هدف ترور، مسدود کردن راه دیپلماسی است

گروه سیاسی/ وجه مشترک نگاه اغلب ناظرانی که به تحلیل واقعه ترور محسن فخری‌زاده، دانشمند ایرانی پرداخته‌اند، ضربه زدن به مسیری است که انتظار می‌رود دولت «جو بایدن»، رئیس جمهوری منتخب امریکا در قبال برجام و کاستن از تنش‌های رابطه بحرانی تهران و واشنگتن در پیش گیرد. روز جمعه بود که ترور یکی از دانشمندان صنایع دفاعی ایران گمانه‌زنی‌ها پیرامون شدت گرفتن اقدامات محور اسرائیل را در دشمنی با ایران قوت بخشید. اگرچه تا لحظه نگارش این گزارش، مقام‌های رژیم اسرائیل مستقیماً مسئولیت این ترور را به عهده نگرفته‌اند اما کمتر کسی تردید دارد که این رژیم بیش از هر دولت دیگری از تحولات انتخاباتی امریکا و وعده بازگشت «بایدن» به برجام آشفته شده است، چه نتیجه انتخابات امریکا می‌تواند آتشی  را که مقام‌های اسرائیلی برای جنگ‌افروزی علیه ایران روشن کرده‌اند، خاموش کند. سابقه تاریک اسرائیل در گذشته برای انجام عملیات جاسوسی و اقدامات تروریستی که به شهادت شماری از دانشمندان هسته‌ای کشور منجر شده بود، می‌تواند دلایل روشنی باشد که این رژیم به عنوان مظنون اصلی واقعه تروریستی روز جمعه قلمداد شود. خاصه آنکه در شرایط کنونی و به دلایل پیش گفته بیش از همیشه انگیزه انجام این کار را دارد.
نباید فراموش کرد که در سال‌های پرتنش اختلاف میان ایران و جهان غرب که در نهایت با انجام مذاکره هسته‌ای و دستیابی به توافق همراه شد، این رژیم اسرائیل بود که به مخالفت سرسختانه با این توافق برخاست و با روی کار آمدن دونالد ترامپ در امریکا دولت او را برای پایان دادن به مشارکت ایالات متحده در برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران به عنوان بخشی از کارزار اعمال فشار حداکثر تحت فشار قرار داد. فشارهایی که حتی در برهه خاصی همچون به شهادت رساندن فرمانده سپاه قدس ایران، تهران و واشنگتن را به یک جنگ تمام عیار نظامی نزدیک کرد.
اما به نظر می‌رسد پیروزی «بایدن» اسرائیل را از فرصت جنگ افروزی علیه ایران ناامید کرده است تا مقام‌های این رژیم از طریق تقویت محور اسرائیلی- عربی، روزنه‌های گشوده شده برای شروع مجدد دیپلماسی میان ایران و امریکا را مسدود کنند. ائتلافی که تلویحاً از حمایت گروه‌های تندروی جمهوریخواه در امریکا و جریان‌های دست راستی اسرائیل تحت هدایت حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو بهره می‌برد و می‌کوشد دامنه آن را با استفاده از کشورهای عربی همپیمان دولت ترامپ گسترده کند. شماری از چهره‌های دموکرات در امریکا هم بعد از واقعه تروریستی اخیر در تهران چنین نگاهی دارند. «کریس مورفی» سناتور دموکرات ایالت «کنتیکت» امریکا در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرد، تأکید کرد که ترور شهید «محسن فخری‌زاده» دانشمند هسته‌ای ایران، کمکی به ایمن‌تر شدن امریکا، فلسطین اشغالی یا جهان نمی‌کند.
مورفی در این پیام نوشت: «اگر هدف اصلی ترور آقای محسن فخری‌زاده، دشوار کردن راه‌اندازی مجدد توافق هسته‌ای ایران است، چنین اقدام تروریستی به امن‌تر شدن امریکا، اسرائیل یا جهان کمکی نمی‌کند.» این سناتور امریکایی سپس در پیامی ضمن اشاره به اقدام تروریستی ایالات متحده در به شهادت رساندن قاسم سلیمانی، فرمانده قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نزدیکی فرودگاه بغداد، ادامه داد: «لازم به یادآوری است که از نقطه نظر امنیتی، کشتن (ترور) سردار سلیمانی نتیجه معکوس داد.» «بن رودز»، معاون مشاور امنیت ملی باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین امریکا هم ترور دانشمند هسته‌ای ایران را هولناک توصیف کرد که با هدف تضعیف دیپلماسی صورت گرفته است. او در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرد، درخصوص ترور دانشمند ایرانی نوشت: «این اقدامی هولناک با هدف تضعیف دیپلماسی میان دولت آینده امریکا و ایران است؛ زمان آن رسیده است که تشدید بی‌وقفه تنش‌ها متوقف شود.»  پیش‌تر «جان برنان»، رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی امریکا موسوم به «سیا» نیز این ترور را اقدامی بی‌پروا و مجرمانه توصیف کرده بود.
او در پیامی در صفحه توئیتر خود نوشت: «این اقدام خطر تلافی مرگبار و دور جدیدی از درگیری منطقه‌ای را به وجود می‌آورد. برای سران ایران عاقلانه است که منتظر بازگشت رهبری امریکایی مسئولیت‌پذیر در عرصه جهانی بوده و در مقابل اصرار برای واکنش علیه عاملان این حادثه مقاومت کنند.»
این واکنش مقام‌های کنونی و پیشین امریکایی در حالی است که روزنامه امریکایی «نیویورک‌ تایمز» در گزارشی از مرتبط بودن اسرائیل در این واقعه تروریستی خبر داده بود. این روزنامه همکاری اسرائیل و دولت ترامپ در این ماجرا را محتمل دانسته و نوشته است: «سه مقام اطلاعاتی گفته‌اند که اسرائیل پشت حمله به این دانشمند ایرانی است، مشخص نیست امریکا تا چه اندازه پیش از انجام این عملیات از آن مطلع بوده است اما امریکا و اسرائیل دو متحد نزدیک بوده و پیشینه طولانی در به اشتراک گذاشتن اطلاعات درباره ایران دارند.» «دیمیتری پولیانسکی» معاون اول نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در واکنش به گزارش این رسانه امریکایی در حساب توئیتری خود نوشت، «آنچه در گزارش روزنامه نیویورک‌ تایمز می‌خوانیم بازتابی از آمادگی امریکا برای دادن چراغ ‌سبز به ترورهای سیاسی فرامرزی است؛ این چیزی نیست که یک کشور دموکراتیک بتواند به آن افتخار کند.»
 درخواست اروپا از ایران برای خویشتنداری
ماجرای تروریستی اخیر در ایران علاوه بر واکنش‌های داخلی در امریکا، بازتاب‌های منفی زیادی را در جامعه بین‌الملل به دنبال داشت. اتحادیه اروپا روز گذشته اقدام تروریستی به شهادت رساندن «محسن فخری‌زاده» دانشمند دفاعی ایران را مجرمانه و در تضاد با اصل احترام به حقوق بشر توصیف کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای که این اتحادیه در محکومیت ترور چهره علمی ایران صادر کرد، آمده است: «در تاریخ 27 نوامبر 2020 (هفتم آذرماه) در آبسرد، یک مقام دولتی ایران و چندین غیرنظامی در مجموعه‌ای از حملات خشونت‌بار کشته شدند. این یک اقدام مجرمانه و در تضاد با اصل احترام به حقوق انسانی که اتحادیه اروپا حامی آن است، می‌باشد.»  اتحادیه اروپا در ادامه ضمن تسلیت به خانواده‌های قربانیان همچنین در پایان بیانیه خود خواستار خویشتنداری تمامی طرفین شد و گفت: «در این اوضاع ناپایدار، بیش از هر زمان مهم است که تمامی طرفین آرامش خود را حفظ کنند و حداکثر خویشتنداری در پیش بگیرند تا از هرگونه تنش‌هایی که به نفع هیچ‌کس نیست، جلوگیری شود.»
سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم در واکنش به ترور محسن فخری‌زاده دانشمند دفاعی ایران تأکید کرد که این اقدام اوضاع منطقه را بدتر می‌کند. وزارت خارجه آلمان همچنین گفته است: ما از همه طرف‌های مربوط به این پرونده می‌خواهیم که از اقداماتی که باعث تشدید تنش‌ها می‌شود خودداری کنند. پیش از این سفارت ایران در پاریس از اروپا خواسته بود که واقعه تروریستی اخیر در تهران را محکوم کند.
نقض منشور سازمان ملل
«اگنس کالامار»، گزارشگر ویژه سازمان ملل هم با تلقی کردن ترور فخری زاده به عنوان «یک قتل هدف دار برون مرزی و در یک درگیری مسلحانه» آن را تخطی از حقوق بشر دانست. گزارشگر ویژه سازمان ملل در صفحه توئیترش نوشت: «قتل هدفمند فرامرزی خارج از درگیری مسلحانه نقض قانون بین‌المللی حقوق بشر است که محرومیت خودسرانه از زندگی را منع می‌کند و نقض منشور سازمان ملل است که استفاده از زور خارج از مرز در زمان صلح را منع می‌کند.»
کالامار افزود: «طبق تعهدات بین‌المللی حقوق بشر درباره رفتار یک کشور خارج از مرزهایش که مورد تأیید دیوان بین‌المللی دادگستری، کمیته حقوق بشر، کمیسیون بین‌المللی امریکایی حقوق بشر و دادگاه حقوق بشر اروپا قرار گرفته، کشورهایی که در اقدامات تجاوزکارانه که منجر به محرومیت از زندگی می‌شوند مشارکت دارند، به دلیل این اقدام تعهدات پیمانی خود را نقض کرده‌اند. کشورهایی که نمی‌توانند با اتخاذ تدابیر منطقی مناقشات بین‌المللی خود را از طریق مسالمت‌آمیز حل کنند، در پایبندی به تعهد مثبت‌شان برای تضمین حق حیات هم ناتوانند.» پیش‌تر «فرحان حق»، سخنگوی آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل خواستار خویشتنداری همه طرف‌ها و جلوگیری از هرگونه اقدامی که باعث افزایش تنش‌ها در منطقه می‌شود، شده بود.
حزب‌الله لبنان: ایران قادر به شناسایی مجرمان است
حزب‌الله لبنان هم در بیانیه‌ای، عملیات تروریستی را که منجر به شهادت دانشمند برجسته‌ هسته‌ای و دفاعی ایران شد، بشدت محکوم کرد. حزب‌الله در ادامه اعلام کرد: «ایران قادر به شناسایی مجرمان و قطع کردن دست کسانی است که به دانشمندان و مسئولان ایرانی دست‌درازی می‌کنند، حال این مجرمان هر کسی می‌خواهند باشند.» شیخ «نعیم قاسم» معاون دبیرکل حزب‌الله نیز در گفت‌وگو با شبکه المنار گفت: «ما این حمله مجرمانه را محکوم می‌کنیم و معتقدیم که پاسخ به این جنایت به دست طرف‌های ذیربط در ایران انجام می‌شود و البته شهادت عین شرافت است و ما از این ترورها نمی‌ترسیم.» پاکستان، ونزوئلا و آفریقای جنوبی از جمله کشورهایی بودند که این اقدام را محکوم کردند.

در نامه‌ روانچی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت مطرح شد
اخطار ایران به امریکا و رژیم صهیونیستی

سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمان‌ ملل در نامه‌ای به دبیرکل سازمان‌ ملل و رئیس شورای امنیت، ضمن مسئول دانستن امریکا و اسرائیل در حمله ناجوانمردانه به دانشمند ایرانی، از آنها خواست ضمن محکوم کردن این ترور اقدامات لازم را در این زمینه به‌ عمل آورند.  
به‌گزارش ایسنا، در این نامه که روز جمعه ارسال شده، آمده است: «امروز، 27 نوامبر 2020، در شهر آبسرد استان تهران، آقای محسن فخری‌زاده دانشمند برجسته ایرانی، در یک حمله تروریستی ترور شد. یکی از آخرین خدمات شهید فخری‌زاده نقش برجسته وی در تولید اولین کیت بومی تشخیص کرونا بود که سهم بزرگی در تلاش‌های ملی ما در مهار این همه‌گیری در زمانی داشته است که ایران تحت تحریم‌های غیرانسانی ایالات متحده است که بشدت مانع دسترسی ما به کالاهای بشردوستانه از جمله داروها و تجهیزات پزشکی می‌شود. وی همچنین مدیریت توسعه واکسن کرونا را بر عهده داشته است».
در ادامه این نامه ضمن اشاره به ترور چندین دانشمند برجسته ایرانی در حملات تروریستی طی دهه گذشته، آمده است: شواهد قاطع نشان می‌دهد که برخی از طرف‌های خارجی در پشت این ترورها بوده‌اند. روانچی در نامه خود اضافه کرده است: ترور ناجوانمردانه شهید فخری‌زاده - با نشانه‌های جدی مسئولیت اسرائیل در آن - تلاش ناامیدانه دیگری برای ایجاد ویرانی در منطقه ما و همچنین به هم زدن توسعه علمی و فناوری ایران است. در حالی که طی چهل سال گذشته، هیچ فشار و حملات تروریستی نتوانسته است مانع دستیابی ما به علم و فناوری مورد نیاز برای توسعه اقتصادی - اجتماعی شود.وی همچنین ضمن اخطار به ایالات متحده و اسرائیل در انجام اقدامات ماجراجویانه علیه ایران، بویژه در دوره باقی مانده از دولت فعلی ایالات متحده بر حق جمهوری اسلامی ایران برای اتخاذ تمام اقدامات لازم برای دفاع از مردم و تأمین امنیت خود، تأکید کرده است.
در انتهای این نامه نیز از دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت خواسته شده است این اقدام تروریستی غیرانسانی را بشدت محکوم کرده و اقدامات لازم را علیه عاملان آن انجام دهد.