باز شدن درهای حمام شاهزاده‌ها به روی مردم پس از 46 سال

حمیرا حیدریان
خبرنگار
با پایان یافتن مرمت و بازسازی حمام صفوی اصفهان که به حمام شاهزاده‌ها شهرت دارد، شهرداری اصفهان وعده داده است که بزودی درهای این بنای تاریخی روی گردشگران و مردم باز می‌شود. حمام شاهزاده‌ها در دوره طلایی تاریخ معماری اصفهان ساخته شده است. بانی این اثر تاریخی، یکی از شاهزادگان صفوی به‌نام شهربانو بیگم، دختر شاه سلطان حسین صفوی است. شاهزاده شهربانو، دختر متفاوت شاه سلطان حسین و عاشق تحصیل دانش بود اما بیش از همه نیز به تحصیل جوان‌ترها فکر می‌کرد. وی پولی را که می‌توانست مثل دیگر زنان حرمسرا خرج خرید جواهرات و لباس‌های ابریشمی کند به ساخت مدرسه اختصاص داد. او قصد داشت تا مانند مادرشاه کاری بزرگ کرده باشد. از این‌رو ساخت گرمابه برای مدرسه را هم در پیش گرفت و در پایان کار آن را برای طلاب مدرسه وقف کرد. او به این فکر کرد که سالیان سال فرزندان این مرز و بوم به او افتخار خواهند کرد.
این حمام در نزدیک بازار زرگران و فرش فروشان قرار دارد. بر سردرآن دو فرشته تاجدار نقش و نگار شده است که به بازدیدکنندگان خوشامد می‌گویند. به راهرو حمام که وارد شوید تزئینات خیره کننده کاشی کاری آن دوران را خواهید دید. سربینه، پیچ خاصی بوده که ورودی را از بقیه قسمت‌ها جدا می‌کرده و افراد داخل حمام همدیگر را آنجا ملاقات می‌کردند. سربینه حمام شاهزاده‌ها با کاشی‌های فیروزه‌ای، سبز و سفید، حوضی هشت ضلعی و گنبدی که تزئینات سربندی دارد، نقش و نگارهای انسان و همچنین آجر تزئین شده است. گرمخانه، میان در و فضای چال حوض این گرمابه نیز تزئینات دیدنی دارد که آن را به یکی از آثار شاخص دوران صفوی تبدیل کرده است. این حمام تاریخی 1 آبان 1354 با شماره ثبت 1115 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است حمامی که شهرداری به منظور حفظ و نگهداری بناهای تاریخی و به منظور توسعه گردشگری و رونق بازار فروش صنایع دستی آن را مورد مرمت و بازسازی قرار داد.
 قدرت‌الله نوروزی شهردار اصفهان با بیان اینکه اعتبار اختصاص داده شده به این بنای تاریخی بالغ بر 50میلیاردتومان بوده است در گفت‌و‌گو با «ایران «گفت: مرمت و بازسازی حمام شاهزاده‌ها که متعلق به دوران صفویه است پایان یافته است و بزودی آماده بهره‌برداری می‌شود.
 وی شهرداری را پاسدار و حافظ شهر و تمامی متعلقات آن از جمله بناهای تاریخی عنوان کرد و افزود: یکی از اهداف مهم بازسازی این بنای با ارزش تاریخی رونق بخشیدن بحث گردشگری و توسعه اقتصادی صنایع دستی از جمله فرش است. از آنجایی که این حمام در بازار اصفهان و در مجاورت بازار فرش قرار دارد؛ بهره‌برداری این بنا نه تنها پس از پایان بیماری کرونا می‌تواند تأثیری در گردشگری و جذب توریسم و افزایش درآمد داشته باشد؛ بلکه این مجاورت می‌تواند بار دیگر صنعت فرش که این روزها با شیوع بیماری کرونا از رمق افتاد، بار دیگر احیا و توسعه یابد.
وی اظهار داشت: امیدواریم از این به بعد شاهد ویرانه شدن این بخش از شهر که مانند گنجینه تاریخی ما است نباشیم. حمام شاهزاده و دیگر بناهای تاریخی میراث ملی و کهن این ملت هستند و ما به‌عنوان نگهبانان این میراث باید در نگهداری و مراقبت از آنان تمام تلاش خود را به کار بگیریم.
شهردار اصفهان با اشاره به اینکه درخواست سرمایه‌گذاران در بخش خصوصی برای احیای بافت‌های تاریخی و خانه‌های قدیمی مورد بررسی قرار گرفته است گفت: در همین زمینه امسال همایشی تحت عنوان «میراث داران شهر» برگزار شد که همکاری‌ها و درخواست‌ها برای اقدامات مشارکتی مورد بررسی قرار گرفت.
نوروزی به بازاریابی گردشگری در اصفهان و تأثیر آن بر جذب سرمایه‌های خارجی و توسعه این صنعت اشاره کرده و تصریح کرد: اطراف میدان امام علی(ع) ۵۴ اثر تاریخی وجود دارد که همه ساله بجز سال‌جاری که شیوع بیماری کرونا است، گردشگران زیادی جذب این اماکن تاریخی می‌شدند که یکی از آنها «سرای خیار» است که به‌عنوان یکی از عناصر تاریخی میدان امام علی(ع) و با کاربرد موزه محسوب می‌شود که هم اکنون مراحل پایانی بازسازی و مرمت آن در حال انجام است که بزودی شاهد بهره‌برداری از آن خواهیم بود.
مدیر منطقه 3 شهرداری اصفهان نیز با بیان اینکه قدمت حمام شاهزاده‌ها به دوران صفوی بازمی گردد گفت: این مکان به‌صورت مخروبه درآمده بود که شهرداری توانست با تملک این مکان و صرف هزینه 50 میلیارد تومانی برای آزادسازی و احیای آن این حمام 700 مترمربعی را از تخریب نجات دهد.مرمت و بازسازی حمام شاهزاده‌ها شامل سبک‌سازی سقف، ایزولاسیون و آجر فرش پشت بام، مرمت کاشی‌ها و نقاشی‌های است. حمام شاهزاده‌ها از سال ۵۳ متروکه شده بود و کاربردی نداشت به همین دلیل بسیاری از بخش‌های بنای آن آسیب دیده بود.
وی افزود: حمام شاهزاده ها که در بازار فرش اصفهان واقع شده است از بخش‌های سربینه و گرمخانه و میان در و فضای چال حوض تشکیل شده که هر یک نیز فضا‌ها و بخش‌هایی دارد. در میان سربینه حمام، فضایی با قاعده هشت ضلعی قرار دارد که بر فراز آن گنبدی با تزئینات رسمی‌بندی بنا شده است. این حمام، حمامی لوکس و گران در عهد صفوی و متعلق به افراد متمول زمان خود بوده و جزو بهترین حمام‌های شهر بوده است و اما حمام مجاور آن یعنی حمام خسرو آقا با قیمتی پایین‌تر به عوام مردم تعلق داشته است.