می‌خواهیم دولت سیزدهم بدون تحریم به مردم خدمت کند

مرتضی گل پور
خبرنگار حوزه دولت
امروز در سپهر سیاسی کشور شاهد یک تحول گفتمانی درباره برجام و قطعنامه مرتبط با آن، یعنی قطعنامه 2231 هستیم. در همه 8 سال گذشته دولت روحانی، منتقدان داخلی از هیچ حمله به او، محمدجواد ظریف و برجام دریغ نمی‌کردند. اما امروز همه آن منتقدان برای لغو تحریم‌های یکسویه امریکا، باز هم به برجام یا قطعنامه مرتبط به آن استناد می‌کنند. هرچند در این میان، هستند کسانی که از ضرورت لغو تحریم‌های امریکا سخن می‌گویند، اما سعی می‌کنند به برجام که زمینه و بستر قانونی این خواست است، اشاره نکنند. باوجود این، همین سکوت و صرفنظر کردن از حمله به برجام نیز خود محل تأمل جدی است. درباره همین تغییر گفتمانی منتقدان دولت از محمود واعظی پرسیدیم؛ پرسیدیم چه شد منتقدان دولت، برخلاف اظهارنظرهای تند 8 سال گذشته علیه برجام، امروز به استقبال آن رفته‌اند؟ واعظی اما گفت امروز مسأله ما تأمین منافع ملی و حل کردن مشکلات مردم است و نمی‌خواهیم به این مسأله بپردازیم. او البته، حفظ برجام، به رغم خروج یکجانبه امریکا را یکی از دستاوردهای دولت دانست که امروز زمینه مناسب برای رفع تحریم را فراهم کرد و درعین حال، با اطمینان گفت که بنای ما در دولت دوازدهم، بر این است که تحریم‌ها برداشته شود و دولت سیزدهم بدون تحریم به مردم خدمت کند. گفت‌وگوی کوتاه با رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری را که در حاشیه نشست روز گذشته هیأت وزیران انجام شده است،می‌خوانید.
سؤالم را با یک مثال آغاز می‌کنم. به تازگی منتقدان برجام در 8 سال گذشته، به مدافع آن تبدیل شده‌اند. مثلاً آقای ذوالنوری که در مجلس برجام را آتش زد یا روزنامه کیهان که این همه علیه برجام مطلب نوشت، امروز از امریکا می‌خواهند یا به برجام برگردد یا به قطعنامه 2231 که مرتبط با برجام است، عمل کند. این نشان می‌دهد کسانی که 8 سال تمام علیه برجام نوشتند، اما امروز جایگزینی برای آن ندارند.
دولت از ابتدا می‌دانست که برای آنکه امریکا را از نظر سیاسی در دنیا مفتضح کند و هم ما بتوانیم کار خود را انجام دهیم، نباید در زمین امریکا بازی کنیم. زیرا امریکا از زمان روی کارآمدن ترامپ دنبال آن بود تا با اعمال فشارهای مختلف، کاری کند ایران از برجام خارج شود. برای این منظور، ابتدا به اروپایی‌ها فشار آوردند، اما دیدند که آنان همراهی چندانی نکردند، بعد هم مدام از تعهدات خود کاستند تا جایی که کاملاً به آنها عمل نکردند. در مرحله بعد به اروپایی‌ها فشار آوردند تا آنان هم به تعهدات برجامی خود عمل نکنند و در نهایت وقتی به همه اهداف خود به طور کامل نرسیدند، خود امریکا از برجام خارج شد. امریکا به این امید از برجام خارج شد که بلافاصله ایران هم از برجام خارج شود. اما ما براساس تحلیل و شناختی که از دنیا داشتیم، وارد این بازی نشدیم. زیرا در یک سالی که ترامپ سر کار بود، دیدیم که او تلاش دارد ایران را ریشه همه مشکلات نشان دهد و انگشت اتهام همه را به سمت ما برگرداند. براساس همین تحلیل و بینش، ما به جای اینکه در زمین طراحی شده امریکا بازی کنیم و از برجام خارج شویم، در 5 مرحله که هر کدام دو ماه فاصله داشت، تعهدات خود را در برجام کاهش دادیم، اما درعین حال برجام را حفظ کردیم تا اگر شرایط جهانی بار دیگر تغییر کرد، بتوانیم برای احقاق حقوق خود یعنی رفع تحریم‌ها، در این بستر تلاش کنیم و هم بتوانیم در همین چارچوب برجام حقوق ملت ایران در سایر زمینه‌ها را نیز بگیریم. براین اساس از برجام خارج نشدیم. امروز هم که می‌بینیم برجام بستر خوبی است تا در یک زمان کوتاه بتوانیم به آنچه هدفگذاری کردیم دست یابیم.
اما نکته اینجاست که مخالفان برجام در دو دولت روحانی، هرچه توانستند علیه دولت و برجام گفتند، اما امروز جایگزینی بجز برجام ندارند و باز هم امریکا را به توافقی ارجاع می‌دهند که خود مطلقاً آن را قبول نداشتند.
امـــروز و در ایـــن شـــرایط، مـــا نمی خواهیم به این موضوع بپردازیم، زیرا مسأله امروز ما تأمین منافع ملی و حل مشکلات مردم است. از این رو ما اکنون نمی‌خواهیم این اشتباهی را که اینها (منتقدان دولت و برجام) در این هشت سال مرتکب شدند و مدام با حرف‌های خودشان، فشار را بر ما مضاعف کردند، برجسته کنیم یا به آن بپردازیم. امروز نمی‌خواهیم به جای یافتن راه حل مشکلات مردم، دعوای حاشیه‌ای درست کنیم. ما قضاوت در این زمینه را به خود مردم واگذار می‌کنیم تا آنان درباره این مسأله داوری کنند.
امروز چهره‌های شاخص نظام از هر دو جناح، درباره برجام و ضرورت رفع تحریم‌ها در این چارچوب یا قطعنامه 2231 یکپارچه شده‌اند. چنین اظهارنظرهای یکپارچه‌ای این شائبه را مطرح می‌کند که آیا از سوی دولت منتخب امریکا با ایران تماسی برقرار شده است که مطابق این تماس ایران به دستورکارهای روشنی رسیده باشد؟
هیچ تماسی بین ایران و دولت منتخب امریکا برقرار نشده است. حرف‌هایی که مطرح می‌شود، براساس تحلیل‌ها است. ضمن اینکه مقام‌های دولت منتخب امریکا یعنی هم آقای بایدن و هم خانم کاملا هریس، معاون ایشان و هم سایر اطرافیان‌شان در دوران رقابت‌های انتخاباتی بسیار درباره برجام صحبت کردند. از این رو این گمانه‌ها (درباره رویکرد دولت آینده امریکا و رفع تحریم‌ها) بیشتر براساس حرف‌هایی که قبلاً زده شد، مطرح شده است.
آیا دولت آقای روحانی بر این گمان است که در مدت باقیمانده از فعالیت خود می‌تواند به موفقیتی به نام رفع تحریم دست یابد؟
من دو یا سه ماه قبل براساس تحلیلی که داشتم، گفته بودم که پایان کار دولت فعلی امریکا است و ما ان‌شاءالله در آینده تحریم‌ها را می‌شکنیم و آنان را برمی‌داریم. در آن زمان بسیاری از این گفته تعجب کردند، اما امروز با اطمینان بیشتری می‌گویم که بنای ما بر این است که تحریم‌ها برداشته شود و دولت سیزدهم بدون تحریم به مردم خدمت کند.

از پیشنهاد اصلاحی که به اجرای بودجه کمک کند استقبال می کنیم

رئیس دفتر رئیس جمهوری، ضمن پرهیز دادن همگان از برخورد سیاسی با لایحه بودجه و تبدیل آن به یک بحث و بهانه انتخاباتی، اعلام کرد که دولت از پیشنهادهای اصلاحی برای بودجه استقبال می‌کند، اما این پیشنهاد باید در چارچوب‌های کارشناسی باشد که لایحه براساس آن تدوین شده است.
به گزارش «ایران»، محمود واعظی روز گذشته در حاشیه جلسه هیأت وزیران، از برگزاری مستمر جلسات سران قوا ابراز خرسندی کرد و با بیان اینکه هر چه انسجام، همفکری و مشورت میان سران سه قوه بیشتر باشد امور راحت‌تر پیش می‌رود، گفت: پس از ترامپ، شرایط جهانی برای همکاری کشورهای مختلف با ایران در زمینه‌های بانکی، صادرات و واردات بهتر از گذشته خواهد بود، طبیعی است که این تحولات باید نتیجه خود را در سفره مردم نشان بدهد و به همین جهت قرار شد در بودجه به گونه‌ای رفتار کنیم که گشایشی در معیشت مردم و کاهش قیمت‌ها به وجود بیاید.
او با اشاره به اینکه در جلسه سران قوا و نیز جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا، توافق شد جلسه‌های مستمری میان کمیسیون تلفیق و ستاد اقتصادی دولت و مشخصاً سازمان برنامه و بودجه برگزار شود، اظهار کرد: رئیس جمهوری هم اشاره کردند هر وقت لازم هست، آمادگی دارند در آن جلسه حضور داشته باشند. واعظی، در پاسخ به این پرسش «ایران» که آیا مصوبات کمیسیون تلفیق در چارچوب توافقات دولت و مجلس است، اظهار کرد: بنای ما بر این است که آخرین بودجه این دولت، قابل اجرا و در راستای منافع کشور و مردم باشد، به همین دلیل قبل از تقدیم لایحه به مجلس هم از هر پیشنهادی استقبال کردیم و امروز هم از هر پیشنهادی که از سوی نمایندگان یا مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه شود استقبال می‌کنیم. چرا که نمی‌خواهیم بگوییم چون بودجه از سوی ما تدوین شده است، هیچ انعطافی برای پذیرش اصلاحات مجلس نداریم.
رئیس جمهوری با بیان اینکه ممکن است در برخی موارد کار کارشناسی ما با ایده‌هایی مانند افزایش میزان مالیات دریافتی که در مجلس مطرح می‌شود همسویی نداشته باشد، اظهار کرد: ما از هرگونه پیشنهادات اصلاحی که بتواند به اجرای بودجه کمک کند استقبال می‌کنیم، اما اگر پیشنهاداتی باشد که شاکله لایحه را به هم بزند، قطعاً نمی‌توانیم استقبال کنیم.
واعظی در پاسخ به سؤالی درباره اظهار نظرهای سیاسی نسبت به بودجه همچون این شائبه که «بودجه برای فروپاشی است»، گفت: این حرف دقیقی نیست و نباید بودجه را سیاسی کنیم، بودجه را نباید بهانه‌ای برای انتخابات ۱۴۰۰ کنیم و نباید به بودجه به صورت تبلیغاتی پرداخته شود.
او با ابراز تأسف از اینکه افراد مختلف در مجلس درباره بودجه صحبت می‌کنند، افزود: وضعیت به گونه‌ای شده که در همه سخنرانی‌ها و تریبون‌های مجلس، به جای اینکه به موضوعات مختلف اشاره شود، موضوع بودجه به عاملی برای تبلیغات تبدیل شده است که این روند باید اصلاح شود.
رئیس دفتر رئیس جمهوری با بیان اینکه دنبال این هستیم تا دولت بعد بتواند بخوبی کشور را اداره کند، تصریح کرد: نه فقط برای بودجه بلکه حتی تلاش می‌کنیم تحریم برداشته شود و دولت بعد بتواند راحت‌تر کشور را اداره کند.
او درباره تهیه واکسن کرونا از طریق کواکس نیز با بیان اینکه کواکس نه شرکت، بلکه سبدی است که از سوی سازمان بهداشت جهانی تعریف شده تا همه کشورها به درصدی از این واکسن دسترسی داشته باشند، گفت: کاری که با سازمان بهداشت جهانی و کواکس کردیم تعارضی با نظر رهبری ندارد و واکسن را می‌خریم و وارد کشور می‌کنیم. این سهمیه ما در کواکس است که ۵۲ میلیون یورو بابت قسط اول ریختیم و به محض تحویل، بقیه را هم پرداخت می‌کنیم.
واعظی همچنین ادعای پمپئو درباره همکاری ایران و القاعده را یک جنگ روانی در روزهای پایانی عمر سیاسی دولت ترامپ توصیف کرد که نه در منطقه اثری می‌گذارد و نه خریداری دارد.