دختر نابغه‌ای که قهرمان شطرنج دنیا شد

دنیا  پاپایی
خبرنگار
شبکه نتفلیکس که غالباً سریال‌ها و فیلم‌های موفقی را ساخته، بار دیگر با یک سریال کوتاه طرفداران خود را شگفت‌زده کرد.
سریال «گامبی وزیر»، ساخته اسکات فرانک و آلن اسکات درباره دختر یتیمی به اسم «بت هارمن »است که استعداد خارق‌العاده‌ای در شطرنج دارد.
یک دختر نابغه
داستان «گامبی وزیر» در دهه شصت میلادی می‌گذرد؛ دختر نابغه‌ای به‌ نام بت هارمن راهی نوانخانه می‌شود و رفته‌رفته بازی شطرنج را یاد می‌گیرد و همین امر آینده‌ای متفاوت را برایش رقم می‌زند، اما سریال فقط درباره شطرنج نیست؛ این سریال موضوع هایی همچون تبعیض بین زنان و مردان و نابرابری جنسیتی را به ما نشان می‌دهد. از سوی دیگر بخش عمده سریال به مشکل اعتیاد شخصیت اول سریال می‌پردازد ؛مشکلی که مربوط به بازه زمانی خاصی نیست و امروزه در جوامع به چشم می‌خورد.
ایده درخشان یک ذهن خلاق
اسکات فرانک در مقام کارگردان در کارنامه هنری خود جوایز متعددی در زمینه نویسندگی (جایزه صنف نویسندگان امریکایی )به‌عنوان بهترین فیلمنامه اقتباسی، جایزه ادگار برای بهترین فیلمنامه و همین طور نامزد جایزه اسکار برای فیلم «لوگان» را دارد. او این‌بار به سراغ داستانی که اقتباسی از یک رمان بزرگسال به همین نام است رفته است. رمان اصلی به قلم والتر توییس است که در سال 1983 نوشته شده بود که در زمان خودش شگفتی به بار آورد. والتر توییس در ماه آگوست سال 1984 از دنیا رفت. لازم به ذکر است شخصیت بت هارمن وجود خارجی نداشته و شخصیتی ساخته شده به دست نویسنده است.
ملکه شطرنج نابغه
سریال در ترجمه با اسم «گامبی وزیر» مطرح شده است، اما ترجمه تحت‌اللفظی آن (The Queens Gambit) «ملکه گامبی» است که هم جنسیت زنانه دارد همانند شخصیت اصلی سریال و هم یک تاکتیک برای آغاز بازی شطرنج است؛ از سوی دیگر مهره وزیر در شطرنج را برخی از کشورها به‌عنوان ملکه هم می‌نامند.
درخواست برای ادامه سریال
«گامبی وزیر» سریال کوتاه (مینی سریال) در هفت قسمت و در ژانر درام پخش شد، استقبال به اندازه‌ای بود که طرفداران سؤال هایی درباره ادامه این سریال برای فصل دوم  پرسیده بودند؛ سؤال هایی که با پاسخ ویلیام هوربرگ، تهیه کننده این سریال همراه شد. او طی مصاحبه‌ای با اشاره به محدود بودن زمان سریال گفت ،هنوز تصمیمی برای ادامه سریال وجود ندارد و  ادامه ساخت سریال را تقریباً بعید دانست. اولین قسمت این سریال در 23 اکتبر سال 2020 منتشر شد و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این سریال مهیج نشان دادن بازی شطرنج برای افرادی است که حتی تمایلی به این بازی ندارند. آمار جست وجو در گوگل برای یاد گرفتن بازی شطرنج نشان می‌دهد که این سریال بسیار در این زمینه موفق عمل کرده است.
ذهن پیچیده یک نابغه
اوایل سریال نحوه بزرگ شدن، شکل گرفتن و همین‌طور افرادی  را که در این پروسه بر شخصیت بت هارمن تأثیر داشته‌اند می‌بینیم. یکی از این افراد و حتی مهم‌ترین آنها دختر جوانی به‌ نام جولین است که از قبل پا در راه اعتیاد گذاشته بود و همین طور سرپرست او نیز فردی الکلی است؛ در این جا شخصیت اصلی داستان یعنی بت هارمن با این موقعیت به کمک یکی از کارمندان نوانخانه با شطرنج آشنا می‌شود و با گذر زمان در این بازی حرفه‌ای می‌شود. او در طول زندگی خود به‌ دنبال راهی برای پر کردن خلأهای عاطفی دوران کودکی خود، دوری از افسردگی و تنهایی به مواد مخدر، قرص‌های آرامش بخش و الکل روی می‌آورد؛ در نهایت او پیروز بزرگ میدان زندگی و شطرنج است.
نقش بت هارمن را «آنیا تیلور» بر عهده دارد که با بازی در سریال پیکی بلایندرز و فیلم‌های آتلانتیس، جادوگر و شیشه بخوبی وی را به خاطر داریم. توماس برودی (بنی واتس)، هری ملینگ (هری بلتیک)، جاکوب فرتون (تونز)، مؤسس اینگرام (جولین) و چندی از هنرمندان دیگر در این سریال ایفای نقش کرده‌اند. در مورد شخصیت بت هارمن تئوری‌های روانشناسی زیادی مطرح شده است که برجسته‌ترین آن مبتلا به اوتیسم بودن این شخصیت است؛ چرا که در طول سریال او شخصیتی آرام و درونگرا نشان داده شده‌ است و در همین حال از نبوغ بشدت بالایی برخوردار است.
سریال همه جانبه و دیدنی
اگر به نظر گامبی وزیر یک سریال صرف درمورد بازی شطرنج است و بالطبع باید کسل کننده باشد اما باید به این موضوع توجه کرد که این سریال بازیگران، نویسنده، کارگردان و مجموعاً گروهی قوی دارد و حتی تمام مکان‌های فیلمبرداری بسیار جذاب و دیدنی است که تمام این عنصر‌ها این سریال را تا سطح قابل توجهی دیدنی می‌کند،به گونه‌ای که در آغاز قسمت سوم بیننده با هیجانی خاص به‌ دنبال کردن این سریال می‌پردازد؛ همین طور مهم‌ترین نکته‌ای که این سریال را تا این حد موفق کرده، لذت یادگیری در شخصیت بت هارمن است که با پیگیری بی‌وقفه برای یادگیری شطرنج از خدمتکار پرورشگاه تلاش کرده و در طول زمان با تقویت این مهارت دانش خود برای کسب مقام قهرمانی به مسکو می‌رود ‌آن هم زمانی که تنها بیست ساله است. این سریال را می‌توانید از نماوا و فیلیمو با زیرنویس فارسی ببینید؛ نماوا وعده دوبله فارسی این سریال را برای مشترکان خود داده است.