فرصتی برای بازاندیشی در ساختار سینما

ابوالحسن داوودی
فیلمساز
یک سال از شیوع کرونا در ایران می‌گذرد و طی این یک سال افراد زیادی راجع به تبعات همه‌گیری این ویروس بر بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و... صحبت کرده‌اند. کرونا بی‌دعوت و بی‌خبر آمد اما آرام آرام تأثیرش را برای لزوم ایجاد تغییرات اساسی در جزء جزء زندگی همه ما به‌جا گذاشت. هیچ بخشی اززندگی‌مان از این آسیب اساسی مصون نماند. فارغ از تجربه‌های مشترک جمعی که براساس حرفه و شغل تجربه کردیم، کرونا آورده‌های شخصی‌ای هم برای هر کدام‌مان داشت. از جمله خودم که از همان ابتدا احساس و دریافتم به من می‌گفت، به یقین دوران جدیدی آغاز شده که همه قراردادهای حرفه‌ای ما اهالی سینما را به‌کلی برهم می‌ریزد. با گذشت زمان مشخص شد که این تغییرات الزامی است و قواعد و قراردادهای مرسوم شاید هیچ وقت به شکل قبلی خود برنگردد. از جمله این قراردادهای نقض شده که تبعات منفی و ناامیدکننده در حرفه سینما داشت بخش جلوی دوربین بود. بخشی که (بخصوص در حرفه ما) نمی‌توانست به قواعد دست و پاگیری مثل پروتکل‌های بهداشتی یا فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه متکی باشد و طبعاً در خیلی از موارد کارها یا تعطیل شد یا به شکل کاملاً مشخصی در اجرا یا کیفیت آسیب دید.
 در کنار تمام مشکلات و مصایب برآمده از شیوع کرونا، جنبه مثبت این تأثیرگذاری ایجاد فرصتی برای بازنگری اساسی در شیوه زندگی و قواعد کاری بود. من نیز پیش از اینها، همانند بسیاری از دست‌اندرکاران این حرفه مشکلاتی را درک کرده بودیم و احساسم این بود که حل ریشه‌ای این مسائل حتی نیازمند نوعی جراحی است. این دوران فرصت خوبی بود برای این که این اتفاق بیفتد و بازنگری اساسی در سازوکار حرفه‌مان انجام پذیرد. در برخی موارد خود به خود این مهم با تبعات کرونا اتفاق افتاد. به‌عنوان مثال روابط معیوب شکل گرفته در سینما عرصه توزیع و نمایش آشکارتر شد و نیازمندتعریف دوباره، اما خیلی موقعیت‌ها هم برای اصلاح اساسی از دست رفت یا همچنان در حال از دست رفتن است. شک نیست که از این دوره کاملاً ایستایی که شکل گرفته باید برای اصلاح زیرساخت‌ها و بهره گرفتن از آنها به شکل پویاتر استفاده کرد. زیرساخت‌های سینمایی که در همه جای دنیا دچار تغییر شده است و شخصاً اعتقاد دارم به تبع شرایطی که در دنیا به وجود آمده در ایران هم ناگزیر این تغییر دیر یا زود صورت خواهد گرفت.