بازگشت به شورای امنیت یعنی فاجعه

گروه سیاسی/ علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز در گفت‌و‌گویی با سایت انتخاب به توضیح درباره مسائل متعددی پرداخت؛ از طرح گلایه‌هایی از منتقدان برجام و انتقاد از قانون جدید هسته‌ای گرفته تا خاطراتی کمتر گفته شده از مذاکرات عمان در دولت دهم. صالحی در سخنان خود تفاوت رویکرد بایدن با ترامپ را یک فرصت خواند و گفت: چیزی که تا به حال بایدن و مشاورانش گفته‌اند ناظر بر این امر هست که به برجام بازگردند. صالحی در عین حال به دولت آینده امریکا توصیه کرد: بهتر است بیش از این با ایران کلنجار نرود و دیوار اعتماد را بازسازی کند.
قانون مجلس یعنی اینکه صنعت هسته‌ای تعطیل نیست
بخش اصلی سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی در این مصاحبه اما ناظر به بحث‌های هسته‌ای بود. او به عنوان منتقد قانون اخیر مجلس درخصوص مسائل هسته‌ای ظاهر شد و این قانون را جهت اجرا شدن «نامتجانس» توصیف کرد. دلیل او برای این توصیف هم عدم هماهنگی و نبود زمینه‌های اجرای آن است. او با اشاره به الزام این قانون برای انجام اقدامات فنی در حوزه هسته‌ای گفت: «دوستان می‌گفتند فاتحه صنعت هسته‌ای خوانده شده اما امروز می‌گویند فوراً غنی‌سازی 20 درصدی را آغاز کنید.اگر صنعت هسته‌ای نابود شده و فاتحه‌اش را خوانده‌اند، پس چه می‌گویند همان آنی که قانون مجلس ابلاغ شد، اجرایش کنید؛ خودرو هم بخواهید روشن کنید به این سرعت نمی‌شود.»
صالحی همچنین الزامات یاد شده در این قانون را همان موارد «گام پنجم» در کاهش تعهدات ایران خوانده اما گفته است: «تعجب می‌کنم شورای نگهبان چگونه این قانون مجلس را تصویب کرده است؛ می‌گویند هزارتا سانتریفیوژ آی آر 6 بسازید، اما نگفته‌اند پولش را کی می‌دهد؟ اگر از منابع داخلی باید تأمین شود اینها یا نمی‌دانند منابع داخلی ما چه قدر است یا نمی‌دانند ارزش هر سانتریفیوژ
آی آر 6 چه قدر است! لذا این یک نقص در قانون است.» او درباره این ابهام مالی همچنین توضیح داده است: «ازعده‌ای در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی پرسیده‌اند گفته‌اند ظاهراً این تأمین می‌شود. خب این‌طور که نمی‌شود قانونگذاری کرد، به اعتبار صحبت یک نفر.» او همچنین گفته است: «بعید می‌دانم در این چند ماهه باقی مانده پرونده هسته‌ای به دبیرخانه شورای امنیت ملی برود.»
نقش شهید فخری‌زاده در برجام چه بود؟
او همچنین درباره نقش شهید فخری‌زاده در مذاکرات برجام هم گفته است: «شهید فخری‌زاده در مذاکرات برجام حضور نداشت، اما با ایشان مشورت می‌شد.» صالحی تأکید کرده که «ادعای مصاحبه بازرسان آژانس با شهید فخری‌زاده کذب است؛ اگر سند دارید منتشر کنید.» او با رد ادعای جاسوسی بازرسان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی هم گفته است: «با این روش‌ها (اخراج بازرسان هسته‌ای) که نمی‌شود کشورداری و حکمرانی کرد که همه چیز را قطع کنیم. معزول از دنیا کنیم. در هیچ کنوانسیونی نباشیم. در هیچ قراردادی نباشیم. دور کشور را ببنیدیم. خفه می‌شویم این جوری. هر کنوانسیونی، هر معاهده و قرارداد بین‌المللی بخشی از حاکمیت شما را محدود می‌کند این یک امر طبیعی است اما در ازای آن امتیازاتی برای شما قائل می‌شود.»
برجام نباشد، پرونده ایران به شورای امنیت بر می‌گردد
معاون رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش به توضیح درباره برجام و پیشینه مذاکرات آن پرداخت. او با تأکید بر اینکه «اگر برجام به هم بخورد ما قطعاً با اجماع جهانی روبه‌رو می‌شویم»، گفت: «نام کشورهایی را می‌توانم ببرم که دوستی نزدیکتر از آنها نداشتیم، اما می‌گفتند نمی‌توانیم با شما همکاری کنیم. بنابراین اگر برجام نباشد و ما دوباره به شورای امنیت باز گردیم فاجعه می‌شود. آن وقت می‌خواهیم چه کار کنیم؟» صالحی افزوده است: «اروپا یا حتی هند با این همه بزرگی‌اش از احکام ثانویه امریکا با شرمساری صحبت می‌کنند. همین هم خوب است اما برای ما نان و آب نمی‌شود اگر چه می‌دانند که حق به جانب ماست. اما وقتی اجماع جهانی شود و شورای امنیت سازمان ملل موضوعی را مطرح کند، آن وقت این کشورهای دیگر نه تنها دیگر شرمسار نیستند بلکه طلبکار هم می‌شوند. قبل از برجام این‌گونه بود.»
وقتی منتقدان هسته‌ای راضی نمی‌شوند
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره منتقدان برجم هم گفت: «خیلی از ائمه جمعه خیلی از استان‌ها رفتند و دیدند و گفتند که واقعاً ما نسبت به صحبت‌های قبلی متأسفیم. نمایندگان مجلس و خیلی‌های دیگر هم رفتند دیدند و اظهار تأسف کردند از آن اظهارنظرها. اما فایده‌اش چیست؟ من بزرگوارانی را می‌بینم که نیامدند ببینند و حتی با وجود اینکه عده‌ای آمدند دیدند، رفتند و واقعیت را به آنها گفتند اما همچنان در تریبون‌های خودشان می‌گویند که صنعت هسته‌ای نابود شده است.» صالحی معتقد است این دست اظهارنظرها با «اهداف سیاسی» و برای «خسته کردن» رقیب داخلی است. او گفته باز هم درباره پیشرفت صنعت هسته‌ای حاضر است که قسم بخورد و در این باره توضیح داده که «ما در این دو سه سال اخیر دو نیروگاه جدید زدیم. چرا قبلاً نرفتند کلنگ نیروگاه هسته‌ای بزنند. بزرگترین پروژه صنعتی کشور الان همین دو نیروگاه هسته‌ای است که قراردادش را با روس‌ها بستیم. چرا زمانی که دوستان متولی بودند این کار را نکردند. سازمان از سال 53 تا الان نزدیک به 47 سال ازعمرش می‌گذرد. دوستان نزدیک به دوسال و نیم در سازمان بودند چرا نیامدید نیروگاه راه بیندازید؟ حضرت آقا فرمودند 20 هزارمگاوات الی 30 هزارمگاوات. لااقل یکی‌اش را هم شما کلنگش را می‌زدید. چرا نشد؟ در اکتشاف و استخراج ما قبلاً به طور متوسط 4 تن اورانیوم تولید می‌کردیم امسال به 40 تن می‌رسیم. این توقف صنعت هسته‌ای بود؟ مهمترین بخش بعد از ساخت نیروگاه تأمین سوخت هسته‌ای هست. از 5 تن متوسط به 40 تن متوسط رسیده‌ایم یعنی 8 برابر. فکرمی‌کنید این همینطوری به دست می‌آید؟ می‌دانید چقدر سرمایه‌گذاری نیاز دارد؟ کار می‌خواهد، عصای موسی که نداریم.» او درباره ادعای فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی درباره اخراج دانشمندان هسته‌‌ای نیز توضیح داده است: «از نگاه اینها، هر کسی که از در سازمان انرژی اتمی وارد می‌شود ، می‌شود دانشمند هسته‌ای. ایشان یک تعریفی بکنند بعد اسم‌های دانشمندانی که ما بیرون کردیم را بدهند. مدارکشان را هم بدهند. اشکالی ندارد. مگر می‌شود کسی، کسی را اخراج کند؟ مگر دیوان عدالت اداری نداریم؟»
جلیلی آرمانگراست، ظریف عملگرا
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به سوابق مذاکرات ایران و امریکا با وساطت عمان در اواخر دولت دهم پرداخت. صالحی درباره فضای پیش از مذاکرات عمان با اشاره به اصرار ایران بر مواضع خود گفته است: «آقای جلیلی هم پذیرفته بود راجع به غنی‌سازی 20 درصد اقداماتی بکند، البته به صورت استپ بای استپ؛ بالاخره آنها هم پیشنهاداتی داشتند ولی خب مقبول واقع نشده بود.» او درباره تفاوت‌های ظریف و جلیلی در این مذاکرات هم افزوده است: «من اگر بخواهم تعریفی از آقای جلیلی داشته باشم، ایشان را یک فرد آرمان‌گرا دیدم در مذاکره و آقای دکتر ظریف را یک فرد عملگرا دیدم.»
چرا مذاکرات عمان طول کشید؟
او در این زمینه توضیح داد: «آقا دستور فرموده بودند مذاکرات با امریکا در مسقط و مذاکرات 1+5 باید هماهنگ جلو رود؛ گفته بودند رئیس جمهوری متولی هر دو مسیر باشد، اما آقای احمدی‌نژاد استنکاف کردند. وقتی نظر حضرت آقا را به ایشان گفتم، گفتند آمادگی چنین کاری را ندارم.» صالحی با اشاره به اینکه «حضرت آقا مخالفتی با مذاکره هسته‌ای ما با امریکایی‌ها نکردند»، گفته است: «امریکا در زمان انتخابات، آماده بود هرچه سریعتر با ما مسأله هسته‌ای را حل وفصل کند، اما فرصت‌سوزی شد.» علی اکبر صالحی در این بخش از سخنانش از وزیر امور خارجه خواست: «اگر امکان دارد یک کلاسور بزرگ که مربوط به مذاکرات محرمانه در عمان است را منتشر کنند. الان هم که دیگر بحث سری نیست چون مکشوف شده است. عیناً حتی دستنوشته‌ها هم وجود دارد. خیلی ارزش تاریخی دارد برای نسل‌های آینده که بدانند حقیقت امر چه بوده است. دلم می‌خواهد آقای دکتر ظریف این کار را بکند که برای نسل‌های آینده بماند وگرنه ممکن است خدای ناکرده اینها یک‌دفعه یک‌جوری محو شود.» او با اشاره به تأخیر سه‌ماهه در پاسخ ایران، توضیح داده است: «بار اول که دیپلمات‌های ایران رفتند، امریکایی‌ها تعجب کردند و گفتند باور نمی‌کردیم بیایید و چرا این‌قدر طول کشید.» وی همچنین گفته است: «بار دوم نمی‌گذاشتند دیپلمات‌ها را به مسقط بفرستم، ولی من با اختیارات خودم فرستادمشان.» صالحی با اشاره به اینکه دو دور مذاکره یک سال به طول انجامید گفته است: «سلطان قابوس یک نامه می‌نویسد خدمت آقای دکتر احمدی‌نژاد که نماینده امریکا ویلیام برنز و نماینده ایران آقای خاجی پیش من بودند و نماینده امریکا اعلام کرد که غنی‌سازی ایران را به رسمیت می‌شناسند و ایران هم نگرانی آنها را برطرف کند. این نامه را ما خدمت مقام معظم رهبری و آقای احمدی‌نژاد دادیم و بعد هم یک نقشه راهی نوشته بودیم که چگونه باقی کار ادامه پیدا کند که خورد به آخر 91 و انتخابات که از دفتر حضرت آقا تماس گرفتند و گفتند باقی مذاکره را بگذارید برای دولت بعدی. حسنش این بود که زمینه مذاکره باز شد. اصل غنی‌سازی پذیرفته شد و بقیه‌اش در دولت آقای روحانی ادامه یافت.» او درباره اینکه چرا علی‌رغم مجوز رهبری، آغاز مذاکرات در آن زمان سه ماه طول کشیده توضیح نداده اما گفته است: «اگر آقای ظریف آن مذاکرات را منتشر کند بخشی از سؤال پاسخش آنجاست.»