به نام تاریخ

2 آذر
در برگه تقویم امروز نام اندیشمندان و چهره‌های ادبی ایران و جهان ثبت شده که به بهانه تولد یا سالروز درگذشت‌شان، زندگی و آثارشان را مرور می‌کنیم.
تولدها
علی شریعتی: نویسنده و اندیشمند مشهور ایران سال 1312 به دنیا آمد. علی شریعتی در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد و  پس از آن هم تحصیل در رشته جامعه شناسی را در فرانسه ادامه داد. بیشتر کتاب‌های شریعتی سخنرانی‌های او در حسینیه ارشاد و
دانشگاه هاست. «بازگشت به خویشتن»، «فاطمه، فاطمه است»، «تشیع علوی و تشیع صفوی»، «هبوط در کویر» و «هنر» برخی از آثار اوست. علی شریعتی از نظریه پردازان انقلاب اسلامی بود و سال 1356 درگذشت.
عزیزالله جوینی: مصحح و محقق و شاهنامه پژوه سال 1304 در چنین روزی به دنیا آمد. عزیزالله جوینی دکترای ادبیات فارسی داشت و در حوزه ادبیات فارسی و عربی تلاش‌های زیادی انجام داد که یکی از آنها تصحیح نسخه خطی موزه فلورانس از شاهنامه بود. از جوینی 80 مقاله در حوزه‌های مختلف ادبیات و کتاب‌هایی مانند «تصحیح و شرح فرهنگ مجموعه الفرس»، «تصحیح تفسیر نسفی»، «شرح واژگان دشوار و برگردان همه ابیات شاهنامه»، «نبرد اندیشه‌ها در داستان رستم و اسفندیار» و داستان‌های «زال و رودابه»، «فرود سیاوش» و «رستم و سهراب» از دستنویس موزه فلورانس به جا مانده است. عزیزالله جوینی سال 1391 درگذشت.
آندره ژید: نویسنده مشهور فرانسوی سال 1869 در چنین روزی متولد شد. آندره ژید فعالیت
ادبی اش را از 22 سالگی آغاز کرد و «یادداشت‌های روزانه آندره ولتر» و «رساله نرگس» و «سفر اورین» از کتاب‌های او در مکتب سمبولیسم بودند اما مدتی بعد سبکش را عوض کرد و مانند نویسندگانی چون روسو و استندال زندگی درونی انسان را موضوع آثارش قرار داد. «مائده‌های زمینی» مشهورترین اثر ژید است که سال 1897 منتشر شد و آن زمان با استقبال مواجه نشد. پس از آن هم «پرومته در زنجیر»، «ضد اخلاق»، «در تنگ»، «دخمه‌های واتیکان»، «سمفونی روستایی»، «اگر دانه نمیرد» و «سکه سازان» را منتشر کرد. آندره ژید در سال‌های پایانی عمرش بیشتر مورد توجه قرار گرفت و سال 1947 برنده جایزه ادبی نوبل شد. او سال 1951 درگذشت.
   سالروز تولد پرویز شهریاری نویسنده و مترجم، حمید حسنی پژوهشگر و فرهنگ نویس، مارک روفالو بازیگر امریکایی، انوش جهانشاهی آهنگساز، اسکارت جوهانسون بازیگر امریکایی، علی زارعی کارگردان و بازیگر، بوریس کارلوف بازیگر انگلیسی، آذردخت بهرامی داستان نویس، حسین دارند شاعر، محمدعلی سجادی فیلمساز، فرامرز سه دهی شاعر، مژگان صحراگرد شاعر، عزت‌الله قاسمی شاعر و لیلا بابایی فلاح داستان نویس هم امروز است.
درگذشت‌ها
درویش خان: یکی از مشهورترین استادان موسیقی سنتی ایرانی سال 1305 در چنین روزی درگذشت. غلامحسین درویش ملقب به درویش خان متولد سال 1251 بود و از پدرش سه تار آموخت و پس از آن به مدرسه موزیک دارالفنون رفت و گفته می‌شود یکی از اعضای ارکستر کوچکی بود که دستور شکل‌گیری اش را ناصرالدین شاه برای ملیجک داده بود. در دوران رفت و آمد به دربار نواختن سه تار و تار را تکمیل کرد و پس از آشنایی با کمال السلطنه پدر ابوالحسن صبا توانست در یکی از محافل شعاع السلطنه پسر مظفرالدین شاه نوازندگی کند و کارش بسیار مورد توجه قرار گرفت. او سال‌ها در اختیار شعاع السلطنه بود و پس از رهایی از او با علاقه بیشتری کار را ادامه داد و رهبر ارکستر شد. درویش خان دوبار برای پر کردن صفحه گرامافون به خارج از ایران سفر کرد و کنسرت‌هایی هم در گراند هتل تهران داشت. از او آثاری مانند «پیش درآمد ابوعطا»، «پیش درآمد شوشتری» و البته تصنیف‌های «بهار دلکش» و «ز من نگارم» به جا مانده است. او را از ایجادکنندگان و گسترش دهندگان پیش درآمد در موسیقی ایرانی می‌دانند.
غلامحسین ساعدی: نویسنده مشهور ایرانی سال 1364 درگذشت. غلامحسین ساعدی متولد 1314 بود و اولین داستان‌هایش را در دوران دبیرستان در هفته نامه دانش‌آموز منتشر کرد. نخستین نوشته‌های ساعدی سال 1322 منتشر شد و پس از آن با نمایشنامه‌هایی مانند «چوب به دست‌های ورزیل» و «پنج نمایشنامه درباره انقلاب مشروطه» به‌عنوان یکی از
نمایشنامه نویس‌های مطرح ایران شناخته شد. او همراه با بهرام بیضایی، اکبر رادی و عباس نعلبندیان نقش مهمی در تغییر تئاتر ایران داشت و از او نمایشنامه‌های «بهترین بابای دنیا»، «خانه روشنی»، «چشم در برابر چشم» و «وای بر مغلوب» و مجموعه داستان‌هایی مانند «شب نشینی باشکوه» و «عزاداران بیل» و رمان‌های «مقتل»، «توپ»، «تاتار خندان» و «غریبه در شهر» به‌جا مانده است.
   آندره مالرو هنرشناس فرانسوی، جک لندن نویسنده امریکایی و فهیمه راستکار بازیگر و گوینده هم در چنین روزی درگذشتند.