وقتی پای منافع شرکای خارجی در میان است
سعید رجبی فروتن
معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی
برای جلوگیری از پخش غیرقانونی یک فیلم یا سریال ثبت آن در کتابخانه کنگره یا جایی شبیه آن به تنهایی کافی نیست. پیش از این نیز سریالهای قهوه تلخ، شهرزاد و اخیراً قورباغه نیز فرآیند ثبت رسمی را طی کردهاند. آنچه اهمیت دارد، آن است که مالکان آثار به واسطه شماره و کد ثبتی که در اختیار دارند، درصدد شکایت علیه ناقضان حقوق و سارقان برآیند. تهیهکنندگان ایرانی معمولاً به خاطر هزینههای نسبتاً سنگین دادرسی در دادگاهها و مجامع حقوقی بینالمللی، قادر به استیفای حقوق خود نیستند و عطای آن را به لقایش میبخشند. چگونه باید شکایت کرد؟ در اروپا و امریکای شمالی شرکتهایی وجود دارند که کارشان رصد و مونیتورینگ لینک و فیلم و سریالهایی است که در اینترنت و ماهواره قرار گرفته یا پخش میشوند. به عنوان مثال شرکت fact در انگلیس طی قراردادی با کمپانیهای فیلمسازی و تولیدکنندگان برنامههای تلویزیونی، متعهد میگردد ۲۴ ساعته صیانت از عناوین مورد نظر سفارش دهنده را در بستر فضای مجازی و پخشهای ماهوارهای برعهده گیرد و در صورت مواجهه با پخش و بارگذاری غیرقانونی محصول به ادمینها و مدیران متخلف برای حذف فیلم یا سریال هشدار دهد.
هزینههای قرارداد همکاری با این شرکتها و متعاقب آن هزینههای دادرسی با توجه به قیمت بالای ارز تقریباً پیگیری حقوقی را برای تهیهکنندگان ایرانی ناممکن میکند. البته رأی قطعی این دادگاهها ضرر و زیان صاحبان محتوا را تا حد زیادی جبران میکند و مبلغ آن چندین برابر بهای رایتی است که پخشکنندگان غیرقانونی میتوانستند آن را براحتی خریداری کنند.
مزیت ثبت کنگره چیست؟ از آنجا که دو سرویس اشتراک ویدئوی یوتیوب و اینستاگرام درصدد بارگذاری غیرقانونی محتوا به ادعای مالکان اصلی محتوا اعتنا میکنند، شاکیان میتوانند به شماره ثبت کنگره استناد کنند و خواستار حذف محتوا شوند. متاسفانه پیامرسان اجتماعی تلگرام و همچنین موتور جست وجوی گوگل چنین خدماتی را فعلاً به مالکان محتوا ارائه نمیکنند. به این خاطر این دو بستر یعنی تلگرام و درگاههای تحت وب محل اصلی انتشار وسیع فیلم و سریال در جهان هستند و صرفاً رأی دادگاههای رسیدگی کننده میتواند بازدارنده سرویسدهی آنها به ناقضان حقوق شود.
شاید یکی از راههای اصولی حفاظت از محصول در بسترهای موجود، بازاریابی منطقهای و جهانی برای محصولات ایرانی تولید شده باشد. تجربه نشان داده است که هرگاه به جز سهامداران ایرانی، پای منافع شرکای خارجی نیز در بین باشد، آنگاه حمایت از حقوق مادی و معنوی اثر در گستره جهان راحتتر و کم هزینهتر باشد. در این گونه موارد معمولاً پخشکننده جهانی به طور خودکار تمام تمهیدات معمول را درنظر میگیرد تا آسیب کمتری به محصول از رهگذر سرقت و استفاده غیرقانونی وارد شود.
در همین راستا دولت جمهوری اسلامی با توسعه و گسترش تعاملات سیاسی و اقتصادی با کشورهای جهان میتواند زمینه حضور سرمایههای خارجی و تولید مشترک را بین شرکتهای خصوصی ایرانی و خارجی فراهم کند تا همه چیز از جمله حمایت از حقوق مالکانه تهیه کنندگان آثار سینمایی و تلویزیونی در طبیعیترین شکل خود صورت بگیرد و به اقدامات مقطعی و بی تأثیر محدود نشود. در ایران تشکل تهیهکنندگان تاکنون طرح و مطالعه جامعی در این زمینه انجام نداده و مطالبه روشنی را از دولت خواستار نشده است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه