روز یکشنبه در بیانیه‌ای با طرح این ادعا که مقامات کشور، نهایت خویشتنداری را در مقابل معترضان دارند، هرگونه اظهارنظر خارجی را «دخالت درامور داخلی میانمار» تلقی کرده بود. با این حال «آنتونی بلینکن»، وزیرخارجه امریکا درپیامی با اعلام تعهدش به اقدامی قاطع علیه ارتش میانمار تأکید کرده که کشورش در کنار مردم میانمار ایستاده است. او خواستار احیای دولت منتخب این کشور شده و از کودتاچیان خواسته از سرکوب مردم خود دست بردارد. «تام اندروز»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در میانمار هم در توئیتی اقدامات ارتش میانمار را وحشیگری خواند و هشدار داد، ادامه این روند موجب از دست رفتن جان‌های بیشتری خواهد شد. وزرای خارجی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز دیروز در بیانیه ای اعلام کردند، آماده تصویب اقدامات محدود کننده علیه مسببان اصلی کودتادر میانمار هستند.
این دومین بار در تاریخ میانمار است که نظامیان با کودتا دولتی قانونی را سرنگون می‌کنند. آنها 2 مارس 1962 نیز در کودتایی به رهبری ژنرال «نو وین» دولت قانونی را سرنگون کردند و دولتی نظامی را روی کار آوردند. تا یک دهه بعد از این کودتا سرکوبگری‌های خونتای میانمار چهره این کشور را در سطح جهان مخدوش و آن را با تحریم‌های زیادی مواجه کرد. اکنون نیز نگرانی‌های گسترده‌ای در این کشور برای بازگشت به رویدادهای دهه 1970 وجود دارد. آنها از همین رو خواهان بازگشت دموکراسی ای به کشور خود هستند که تازه از سال 2011 شیرینی آن را در جان خود احساس کرده بودند.