تولید کنندگان به برنامه اعتبار می‌بخشند نه مدیران

سیدرضا صائمی
منتقد سینما و تلویزیون
علی فروغی، مدیر پرحاشیه شبکه سه در یک اظهارنظر جدید که به شکل ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بار دیگر درباره برکناری عادل فردوسی‌پور حرف زده. با استدلال‌های سست و بی‌فروغ و ناعادلانه‌ای که نمی‌توان بر مبنای آن حذف عادل را هضم کرد! می‌‌گوید «از تخصص و محبوبیت فردوسی‌پور آگاه بودیم اما شما اگر بهترین دروازه‌بان را ببینید که در یک خط دیگر وارد شده است و فعالیت می‌کند، یک نفر دیگر را دروازه‌بان می‌گذارید!» این در حالی است که اگر همین استدلال را مبنا قرار دهیم، ایشان هیچ گاه نباید مدیر شبکه سه می‌‌شد یا دست‌کم مدیریتش ادامه پیدا می‌‌کرد! مسأله این است که آنچه را در صحبت‌های فروغی درباره برکناری عادل وجود دارد اگر بخواهیم در یک کلام خلاصه کنیم این است که او خودی نبود! از لحن و منطق فروغی می‌‌توان فهمید که حذف عادل از شبکه سه کاملاً یک امر شخصی و سلیقه‌ای بوده که خارج از مناسبات اداری-رسانه‌ای صورت گرفته است. فروغی می‌‌گوید ایشان از مدارش خارج شد اما توضیح نمی‌دهد که متر و معیار این مدار چیست و کیست؟ این جمله دقیقاً تأکید بر این معناست که فردوسی‌پور چون بر مدار ما نبود نمی‌شد با او مدارا کرد و غیرخودی محسوب می‌‌شد. تمام این بر مدار نبودن هم در نگاه او به رویکردهای نقادانه‌ای است که فردوسی‌پور در برنامه «90» داشته و به مذاق مدیر شبکه خوش نیامده! فردوسی‌پور با تکیه بر تجربیات ژورنالیستی خود، موفق شد همان فضای منتقدانه را به برنامه نود تزریق کند و آن را از یک برنامه صرفاً گزارشی- نمایشی دربیاورد. جالب است که بدانید خرید چند روزنامه ورزشی، چند هفته نامه و ماهنامه خارجی فوتبال و مجلات معتبر «ورلد ساکر»، «چمپییونز» و «فورفورتر» از جمله عادت همیشگی عادل فردوسی‌پور بود؛ ضمن اینکه تسلط او به زبان انگلیسی و استفاده دائم از منابع اصلی اطلاعات در اینترنت و وقت گذاشتن و مطالعه آنها موجب شده تا او نه فقط به عنوان یک مجری که در حد یک کارشناس و خبرنگار فوتبال نسبت به کار خود شناخت و تبحر داشته باشد و از مجموع این توانمندی‌ها در جهت جذابیت بیشتر برنامه «90» استفاده کند. آنهایی که دستی بر آتش برنامه‌سازی تلویزیونی دارند، می‌‌دانند که تبدیل شدن یک برنامه به یک برند معتبر تلویزیونی کار ساده‌ای نیست و در صدا و سیمای ما به یک استثنا و معجزه شبیه است؛ آن هم برنامه‌ای که نزدیک به دو دهه در اوج باشد و دچار ریزش و افت مخاطب نشود.
بدیهی است حذف عادل فردوسی‌پور حتی اگر با او اختلاف سلیقه هم داشته باشد، در عین اوج کج سلیقگی یک خودزنی بزرگ برای شبکه سوم سیما بود که حالا با استدلال‌های بنی اسرائیلی مدیر شبکه به عذر بدتر از گناه مزین شده است! واقعیت این است که آن که به یک شبکه اعتبار می‌‌بخشد، تولیدکنندگان یک برنامه هستند نه مدیران آن، که غالباً پشت درهای بسته تصمیم‌گیری می‌‌کنند و در بسیاری از موارد، آنتن و زبان رسانه‌ای را نمی‌شناسند. مدیر شبکه سه از یک سو در مصاحبه‌ها ژست دموکراتیک گرفته و از کمرنگ شدن خط قرمزها و ایجاد فضای نقد و انتقاد در این شبکه حرف می‌‌زند اما از سوی دیگر رویکرد انتقادی فردوسی‌پور را خودسرانه دانسته و تاب نمی‌آورد! آنچه از زبان علی فروغی شنیدیم، نه استدلال که روایتی از لال کردن یک صدای رسا بود!