مشکلات نظام اداری و فساد با بگیر و ببند حل نمی‌شود

مرتضی نبوی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظام‌های حقوقی و اداری کشور را از دلایل ناکارآمدی دولت‌ها دانست و برای حل این دو معضل، تنقیح و اصلاح قوانین و ایجاد دولت الکترونیک را پیشنهاد داد.
نبوی در گفت‌و‌گو با ایسنا، قانون را نرم افزار اداره حکومت کارا در هر کشوری توصیف کرد و افزود: باید هم قوانین خوب، کارآمد و شفاف باشند و هم قوانین خوب اجرا شوند و در رابطه میان مردم و حکومت و رابطه مردم با یکدیگر قانون حاکم باشد، اما ما در هر دو قسمت مشکل داریم، یعنی حجم مجموعه قوانین ما نسبت به سایر کشورها بسیار زیاد است و این قوانین ما را به یک نظام حقوقی شفاف و کارآمد نرسانده است.
او با بیان اینکه برای دستیابی به شفافیت و حکمرانی خوب باید قوانین از ثبات برخوردار باشد و نباید قوانین مرتب تغییر کنند، اضافه کرد: قوانین خوب نرم افزار اداره حکومت تلقی می‌شوند و نظام اداری سخت افزار اداره حکومت است، در کنار این، دومین مشکل کارآمدی دولت‌ها به نظام اداری ما مربوط می‌شود که همچنان یک نظام اداری ناکارآمد، پوسیده و توأم با فساد و رشوه است. راه حل آن هم مشخص بوده و با بگیر و ببند مشکل حل نمی‌شود، بلکه با فناوری جدید IT، ICT و دولت جامع و یکپارچه الکترونیک می‌توان این مشکل را حل کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت، شرط موفقیت دولت الکترونیک را یکپارچه و کارآمد بودن دانست و گفت: به‌طور مثال سازمان امور مالیاتی قرار بود از سال 88 یک نظام جامع مالیاتی تهیه کند، اما بعضی افراد در بدنه نظام مالیاتی اجازه ندادند این نظام آن‌طور که پیش‌بینی شده بود، محقق شود.
نبوی، بخش دیگری از شفاف‌سازی قوانین را متوجه قوه قضائیه دانست و افزود: قوانین غیرشفاف می‌تواند زمینه را برای سوء‌استفاده قاضی و وکیل فراهم کند، اما تا ریشه‌های ناکارآمدی و فساد حل نشود، برخورد با مفسد مشکل فساد را حل نمی‌کند.
او با بیان اینکه در چنین شرایطی هر دولتی با هر گرایشی سر کار بیاید با وجود این نظام حقوقی و اداری از کارآمدی لازم برخوردار نبوده و فساد ادامه پیدا می‌کند، اظهارکرد: کارآمدی دولت و اعتماد مردم به دولت رابطه متقابل دارند. مردم وقتی مشاهده می‌کنند که مجموعه قوانین کشور روان است و نظام اداری کارآمد بوده و مشکلی برای آنان ایجاد نمی‌کند، به دولت اعتماد پیدا می‌کنند. با این حال سرمایه اجتماعی دولت‌ها در روزی که سر کار می‌آیند در مقایسه با پایان دولت قابل مقایسه نیست. دولت‌ها وعده‌هایی می‌دهند که به‌دلیل مشکلات نظام حقوقی، نظام اداری و بودجه کشور قابل تحقق نیست.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه 30درصد مشکل اقتصادی ما به تحریم مربوط است گفت: اگر نظام اداری و قانون مناسب برای فعالیت اقتصادی نداشته باشیم و فساد وجود داشته باشد، نمی‌توانیم اقتصاد را به پیش ببریم. ما وقتی که تحریم هم نبوده و سالی صد میلیارد دلار درآمد داشته‌ایم، مشکلات اقتصادی داشته‌ایم، الان هم که تحریم‌ها شدید شده است، بنابراین ریشه مشکلات اقتصادی و ناکارآمدی دولت‌ها به داخل برمی گردد و ما باید قوانین و نظام اداری و بودجه را اصلاح کنیم در غیر این صورت اگر همین امروز تحریم‌ها رفع شود، مشکلات ما باقی می‌ماند.