علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب:

تحریم ها باید یکجا برداشته شود


گروه سیاسی / شماری از مقام‌ها و چهره‌های بلندپایه جمهوری اسلامی ایران طی سلسله گفت‌و‌گوهایی که با پایگاه اطلاع‌رسانی «دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای» در قالب پرونده‌ «حرف قطعی» انجام داده‌اند به تشریح مواضع رسمی کشور در عرصه سیاست خارجی بویژه موضوع توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها پرداخته‌اند. در همین چارچوب علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب و سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که هر دو سابقه دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران و انجام مذاکرات هسته ای را دارند، تحولات جاری مرتبط با ایران را مورد بررسی قرار داده‌اند. لاریجانی در این گفت‌و‌گو از لزوم برقراری مناسبات خارجی برای محقق کردن هدف استقلال سیاسی کشور سخن گفته است و همچون محمد جواد ظریف که در گفت‌و‌گویی مشابه اعلام کرده بود، بر این گزاره تأکید داشته که شرط بازگشت امریکا به برجام، لغو همه تحریم‌ها در یک زمان مشخص است. موضعی که به نظر می‌رسد خواست اصلی همه نهادهای تصمیم گیر کشور است. اما این در حالی است که جلیلی که پیشتر بارها مخالفت خود با توافق هسته‌ای را مطرح کرده است، در این مصاحبه هم برجام را توافقی فاقد اصالت و مطلوبیت توصیف کرده است. جلیلی همچنین هدف اصلی توافق هسته‌ای را رفع تحریم‌ها دانسته و این در حالی است که به گفته ظریف که مأمور حل پرونده هسته‌ای در دولت روحانی است، هدف اصلی برجام حفظ حق غنی‌سازی ایران و خروج ایران از دایره تهدید امنیتی و قطعنامه‌های تهدید‌آمیز شورای امنیت سازمان ملل بود. اهدافی که زیر سایه برجام حاصل شد و قرار بود در کنار تحقق این اهداف، تحریم‌های سنگین اقتصادی هم رفع شود که تصمیم دولت دونالد ترامپ مبنی بر خروج یکجانبه از برجام تحقق این هدف را ناممکن کرد. در ادامه مهم‌ترین محورهای این دو گفت‌و‌گو از نظر می‌گذرد.

علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام:

■ اگرامریکایی‌ها تحریم‌ها را برندارند، نمی‌توانند به برجام برگردند؛ چون اینها خودشان گفتند و در متن برجام هم هست که می‌گویند ما متعهد می‌شویم تحریم‌ها را برداریم.
■ اگر از مسائل موشکی و حضور منطقه‌ای جمهوری اسلامی حرف بزنند و بخواهند که این را پیش شرطی قرار بدهند و به برجام متصلش کنند وجهی ندارد.
■ در توافق هسته‌ای تحقیق و توسعه نباید محدود می‌شد و نشد.
■ تحریم‌ها باید برداشته بشود. در این تردید نیست و اگر انجام ندهند نمی‌توانند عضو بشوند؛ چون تعهدشان را انجام ندادند. اینکه چگونه باید انجام بشود، خودش یک نقشه‌ راه می‌خواهد و اگر فکر کنند که مثلاً با یک شکلات می‌توانند ایران را فریب دهند، ناهشیاری‌شان است.
■ امریکایی‌ها واقعاً در این مدت به ایران خسارت زدند؛ یعنی این‌طور نیست که بدون خسارت بوده باشد، ولی این نیاز به بحث دارد. اگر این بحث را کسی قبول نکند، معنی‌اش این است که اینها می‌خواهند با یک کار شکلی، چند تا تحریم مقامات را بردارند و بعد بیایند بگویند بقیه‌اش به مذاکره مربوط است. این به ضرر ماست و اصلاً ما نمی‌توانیم در این زمینه مذاکره بکنیم.
■ آن چیزی که مهم است این است که برای مردم تبیین بشود که ایران در مقابل کاری که غربی‌ها کردند انصافاً صبوری کرد. آنها چند هفته بعد گفتند چند ماه و کمتر از یک سال طول دادند، ولی ما صبر کردیم و مرتب هم به اروپایی‌ها گفتیم اگر امریکایی‌ها را قبول ندارید شما چه کار می‌کنید؟ تئوری‌های مختلفی مطرح شد که چه جوری آنها عمل کنند. در نهایت چیز دندان‌گیری که حداقل منافع جمهوری اسلامی از نظر فروش نفت و امکاناتی که از بانک می‌تواند استفاده بکند حاصل نشد. بعدش ما این گام‌ها را برداشتیم تا برای مردم روشن باشد که ایران یک مسیر معقولی را طی کرد. البته معنی هم نداشت که ما بعد از این همه صبر و گفت‌وگو با غربی‌ها به تعهداتمان عمل کنیم و دیگران به تعهداتشان عمل نکنند.
■ اگر وضع اقتصادی‌ کشوری نامطلوب باشد، ابزار قدرت قوی هم ندارد. منتها در بُعد اقتصادی یک اشکال در آنها وجود داشت که واقعاً به تعهدشان عمل نکردند و یک اشکالاتی هم در خود ساختار داخلی ما بود؛ یعنی ظرفیت‌های بسیار زیاد اقتصادی در داخل کشور هست که اینها بالفعل نشده بود. به‌خاطر اینکه در دولت‌های مختلف جنس وارد می‌کردند. سیستم دیوان کشوری ما هم اشکالاتی واقعاً دارد.
■ اولاً برای خودمان روشن باشد که مسأله‌ هسته‌ای جزو مقدورات استراتژیک کشور و جزو شئون رهبری است. بنابراین اگر رهبر انقلاب در این قضیه نظر می‌دهند، اقتضای قانون اساسی است که در این مسائل نظر نهایی را ایشان باید بدهند؛ یعنی نظر شورای‌عالی امنیت ملی باید به تأیید رهبری برسد. پس بجا و لازم است. ثانیاً مسأله هسته‌ای مثل معاملات و تجارت معمولی نیست و موضوع بسیار پیچیده‌ای است. ثالثاً راجع به این موضوعات جلسات مختلف در سطوح مختلف خدمت رهبر انقلاب برگزار شده و راجع به اینها بحث شده است.
■ رهبر انقلاب واقعاً در شرایط سخت هم از حقوق مردم صیانت کردند و هم راه را به بن‌بست نکشاندند. یکی از مسائلی که رهبر انقلاب همیشه تأکید می‌کردند این بود که این عَلَم مذاکره باید در دستتان باشد؛ یعنی ما در شرایطی که حتی می‌خواستیم یک زنجیره سانتریفیوژ را درست کنیم، عَلَم مذاکره را زمین نگذاشتیم؛ حتی گاهی ما مسائل داخلی داشتیم که نمی‌شد به سادگی حل کرد و ایشان در این حال هم این نظر را داشتند.
■ برداشت من این است که تدریجی عمل‌کردن به نفع ما نیست؛ یعنی اینکه آنها یک گام کوچک بردارند، بعد ما هم یک گام برمی‌داریم نفعی برای ما ندارد. وقتی مذاکره در چالش‌های چانه‌زنی‌های خُرد بیفتد و آن‌وقت گروه‌های کارشناسی از هر دو طرف بنشینند گاهی یک شیطنت‌هایی می‌شود که حلش مشکل است. به نظر من، کلی عمل‌کردن دقیق‌تر است؛ باید یکجا رفع تحریم را بپذیرند.
■ یک وقتی می‌گوییم ما اصلاً به مراوده‌ خارجی نیاز نداریم. این حرف، حرف دقیقی نیست؛ چون شما هرچقدر هم در داخل تولید کنید، تولیدتان را باید با خارج مبادله کنید که ثروت ایجاد بشود. به نظر من باید قبول کرد که مراوده خارجی مهم است. بنابراین ابزارش هم مهم است و باید تحریم برداشته شود؛ چون در تحریم بانک‌ها نمی‌توانند کار بکنند و در مراوده خارجی‌ مشکل ایجاد می‌شود. اصل این است که ما روی استقلال اقتصادی خودمان کار را کنیم و برای استقلال اقتصادی احتیاج به مراوده خارجی هم داریم و برای اینکه مراوده خارجی‌مان شکل بگیرد، باید تحریم‌ها برداشته بشود.

سعید جلیلی، نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی:

■ هدف برجام رفع تحریم‌ها بود.
■ برجام نه‌تنها اصالت نداشت بلکه مطلوبیت هم نداشت.
■ ما که نرفتیم مثلاً برجام را انجام بدهیم تا برای خودمان محدودیت مثلاً در فعالیت‌های هسته‌ای‌مان ایجاد کنیم. اگر آنها هم به هر دلیلی پذیرفته شد برای این بود که تحریم‌ها برطرف بشود.
■ این خیلی مهم است که شما یک تجربه اشتباه را دوباره تکرار نکنید. برجام فایده‌اش عدم اعتماد به امریکا، عدم اعتماد به قدرت‌های بزرگ مثل اروپایی‌ها بود و اینکه دیدیم اینها هیچ‌کدام به تعهداتشان پایبند نبودند.
■ امروز اگر این رئیس‌جمهوری منتخب امریکا که بیان می‌شود فرضاً می‌‌خواهد متفاوت با ترامپ عمل کند، بگوید من به برجام برمی‌گردم و بعد بگوید همه تعهدات امریکا را هم انجام می‌دهم و برگردد به برجام و بگوید هیچ پیش‌شرطی هم نمی‌گذارم، خب چه شرایطی پیش می‌آید؟ آقا فرمودند نه، باید تحریم‌ها رفع بشود، برگشت به برجام به تنهایی موضوعیت ندارد، بلکه باید تحریم‌ها رفع بشود.
■ برگشت بدون رفع تحریم‌ها می‌شود برجام یک طرفه؛ یعنی شما باید تعهداتت را انجام بدهی و او هم تحریم‌هایش را می‌خواهد حفظ کند. برای همین شما می‌بینید وقتی برنامه صد روزه بایدن مطرح شد، اسمی از برجام در آن نبود. چون می‌گوید من عجله‌ای ندارم. خب حالا شما بیا. حتی اگر روز اول هم به برجام برگردد، می‌گوید خب اینها که شناسه‌های دیگری دارد! این است که آن هوشمندی و دقت نظر رهبر معظم انقلاب را نشان می‌دهد.
■ ما در دنیا نزدیک ۲۰۰ کشور داریم. چه کسی گفته این دنیا فقط امریکا و چند کشور اروپایی است؟ ما فقط در همسایگی‌مان ۱۵ کشور داریم که اینها وارداتشان یک چیزی نزدیک به هزار میلیارد دلار است که خیلی بازار مهیا و فراهمی است برای شما و اتفاقاً اکثر اینها بسیاری از آن تولیدات شما را نیاز دارند. اتفاقاً ما باید تأکید کنیم روی تعامل سازنده و گسترده با جهان و جهان امریکا و چند کشور اروپایی نیست. ما باید این ضعف را جبران کنیم.
■ یکی از آن چیزهایی که حالا همین جا وجود دارد این است که مثلاً چین امروز یک قدرت بزرگ در دنیاست و رئیس‌جمهوری آن به ایران می‌آید می‌گوید من آماده‌ام با شما روابط راهبردی داشته باشم و در عرصه‌های مختلف اقتصادی پیشنهاد می‌دهد، خب این یک فرصت است دیگر. فرصت‌های زیادی داریم. خود روسیه یا همسایگان‌مان همین‌طور. ما اگر این را استفاده می‌کردیم چه بسا آن طرف در محاسباتش دچار تجدیدنظر می‌شد.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7543/3/566434/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها