فاو آزاد شد

محمد گرشاسبی/   شکست در عملیات بدر موجب شد فرماندهان برای گرفتن امتیاز از دشمن به‌جایی غیر از هورالعظیم بیندیشند. دشمن دیگر دست ایرانیان را در هور خوانده بود وعملیات زمینی هم از زمستان 1361 به این سو به نتایج قابل توجه نمی‌رسید. پس باید منطقه‌ای تصرف می‌شد که صدام هرگز تصورش را هم نکند؛ چه جایی بهتر از شبه جزیره فاو. اما برای رسیدن به فاو، عبور از اروند رود لازم بود. رودخانه‌ای خروشان که 1000 متر عرض، 19 متر عمق و جزرومد داشت و در سواحل آن دشمن سخت‌ترین موانع را مستقر کرده بود. خبره‌ترین نیروهای شناسایی به منطقه اعزام شدند تا زمان جزرومد، سرعت آب و نوع موانع دشمن را بسنجند.برای فتح فاو قایق و لباس غواصی بسیاری لازم بود که برای آن طی چند ماه صدها لباس غواصی از داخل و خارج تهیه شد. قایق‌های تندرو نیز از سواحل شمالی و جنوبی به منطقه آورده شدند. غواص‌های خط شکن ایرانی شامگاه 20 بهمن 1364 در اصل غافلگیری به اروند رود زدند و عملیات والفجر 8 این گونه شروع شد. آنها از موانع ساحلی فاو گذشتند و پیش از طلوع آفتاب فاو را تحت کنترل درآوردند. شامگاه 21 بهمن که خبر سقوط فاو را برای صدام بردند اعلام کرد: «خبر سقوط فاو یک فریب است و ایرانی‌ها باز از هور می‌خواهند عملیات کنند.» این ترس را قرارگاه سری نصرت در دل صدام انداخت و با انجام یک مانور فریب در هورالعظیم، ارتش بعث را وادار کرد هزاران نیرو به منطقه هور ببرد. غافل از آنکه عملیات اصلی در فاو انجام می‌شد. سه روز طول کشید که صدام باور کند دیگر صاحب فاو نیست. او لشکر گارد مخصوص همراه با جیش الشعبی را به همراه چند لشکر زرهی روانه جنوب کرد تا فاو را از ایرانیان پس بگیرند. اما بعثی‌ها در 75 روز پاتک سنگین به‌هیچ نتیجه‌ای نرسیدند. خلبانان هوانیروز یکی پس از دیگری تانک‌های صدام را شکار می‌کردند و اجازه نزدیک شدن آنها را به فاو نمی‌دادند. حتی ورود میگ‌های عراقی برای زدن بالگردها هم کمکی به دشمن نکرد.
در یکی از بی‌نظیرترین حوادث هوایی جنگ‌های جهان اسماعیل صحتی خلبان کبرا، میگ عراقی را هدف قرار داد و منهدم کرد.
 شاهکار خلبان ایرانی آن روز، خبر اول خبرگزاری فرانسه بود. حماسه خلبانان را توپخانه‌های ارتش نیز تکمیل کردند و با ریختن آتش روی جاده فاو-‌ام القصر پاتک‌ها را ناکام گذاشتند. صدام جنگنده‌های میراژ فرانسه را به منطقه فاو فرستاد تا گره گشایی کنند. اما در این سو عباس بابایی با مستقر کردن سامانه پدافندی هاوک در فاو، میراژ را هم شکار می‌کرد. ارتش عراق 90 جنگنده خود به علاوه هزاران نیروی نظامی را در فاو از دست داد. فاو در دست ایرانیان ماند و بمباران شیمیایی هم کاری از پیش نبرد. رادیو بی‌بی‌سی حماسه فاو را این گونه تفسیر کرد: «ایران بخوبی در زمین از عهده نبرد برآمد و تصرف این همه اراضی، ضربه‌ای تحقیر‌آمیز به عراق وارد کرد.»