راوی دنیای زنان


«ناهید» نام کارگردان جوانی را سر زبان انداخت که پیش از نخستین فیلم بلند سینمایی‌اش، در فضای ادبیات و سینما تنفس کرده بود. آیدا پناهنده قبل از آنکه به سینمای حرفه‌ای ورود کند، بسیار سیاه‌مشق کرده بود. فیلم کوتاه ساخته بود، داستان و فیلمنامه نوشته بود و آهسته آهسته برای رسیدن به‌ سینمای بلند تجربه کسب کرده بود؛ یکی از فیلم‌های تلویزیونی موفق او «قصه داوود و قمری» (با بازی هومن سیدی و حدیث میرامینی) بود. فیلمی با فضایی متفاوت نسبت به اغلب فیلم‌های تلویزیونی، با شخصیت‌هایی جذاب و روابطی واقعی. به شهادت همین کارنامه و پیش از «ناهید» می‌شد حدس زد این بانوی جوان، در آینده‌ای نه چندان دور از چهره‌های شاخص سینمای ایران می‌شود. شاید به‌دلیل همین تجربه‌‌ها، «ناهید» به‌عنوان یک فیلم اول، با وجود کم و کاستی‌ها، فیلمی متقاعدکننده و امیدبخش از کار درآمد؛ فیلمی که دنیای زنانه را به شکلی باورپذیر به تصویر می‌کشید، زن را  موجودی ضعیف و قابل ترحم نمی‌دانست و نقش جامعه  در وضعیت زنان را بدون آنکه شعار بدهد مطرح می‌کرد. تصمیم ناهید (ساره بیات) برای انتخاب فرزندش، بیش از آنکه محصول ضعف باشد، حاصل عشق به فرزند است؛ در «اسرافیل» دومین فیلم پناهنده، باز هم شاهد روایت قصه‌ای زنانه هستیم. شخصیت اصلی فیلم بهروز (پژمان بازغی) برای ازدواج با دختری جوان به ایران برمی‌گردد، ماهی (هدیه تهرانی) که زمانی بهروز دلبسته او بوده، حالا مادری فرزند از دست داده است؛ در «اسرافیل» هم، ماهی است که با وجود علاقه به بهروز، از سر راه مرد کنار می‌رود تا او زندگی تازه‌اش را با سارا (هدی زین‌العابدین) آغاز کند. «اسرافیل» شبیه به «ناهید» است، قصه در شمال ایران روایت می‌شود، اما فیلمساز حرفه‌ای‌تر شده و فیلم دوم پخته‌تر است. بخشی از شهرت آیدا پناهنده به‌دلیل جوایز مختلفی است که فیلم‌هایش در جشنواره‌های بین‌المللی بــــه دســــــت آورده‌اند. «ناهید» موفق به دریافت جایزه «آینده نویدبخش» از جشنواره فیلم کن ۲۰۱۵ در بخش نوعی نگاه شد که به معرفی این فیلمساز جوان کمک کرد. اما این، همه موفقیت فیلم نبود. «ناهید» در جشنواره‌های مختلف در ژاپن، سوئد، کردستان عراق و امریکا روی پرده رفت و از اغلب این جشنواره‌ها با دست پر بازگشت. این جایزه‌ها مسیر فیلمسازی پناهنده را هموارتر از گذشته کرد. «اسرافیل» که در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت، تقریباً نادیده گرفته شد، اما این فیلم هم در جشنواره‌هایی در آسیا، اروپا و امریکا نمایش داده شد و جوایزی نصیب سازنده‌اش کرد. پناهنده پس از «اسرافیل»، فیلم «پاییز نیکایدوها» را در ژاپن ساخت. این فیلم که محصول مشترک ژاپن و هنگ کنگ است، در ایران روی پرده نرفته است. او امسال با «تی تی» به سی و نهمین جشنواره فیلم فجر آمده است. پناهنده در این مدت کوتاه به یکی از سینماگران زن شاخص تبدیل شده و فیلمش در جشنواره‌ای که دو فیلمساز زن دیگر (نرگس آبیار و فرنوش صمدی) حضور دارند، یکی از بخت‌های دریافت جایزه است. «تی‌تی» ترکیب بازیگران کنجکاوی‌برانگیز دارد. الناز شاکردوست، هوتن شکیبا و پارسا پیروزفر در این فیلم بازی کرده‌اند. ارسلان امیری همسر پناهنده که در فیلم‌های قبلی، همراه او بوده فیلمنامه این فیلم را نوشته و مانند دو ساخته قبلی پناهنده، اینجا هم با یک شخصیت زن و مسائل و مشکلاتش مواجه هستیم. پناهنده در گفت‌و‌گوهایش به علاقه‌اش به سینمای رخشان بنی‌اعتماد اشاره کرده است، یکی از مهم‌ترین بانوان سینماگر پس از پیروزی انقلاب که در سال‌های اخیر کم‌کار شده است،اگرچه هیچ یک از فیلم‌های پناهنده به آثار بنی‌اعتماد شبیه نیست، اما ظرافت در پرداختن به موقعیت زنان و نزدیک شدن به احوال درونی آنها امتیازی است که سینمای پناهنده دارد، همان طور که سینمای بنی‌اعتماد همیشه این ویژگی را داشت.‌

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7561/16/568857/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها