راه کولبران کردستان هموار شد

شیما جهانبخش
خبرنگار
با شیوع کرونا مرزها اولین جایی بودند که بسته یا رفت و آمد از آنها محدود شد و به‌دنبال آن مرزنشینان و کولبران که عملاً نه کاری داشتند و نه درآمدی با تنگناهای معیشتی زیادی رو‌به‌رو شده‌اند اما با از سر‌گیری دوباره مبادلات و ساماندهی بازارچه های مرزی و ازجمله بازارچه مرزی سیرانبند از 3 ماه گذشته رکود اقتصادی در مناطق مرزی کردستان شکسته شده است. چند ماهی می‌شود که مرزنشینان کرد می‌توانند با واردات ۱۰۰ قلم کالا با ۸۱۹ ردیف تعرفه دوباره راهی برای کسب درآمد داشته باشند. البته بازارچه‌های موقت مرزی یا در اصطلاح «معابر کولبری» تنها می‌تواند مرهمی موقت برای برون رفت این استان از رکود اقتصادی و جلوگیری از افزایش بیکاری باشد و به اعتقاد مسئولان وکارشناسان اقتصادی ایجاد اشتغال پایدار برای مرزنشینان تنها راه اساسی برای ساماندهی وضعیت کولبران است. در همین راستا هیأت دولت ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بانه را تصویب کرده و مراحل واگذاری این منطقه به سرمایه‌گذاران متقاضی در حال انجام است.
تصویب منطقه ویژه اقتصادی بانه
«خالد جعفری»، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری کردستان در گفت‌و‌گو با «ایران» از اعلام آمادگی بیش از ۱۰۰ سرمایه‌گذار برای اجرای طرح‌های اقتصادی در منطقه ویژه اقتصادی بانه خبر داد و اظهار داشت: فراهم‌سازی زیرساخت‌های این منطقه از قبل انجام شده و در حال حاضر تلاش داریم بسرعت این موضوع را به سرانجام برسانیم. در واقع می‌خواهیم با استقرار واحدهای صنعتی شرایطی را برای مردم بویژه مرزنشینان و کولبران ایجاد کنیم که آنها شغل و درآمد ثابتی داشته باشند و دیگر شاهد کولبری در این استان نباشیم.
وی با تأکید براینکه تمرکز سرمایه گذاری‌ها در این منطقه روی مواد غذایی و لوازم خانگی است، ادامه داد: در یکسال گذشته با شیوع کرونا و محدودیت‌های ایجاد شده، مرزنشینان شرایط نامناسبی را تجربه کردند اما با شروع به کار دوباره بازارچه سیرانبند و واردات ۱۰۰ قلم کالای مجاز برای مرزنشینان و کولبران این شرایط در حال حاضر بهبود یافته است. از آنجایی که این کالاها از معافیت سود بازرگانی بهره‌مند هستند افراد با داشتن کارت‌های بازرگانی می‌توانند ماهانه ۷۰۰ هزار تومان کالا وارد کنند البته این مقدار به ازای هر خانواده ماهانه 2میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. جعفری از راه ‌اندازی دو بازارچه «خانم‌شیخان» در مریوان و «مله‌خورد» در سروآباد در راستای بهبود معیشت مرزنشینان خبر داد و افزود: تمام کمبودهای زیرساختی این بازارچه‌ها تأمین شده و از ابتدای این هفته (روز شنبه) هم بازگشایی شده است و در حال حاضر این بازارچه‌ها در انتظار ورود اولین سری کالاها هستند. با شیوع کرونا رونق بازارچه‌های مرزی از بین رفت اما در حال حاضر با روند کاهش قیمت دلار و کاهش قیمت دینار در عراق در چند ماه اخیر مبادلات تغییر کرده است. ضمن اینکه تردد کارگران مناطق مرزنشین از دو ماه پیش تحت تدابیر بهداشتی امکانپذیر شده و نیروی کار براحتی به کشورهای دیگر می‌رود. همین موضوع باعث شده است رکود درآمدی مناطق مرزنشین تا حدی برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: باید به این نکته توجه داشته باشید جدا از کالا‌های کوچک، واردات لوازم خانگی سنگین و لاستیک هم به این بازارچه‌ها مجاز است و این کالاها در حال حاضر از مبادی دیگری وارد کشور نمی‌شوند. از این‌رو رویه کوله بری شرایطی را فراهم کرده تا علاوه بر تأمین نیاز کشور، معیشت کولبران نیز بهبود یابد. البته این کالاها تنها مجاز هستند در بازار همان شهر عرضه شوند و به‌صورت عمده از شهرستان خارج نمی‌شود. در نتیجه این کار باعث رونق بیشتر بازارچه‌های مرزی و بهبود معیشت مرزنشینان خواهد شد.جدای از درآمدهای مستقیمی که فعالان این بخش کسب می‌کنند مشاغل خدماتی نیز می‌توانند با جذب گردشگر و افرادی که برای خرید به این شهرها مراجعه می‌کنند، کسب درآمد کنند.
اجرای طرح «کاک برکت» مخصوص مناطق کردنشین
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان گفت: از آنجایی که بیشترین مواردی که در قالب کولبری وارد کشور می‌شود مربوط به‌همین وسایل است این امکان فراهم شده تا به‌صورت قانونی این کار انجام شود. در گذشته ایرادهایی برای رفع این محدودیت‌ها وجود داشت که حدود سه ماه است این ایرادها برطرف شده و واردات این کالا‌ها از مبادی قانونی با نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک و وزارت کشور انجام می‌شود. در واقع واردات کالا‌های سنگین خانگی از مبادی رسمی موجب رونق بازار مرزی در این چند ماه شده است.
وی ادامه داد: درحال حاضر پیگیر این موضوع هستیم که رقم سود بازرگانی افزایش پیدا کند تا کولبران و مردم مناطق مرزنشین درآمد بیشتری داشته باشند. در کنار تمام این اقدامات با همکاری بنیاد برکت با اجرای طرحی تحت عنوان «کاک برکت» مخصوص مناطق کردنشین تلاش شده با پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه به افراد متقاضی برای آنها ایجاد اشتغال کنیم و البته توجه داشته باشید که این یک برنامه بلندمدت است و ما تلاش داریم با افزایش درآمد مرزنشینان بتوانیم زمینه رونق منطقه را فراهم آوریم تا شیوه‌های قدیمی کولبری که خطرات زیادی به‌همراه داشته است از بین برود ومردم شغل و درآمد ثابتی داشته باشند. درست است که با شیوع کرونا و به‌دنبال آن محدودیت‌های ایجاد شده در مناطق مرزی کشور تلاش کردیم با پرداخت کارت‌های هدیه و بسته‌های معیشتی تا حدی مشکلات را برطرف کنیم اما می‌دانیم که این اقدامات تنها مسکن موقت است و مشکلات باید به‌صورت ریشه‌ای برطرف شود. جدای از همه اینها باید بحث سرمایه‌گذاری در این مناطق بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر بازشدن رسمی مرز سیرانبند بانه از طرف دولت مرکزی عراق در یک ماه گذشته، اتفاق خوبی بوده است ضمن اینکه بانه منطقه ویژه اقتصادی شده است و مراحل واگذاری آن در حال انجام است. زیرساخت‌های این کار از قبل انجام شده بود و ما تلاش داریم بسرعت این موضوع را به سرانجام برسانیم و در واقع با ایجاد منطقه ویژه اقتصادی با استقلال واحدهای صنعتی کمک بسیار شایانی به مردم بویژه مرزنشینان و کولبران خواهد شد. در واقع تمرکز سرمایه گذاری‌ها در این مناطق روی مواد غذایی و لوازم خانگی است.
فعالیت دوباره بازارچه سیرانبند با تمرکز بر لوازم خانگی
«اسماعیل رستم پور»، فرماندار بانه نیز به «ایران» گفت: چند ماهی می‌شود که فعالیت بازارچه سیرانبند بانه با تمرکز بر لوازم خانگی و دیگر کالاها از سر گرفته شده است. در حال حاضر کولبران با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مشغول به کار هستند.
رستم‌پور ادامه داد: در واقع افراد می‌توانند با استفاده از هر کارت الکترونیکی مرزنشینی که چهار نفر از اعضای خانواده را پوشش می دهد، کالا با معافیت گمرکی وارد کنند . تمام تجار شهرهای کردستان و تجار غیر بومی نیز می‌توانند کالای خود را با استفاده از طرح مبادلات مرزی وارد کنند و تخفیف سود بازرگانی را به مرزنشینان پرداخت کنند. البته تجار موظف هستند که تعرفه‌های مجاز با داشتن نمایندگی در کشور را وارد کنند چرا که اداره گمرک و صنعت، معدن و تجارت مسئولیت کالاهای غیر مجاز را نمی‌پذیرد.
وی اظهار داشت: با هماهنگی‌های انجام شده در واردات هر محموله کالا باید تعداد کارت‌هایی که از سود تخفیف بازرگانی بهره‌مند می‌شوند، مشخص شود و این تخفیفات به حساب سرپرست خانوار واریز شود.
 فرماندار بانه با اشاره به اینکه ۴۷۹ خانواده مرزنشین تاکنون از این درآمد‌ها بهره‌مند شده‌اند، افزود: با رایزنی‌های انجام شده در تلاش هستیم این مقدار را افزایش دهیم. البته هدف نهایی ما ایجاد اشتغال پایدار در منطقه است. با تصویب منطقه ویژه اقتصادی بانه امیدواریم شاهد حضور سرمایه گذاران و بهبود شرایط اقتصادی مرزنشینان باشیم.