چرایی ولنگاری در مواجهه با مسأله ویروس کرونا

سعید معیدفر
جامعه شناس
ولنگاری در مواجهه با ویروس کرونا و خطر عادی انگاری این بیماری تنها به مردم کشور ما اختصاص ندارد، در امریکا و اروپا نیز چنین تشتت فکری وجود دارد. در این میان اما عده‌ای را می‌بینیم که عمیقاً پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند و با وجود آنکه یک سال از شیوع بحران کووید19 در کشور می‌گذرد همچنان مصر هستند ماسک بزنند، دست‌هایشان را مرتب بشویند و ضدعفونی کنند و به‌طور کلی تمام موارد تأکید شده از سوی حوزه بهداشت را رعایت می‌کنند.
این گروه از افراد  احساس خستگی هم نمی‌کنند و حتی در مکان‌هایی که جمعیت متراکمی حضور ندارد پروتکل‌ها را سفت و سخت اجرا می‌کنند در مقابل افرادی هستند که به‌دلیل باورهای نادرست و سوء ظن نسبت به تصمیم‌های سیاستگذاران، مدیران و دست اندرکاران مرتبط با بهداشت و سلامت همچنان سهل‌انگاراند. این گروه از افراد از همان ابتدا نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مقاومت می‌کردند و الان نیز دنبال بهانه‌ای هستند تا پروتکل‌ها را زیر پا بگذارند. سؤال اصلی این است چرا شیوع ولنگاری در مقابل مسأله ویروس و عدم رعایت اصول بهداشتی با این توجیهات در برخی جاها بیشتر است؟ شاید این موضوع بی‌ارتباط با اظهارات برخی مسئولان جامعه در رده‌های مختلف تصمیم‌گیری نباشد. پراکنده گویی‌های زیادی در همه زمینه‌های مرتبط با این ویروس در بین مدیران و تصمیم گیران دیده می‌شود. این مسأله از همان ابتدای اپیدمی ویروس کرونا در جامعه وجود داشت. برای مثال برخی از مدیران با نگاه ساده انگارانه نسبت به مسأله ویروس کرونا موجب شدند مردم نسبت به چنین بحرانی بی‌خیال شوند البته این قضیه درباره زمان و محل ورود ویروس نیز مطرح شد و اظهار نظرهای غیر علمی گاه باعث شد ویروس در سطح گسترده تری در کشور پخش شود تا جایی که در همان ماه‌های اول پاندمی کشور ما جزو رتبه‌های اول موارد ابتلا و مرگ و میر قرار داشت.
در شرایطی که تنها چند هفته دیگر وارد یک سالگی اپیدمی کرونا در کشور می‌شویم همچنان مواجهه ولنگارانه و منفی نسبت به واکسیناسیون کرونا را شاهد هستیم. در حالی که واکسن کرونا پدیده علمی است و با شیوه‌های علمی مورد تأیید قرار می‌گیرد و تنها افراد واجد صلاحیت علمی اجازه اظهار نظر درباره واکسن کرونا را دارند اما همچنان می‌بینیم که در میان مدیران و کارگزاران اظهارات غیر علمی درباره واکسن کرونا بیان می‌شود و کار به جایی می‌رسد که برخی از اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا نیزعنوان می‌کنند:« واکسن فلان کشور را قبول ندارم». این قبیل اظهارات غیر علمی و دقیق با افکار عمومی چه می‌کند؟ پر واضح است که رفتارهای چندگانه غیر علمی با ویروس کرونا باعث بروز رفتارهای سهل‌انگارانه و تقویت ولنگاری در مواجهه با ویروس کرونا می‌شود بنابراین انتظار رفتار منطقی در چنین شرایطی محقق نخواهد شد. معتقدم مردم کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای دنیا نجیب‌ترند.
مردم به رغم وانفسای چالش اطلاعاتی و مواجهه متناقض با ویروس و واکسن کرونا توانسته‌اند بهتر عمل کنند بنابراین اینکه سهل‌انگاری مردم در رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از تبعات خطرناک ویروس کرونا را یک مسأله فرهنگی تلقی کنیم، به شخصه نمی‌پذیرم و نمی‌توان همه مشکلات و گرفتاری‌های افت سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی را به مردم ربط داد البته نمی خواهم بگویم رفتارهای بهداشتی همه افراد جامعه بی‌نقص است اما به نظر می‌رسد مشکل اصلی ناشی از مراکز اصلی تصمیم‌گیری و اظهارات ضد و نقیض برخی مدیران است.