2 میلیون شیء به اینترنت متصل می شوند

سوسن صادقی
خبرنگار
«نخستین شبکه ارتباطی عمومی اینترنت اشیا (IOT) کشو با نام «لینکنت» با هدف ارائه خدمات به کسب و کارهای نوپا کار خود را آغاز کرد و تفاهمنامه‌ای نیز در راستای تحقق اهداف و راهبردهای سازمان فناوری اطلاعات ایران در حمایت از فعالیت استارتاپ‌های کشور منعقد شد. درباره آغاز به‌کار این شبکه با «سجاد فلاح» عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات و دو نفر از کارشناسان حوزه اینترنت اشیا گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
طرح نوآفرین تحت پوشش نت ورک
سجاد فلاح، عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات معتقد است با راه‌اندازی نخستین شبکه ارتباطی عمومی اینترنت اشیا در کشور (لینکنت) تا پایان سال، 500 هزار حسگر و شیء تولید شده در اکوسیستم اینترنت اشیا به این شبکه متصل شده و با تقویت ارتباطات، اتصال 2 میلیون شیء امکانپذیر خواهد شد.
فلاح گفت: در راستای حمایت از فعالیت استارتاپ‌ها و تحقق اهداف و راهبردهای سازمان فناوری اطلاعات، توافقنامه‌ای نیز با مسئولان این شبکه راه‌اندازی شد تا کسب و کارهای نوپا تحت پوشش طرح نوآفرین، بتوانند به مدت یکسال از خدمات ارتباطی این شبکه استفاده کنند.
وی افزود: طبق این تفاهمنامه استارتاپ‌هایی که در حوزه اینترنت اشیا فعال بوده و عضو طرح نوآفرین هستند می‌توانند به‌صورت رایگان برای مدت 6 ماه اشیای خود را به این شبکه متصل کرده و برای 6 ماه دوم نیز از تخفیف برخوردار شوند.
عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات درباره هدف از راه‌اندازی نخستین شبکه ارتباطی اینترنت اشیای کشور نیز گفت: اجزای اصلی شکل دهنده هر اکوسیستم اینترنت اشیا شامل حسگر‌ها و تجهیزات، نقاط شبکه‌ای (Gateway)، شبکه ارتباطی، سکوهای نرم افزاری و پردازش‌های مورد نیاز هستند. ولی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در ایجاد یک اکوسیستم اینترنت اشیا، شبکه‌های ارتباطی برای اتصال حسگرها و تجهیزات به سکوهای پردازشی است از این‌رو اولین شبکه ارتباطی عمومی اینترنت اشیا در ایران با استفاده از پروتکل شبکه‌ای LoRaWAN (یک پروتکل توان پایین با برد وسیع است که بخصوص برای دستگاه‌های بی سیم در اینترنت اشیا طراحی شده و در سطح شبکه‌های منطقه‌ای، ملی یا جهانی می‌تواند عمل کند) و دارای پوشش رادیویی گسترده و توان مصرفی بسیار پایین است، راه‌اندازی شد.
فلاح درباره ویژگی‌های این شبکه نیز گفت: این شبکه دارای توان مصرفی پایین و عمر باتری طولانی (چندساله)، پوشش رادیویی وسیع که امکان اتصال را در مسافت‌های طولانی فراهم می‌کند، چیپ‌ست‌ها و شبکه‌های ارزان قیمت، عملکرد مبتنی بر IP، سادگی مدیریت داده‌ها و در نتیجه سهولت پیاده‌ سازی سرویس‌های جدید مبتنی بر آن است.
وی در پاسخ به این سؤال که قرار است با راه‌اندازی چنین زیرساختی، چه اتفاقاتی در حوزه اینترنت اشیا رخ دهد؟ گفت: یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های بهره‌گیری از ظرفیت‌های اینترنت اشیا، ایجاد پوشش شبکه‌ای در نقاط موردنظر است که با ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی مورد نیاز، می‌توان شاهد کاربردهای متنوعی از فناوری اینترنت اشیا بود.
این مسئول در ادامه گفت: این زیرساخت با مشارکت بخش خصوصی محقق شده و بخش دولتی هم در حوزه تنظیم مقررات حوزه داده، فرکانس (البته برای شبکه‌های NB-IOT) و انجام پروژه‌های آزمایشی با مشارکت بخش خصوصی و نیز مساعدت‌های قانونی و مالی نقش دارد.
فلاح درباه اینکه این شبکه ارتباطی چه شهرهایی را پوشش اولیه خواهد داد نیز گفت: با توجه به مدل‌های کسب و کار کاربردهای اینترنت اشیا در کشور، در گام اول این شبکه از طریق نصب بیش از 100 نقطه شبکه‌ای (Gateway) شهر تهران را پوشش می‌دهد و هم اکنون، 13 نقطه شبکه‌ای هم بیشتر در مناطق شمالی و مرکزی شهر تهران نصب شده است. البته طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است تا پایان سال‌جاری (۹۹)و اضافه شدن سایر نقاط شبکه‌ای، پوشش کامل شود.
این مسئول افزود: در گام بعدی ایجاد پوشش شبکه برای شهر‌های بزرگ در کشور در برنامه قرار دارد و در دو سال آینده، سایر شهرهای اصلی نیز به مرور تحت پوشش شبکه اینترنت اشیا «لینکنت» قرار خواهند گرفت.
فلاح در خصوص اینکه با راه‌اندازی این شبکه شاهد چه تحولی در بخش اینترنت اشیا در کشور خواهیم بود، گفت: بازار اینترنت اشیا در دنیا بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته از 761 میلیارد دلار در سال 2020 به بیش از یک هزار و 386 میلیارد دلار در سال 2026 خواهد رسید. توسعه شبکه‌های ارتباطی بی‌سیم، ظهور تجزیه و تحلیل داده پیشرفته و هوشمند، کاهش هزینه حسگرها و دستگاه‌های متصل و افزایش در پذیرش پلتفرم‌های ابری اینترنت اشیا، شاخصه‌های رشد و جهش بازار این فناوری در دنیاست.
وی افزود: هرچند بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، رشد بازار اینترنت اشیا برای کشور ما در بازه 2020 تا 2025 کمتر از میانگین رشد بازارهای جهانی است بنابراین بسترسازی برای پروژه‌های هوشمند اینترنت اشیا در حوزه‌های شهری، حمل و نقل، زراعت و دامپروری، صنایع، بهداشت و پزشکی و مدیریت زنجیره تأمین، امری ضروری است و در گام اول اتصال این شبکه ارتباطی اینترنت اشیا راهی برای ارائه افقی روشن و راهکارهای هوشمند مبتنی بر فناوری‌های اینترنت اشیا در کشور است.
حل مشکل استارتاپ‌های اینترنت اشیا
مهدی روحانی‌نژاد، رئیس فروم اینترنت اشیای کشور نیز با بیان اینکه سه بخش مهم اینترنت اشیا «سنسورها»، «نت ورک» و «پلتفرم» هستند، گفت: اکنون کسب و کارهای نوپا تمرکز خود را روی بحش سنسورها گذاشته‌اند به صورتی که یک استارتاپی سنسور کشاورزی و دیگری شهرهوشمند و... را می‌سازند ولی شبکه ارتباطی (نت ورک) برای اتصال این سنسورها وجود ندارد.
روحانی‌نژاد افزود: استارتاپ‌های حوزه اینترنت اشیا در سه سال گذشته امید داشتند که مانند همه دنیا اپراتورها نت ورک مورد نیاز آنها را برای سنسورها و... تأمین خواهند کرد ولی متأسفانه به علت وجود تحریم‌ها، اپراتورهای تلفن همراه نتوانستند شبکه اینترنت اشیا مربوطه را راه‌اندازی کنند و مهمتر اینکه اپراتورها معتقد هستند که چون اینترنت اشیا شکل تجاری به خود نگرفته است، راه‌اندازی شبکه مخصوص اینترنت اشیا هم مقرون به صرف نیست. از سوی دیگر برای استارتاپ‌ها و حتی شرکت‌های اینترنت اشیا هم مقرون به صرفه نبود که برای خود شبکه نت ورکی را راه‌اندازی کنند به همین خاطر استارتاپ‌هایی که به‌دنبال ساخت سنسور و ارائه سرویس آی تی بودند با مشکل روبه‌رو شدند.
رئیس فروم اینترنت اشیای کشور در ادامه گفت: برای اینکه شبکه اینترنت اشیا شکل بگیرد و استارتاپ‌ها بتوانند کار خود را پیش ببرند بخش خصوصی در این زمینه ورود کرد از این‌رو با این اقدام استارتاپ ها می‌توانند تجارت خود را با وجود نت ورک راه‌اندازی کنند از این‌رو در همین راستا نیز قرار است نت ورک دیگری 27 بهمن ماه در جهرم راه‌اندازی شود، این کار باعث می‌شود تا مشکل پیش روی استارتاپ‌هایی که در حوزه اینترنت اشیا ورود کرده‌اند، حل شود.وی اعتقاد دارد البته بعد از حل مشکل نت ورک، هنوز بحث بازار اصلی‌ترین مشکل اینترنت اشیا است و باید سرویس تولید کنیم و تا مردم این سرویس را نبینند سمت آنها نمی‌آیند چون خدمات هنوز وارد زندگی مردم نشده است.
روحانی‌نژاد گفت: با حل مشکلات پایه‌ای وارد مسیری می‌شویم که 5G هم تکمیل کننده آن است. آنها مکمل هم می‌شوند تا هرچه سریعتر بتوانیم سرویس‌های ملموس تری را به کاربران، مردم وشرکت‌ها ارائه دهیم.
خلق مدل جدید کسب و کار
حمید بهنگار، کارشناس حوزه اینترنت اشیا نیز اعتقاد دارد راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت اشیا یکی از الزاماتی است که می‌تواند به خلق مدل‌های جدید کسب و کاری منجر شود، همچنین ارتقای کمی و کیفی صنایع گوناگون در کشور را موجب شود.
بهنگار مدیرعامل پرتو تاپ رایان، راه‌اندازی نت ورک جدید برای اینترنت اشیا را اقدام خوبی عنوان کرد و گفت: باید گفت که تشکیل پلتفرم‌های ملی می‌تواند دارای فرصت و تهدید باشد. فرصت از این حیث که نه تنها می‌تواند زمینه ساز اشتغال، عدالت اجتماعی و تقویت تولید ملی باشد و امنیت یا میزان درآمد برخی بنگاه‌های اقتصادی یا بهره برداران گوناگون را افزایش دهد، بلکه می‌تواند به بهبود وضعیت کاهش آلودگی هوا یا به کاهش هزینه‌های خانوارها کمک کند یا افزایش امنیت اجتماعی در بخش شهری، خانوادگی، شهروندی و کشاورزی هوشمند را در پی داشته باشد.وی به تهدیدات آن نیز اشاره کرد و افزود: به هر حال پیش از این اشیا به اینترنت متصل نبودند و به‌صورت مستقل کار می‌کردند وقتی قرار است با شبکه‌ای به سامانه‌های آنلاین متصل شوند، بحث‌های امنیتی و پایداری شبکه اینترنت اشیا و سرعت و... از عوامل بسیار مهم تلقی می‌شود که باید رعایت شود. بنابراین اگر این موارد درست عمل کنند فرصت است اگر درست عمل نکنند تهدید جدیدی خواهد بود. از این‌رو باید بین اینها موازنه برقرار شود و اگر تمامی جوانب بدرستی سنجیده شود بسیار اتفاق خوب و مبارکی است.
این کارشناس اینترنت اشیا معتقد است باید به حاکمیت داده و پایداری سیستم توجه ویژه شده و در این حوزه اقداماتی مؤثر و با عنایت به تمام ظرایف، انجام شود.