اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

تاج گلی برای نمتسوف

روز بعد با «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه ملاقات کردم. به نظرم شویگو در ارتباط با پیمان «آی ان اف» کمتر از متیس وزیر دفاع امریکا نگران به نظر می‌رسید. او از طریق مترجم خود به من گفت که پیام ترامپ کاملاً واضح و بدون ابهام بود و روس‌ها نیز این پیام را به وضوح دریافت کرده‌اند. او افزود: در شرایط فعلی هر فرد عاقلی می‌فهمد که وضعیت ترسیم شده در چارچوب پیمان «آی ان اف» به دلیل فعالیت‌های کشورهایی نظیر چین و همچنین تحولات فناورانه بعد از دهه 1980، دیگر واقع‌بینانه نیست. شویگو علاقه‌مند بود که ما تلاش‌مان را برای بازبینی و بازنگری در پیمان انجام دهیم تا کشورهای دیگر هم به آن بپیوندند، چون از نظر وزیر دفاع روسیه خروج یکجانبه امریکا فقط به نفع دشمنان مشترک دو کشور تمام خواهد شد و او این نکته را در ادامه دیدار باز هم تکرار کرد. فکر می‌کنم اشاره ضمنی شویگو به چین سهوی نبود، بلکه دقیق و عامدانه بود. وی گفت: زمان نسبتاً زیادی از امضای «آی ان اف» سپری شده و چالش مهم این است که فناوری‌های موشکی اکنون در اختیار کشورهایی قرار گرفته که نباید قرار می‌گرفت. به خاطر دارم که او سخنان خود را با این جمله پایان داد: «من هم نظرم این است که دوره مؤثر بودن این پیمان سپری شده است.» این عاقلانه‌ترین حرفی بود که من از زبان یک مقام روس در مورد پیمان «آی ان اف» شنیدم. نکته جالب توجه این بود که متیس و شویگو به عنوان وزیران دفاع امریکا و روسیه تاکنون با هم ملاقاتی نداشتند و تا آن موقع پمپئو و لاوروف وزیران خارجه دو کشور هم دیدار نکرده بودند و این من بودم که به عنوان مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری امریکا با این دو مقام روس گفت‌وگو می‌کردم.
بعد از ظهر به اتفاق‌ هانتزمن سفیرمان در روسیه تاج گلی را به یاد «بوریس نمتسوف» روی پُلی در نزدیکی کرملین و در 100 متری کلیسای جامع «سنت باسیل» قرار دادیم (نمتسوف پزشک و سیاستمدار لیبرال روسی یکی از منتقدان صریح پوتین بود که در فوریه سال 2015 روی پلی در نزدیکی کاخ کرملین به ضرب گلوله به قتل رسید). بسیاری بر این عقیده‌اند که عاملان قتل او از عوامل وابسته به کرملین بوده‌اند. ما بعداً طی مراسمی تاج گلی را نیز در بنای یادبود سرباز گمنام روسیه در کنار دیوار بیرونی کرملین قرار دادیم. من برای اولین بار حدود 18 سال پیش به همراه دونالد رامسفلد وزیر دفاع وقت امریکا در چنین مراسمی شرکت کرده بودم. بلافاصله پس از نثار تاج گل بر مزار سرباز گمنام، ملاقات من با پوتین رئیس جمهوری روسیه آغاز شد، دقیقاً مثل دیدار قبلی‌ام با او. تزئینات اتاق، میز کنفرانس، تشریفات و برنامه‌ریزی مثل گذشته بود. کاملاً واضح بود که پوتین مصمم است بعضی نکات را همزمان با حضور خبرنگاران در ابتدای جلسه مورد تأکید قرار دهد تا آنها هم بشنوند. او گفت از اینکه امریکا قصد دارد از پیمان «آی ان اف» خارج شود، ناراحت است. او به نشان ملی امریکا که در برگیرنده تصویری از یک عقاب است اشاره کرد و گفت: عقاب نشان ملی امریکا یک شاخه زیتون در چنگال خود گرفته بود، آیا این عقاب همه زیتون‌ها را خورده است؟ پوتین دقت نکرده بود که همین عقاب در چنگال دیگرش یک دسته تیر دارد. من در پاسخ گفتم که هیچ شاخه زیتون جدیدی با خود همراه ندارم؛ کنایه‌ای به شیوه شوخی‌های زمان شوروی سابق.