روایت گم شده

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه مترجم: حسین جابری انصاری

پیشگفتار مترجم
کتابی که ترجمه فارسی آن به مرور به شکل پاورقی روزانه، در روزنامه وزین «ایران» منتشر خواهد شد، «الروایه المفقوده» یا به زبان فارسی «روایت گمشده» نام دارد که دربرگیرنده خاطرات «فاروق الشرع» وزیر خارجه سابق سوریه از بیش از دو دهه مسئولیت خود در عرصه سیاست خارجی این کشور تا هنگام درگذشت «حافظ اسد» رئیس‌جمهوری فقید سوریه است. «فاروق الشرع» مسئولیت‌های سفیر سوریه در ایتالیا (۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰)، وزیر مشاور در امور خارجی (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴)، وزیر خارجه (۱۹۸۴ تا ۲۰۰۶)، معاون اول رئیس‌جمهوری (۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲)، عضو رهبری کشوری حزب بعث سوریه (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳) را برعهده داشته و از این تاریخ، عملاً بازنشسته شده است.
مترجم کتاب در سه دهه گذشته همواره تحولات جهان عرب و سوریه را از نزدیک دنبال کرده و چهار سال از بهترین ایام کاری خود را نیز از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱، به‌عنوان دیپلمات در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق گذرانده و در سال های اخیر به علت مسئولیت خود در عرصه سیاست خارجی، در ارتباط مستقیم با سوریه و مسائل این کشور بوده است.
اینک که پس از چند سال کارگری دیپلماتیک، به خلوت کتابخانه خود بازگشته و بار دیگر مجالی برای خواندن و نوشتن یافته است، از جمله مسئولیت‌های وجدانی خود را کمک به تولید ادبیات سیاسی بازگوکننده واقعیت‌های سوریه به زبان شیرین فارسی و دُر دری می‌داند. واقعیت این است که با وجود روابط ممتاز و متداوم ایران و سوریه در بیش از چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نقش برجسته ایران در سال های اخیر در کمک به دولت سوریه برای مهار بحران یک دهه اخیر این کشور، متأسفانه ادبیات سیاسی وزین مرتبط با این کشور در زبان فارسی بسیار محدود است. این آسیب در برخی یا بسیاری دیگر از حوزه‌های مهم سیاست خارجی ایران نیز وجود دارد و نیازمند تدبیر مناسب و جبران مافات است. امیدوارم ترجمه کتاب حاضر بتواند در این چارچوب مفید واقع شود و قدمی هرچند کوچک در یک مسیر درست باشد.
سوریه معاصر در ایران و جهان بیش و پیش از هر چیز به نام «حافظ اسد» رئیس‌جمهوری پیشین این کشور (۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰) شناخته شده است. «حافظ اسد» از نگاه دوست و دشمن، نابغه‌ای در دنیای سیاست بود که توانست از دل اقلیت مطرود علوی در جامعه سوریه، برآید و پله‌های ترقی را در سیاست داخلی کشورش تا ریاست جمهوری، طی و سیاست متلاطم و بی‌ثبات داخلی سوریه را که پیامد کودتا‌های پی‌در‌پی و سوء مدیریت فاحش در تدبیر امور کشور بود، مدیریت و با در پیش گرفتن یک سیاست خارجی فعال و مؤثر، سوریه؛ یک کشور معمولی جهان عرب را به یک ضلع از مثلث قدرت عربی در کنار مصر و عربستان تبدیل و سه دهه بر کشورش حکومت کند.
کتاب خاطرات «فاروق الشرع» از این نظر اهمیت دارد که تصویری دست اول و نزدیک، از درون ساختار تصمیم‌سازی سیاست خارجی سوریه در دوران «حافظ اسد» ارائه و به خواننده کمک می‌کند تا با نحوه سیاست ورزی سوریه «اسد» در عرصه پرتلاطم خاورمیانه و جهان در سه دهه پایانی قرن بیستم میلادی آشنا شود. هوشمندی «حافظ اسد» در حوزه سیاست خارجی، در پرونده‌های مختلف سیاست خارجی سوریه قابل ردیابی و بررسی است و اطلاعات موجود در کتاب حاضر نیز می‌تواند مواد خام مهمی برای این کار در اختیار گذارد.