تجربه‌ای خوب برای نشر و اهالی کتاب

ویدا اسلامیه
مترجم
برپایی نمایشگاه مجازی کتاب تهران یکی از اتفاقات خوب است که کرونا به‌رغم همه آسیب‌هایی که به‌ دنبال داشته سبب شده است. خواه‌ناخواه زندگی و جهان امروز در حال حرکت به‌سوی بهره‌مندی هرچه بیشتر از دنیای تکنولوژی و رهاوردهای آن است، منتها کرونا همان‌طور که طی این ماه‌ها بارها درباره‌اش گفته‌ شده این روند را سرعت بخشید. امسال کرونا و محدودیت‌های حاصل از آن به لغو برپایی سی و سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران انجامید؛ اتفاقی که هم مخاطبان را از دسترسی سالانه به تازه‌های نشر محروم کرد و هم آسیب مالی زیادی  برای ناشران به‌ دنبال داشت. نمایشگاه مجازی کتاب تهران باهدف جبران بخشی از این آسیب، برای هر دو طیف ناشران و مردم برگزار شد که به گمان من برپایی موفقی هم داشت، شاید برخی از مردم طی روزهای نخست این نمایشگاه با مشکلات و کاستی‌هایی روبه‌رو شدند اما در کل اتفاق خوبی بود، هرچند که خود من دسترسی راحتی برای خرید کتاب به سایت نمایشگاه داشتم؛ در کنار طرح برخی گلایه‌ها باید این را نیز در نظر داشت که زمان کوتاهی پیش روی مجریان برگزاری آن بوده و از طرفی در بحث امکانات و زیرساخت‌های مخابراتی هم با محدودیت‌هایی روبه‌رو بودند. با احتساب این موارد من، چه در جایگاه مخاطب و چه در جایگاه یکی از اهالی نشر نظر مثبتی به این نمایشگاه دارم؛ طی این مدت از سر علاقه‌مندی و کنجکاوی خبرهای مرتبط با نمایشگاه را پیگیر بوده‌ام، تا جایی که من متوجه شده‌ام هم ناشران فروش به نسبت مطلوبی داشته‌اند و هم مردم از این نمایشگاه راضی بوده‌اند؛ کم و کاستی‌هایی هم در میان بوده، اما برای نخستین دوره به نظر می‌رسد تجربه خوبی را پشت سر گذاشته‌ایم، شاید طی روزهای نخست، برخی مردم با مشکلاتی روبه‌رو شده باشند اما در عوض این نمایشگاه سبب شد که دیگر خبری از گیرکردن در شلوغی خیابان‌ها نباشد و خیلی راحت بتوانیم با چند کلیک ساده از همان‌جایی که نشسته‌ایم، چه در خانه و چه از محل کارمان کتاب‌های مورد نظر را خریداری کنیم،البته تردیدی نیست که دراین‌ بین ارسال رایگان کتاب‌ها و از سویی تخفیف‌های اعمال‌شده هم نقشی مثبت در تشویق مردم داشته‌اند. امیدوارم طی سال‌های آینده، بعد از کنترل کرونا نیز همچنان شاهد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در کنار شکل فیزیکی آن به‌عنوان مکملی مؤثر باشیم. به‌هرحال زندگی شتاب‌زده امروز به شکلی شده که شاید برای همه مردم امکان مراجعه حضوری به نمایشگاه فراهم نشود، هرچند که خواه‌ناخواه نمایشگاه فیزیکی جذابیت‌های خاص خود را هم برای مردم و هم برای علاقه‌مندان کتاب دارد؛ اینکه ما اهالی نشر به شکلی رودررو فرصتی برای تعامل با خوانندگان خود پیدا کنیم اهمیت بسیاری دارد. بنابراین این دو شیوه برپایی نمایشگاه می‌توانند با همراهی مسئولان و اهالی نشر برگزار شوند و مردم بنا به علایق و شرایط خود استفاده از هر یک را انتخاب کنند. نکته دیگری که در کنار برخی گلایه‌ها در برپایی نمایشگاه مجازی کتاب نمی‌توان از آن صرف‌نظر کرد این است که این اقدام سبب شد دست‌اندرکاران متوجه نقاط ضعف در بهره‌مندی از فضای مجازی بشوند؛ تا تجربه‌ای حاصل نشود  ایرادهای کار مشخص نمی‌شود. بااین‌حال اگر برای سال‌های بعدی هم شاهد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب باشیم امیدوارم مسئولان تا حد ممکن شیوه ارسال فعلی را بهبود ببخشند؛ در شرایطی که پشت سر گذاشتیم، اگر خریدار از چند ناشر کتاب خریداری می‌کرد مأموران پست آنها را به‌ دفعات مختلف به دست او می‌رساندند. اگر بشود ارسال‌ها در دفعات کمتری انجام شود از این طریق حجم کاری کمتری هم به اداره پست و کارکنان آن تحمیل می‌شود.‌