ترامپ به چه کسی باخت؟

امیرعلی ابوالفتح
کارشناس مسائل امریکا
دونالد ترامپ شکست خورد، با تمام جنجال‌آفرینی‌ها، نفرت پراکنی‌ها، سوء مدیریت‌ها و از همه مهم‌تر با تمام جاه‌طلبی‌ها. دونالد ترامپ آمده بود که برای طولانی مدت بماند اما نتوانست. دونالد ترامپ باخت اول به کرونا، سپس به خودش، آنگاه به دولت پنهان و سرانجام به جو بایدن. کرونا که آمد، ترامپ آن را جدی نگرفت؛ با آن به طنز برخورد کرد، آن را «ویروس ووهان» لقب داد، تزریق ماده شوینده را توصیه کرد، ماسک نزد، فاصله اجتماعی را نادیده گرفت و نهایتاً با راه انداختن کمپین‌های انتخاباتی پرجمعیت، جان انسان‌ها را به خطر انداخت.
سوء مدیریت ترامپ در مواجهه با کرونا، تاکنون جان چند ده هزار امریکایی را به دلیل ابتلا به بیماری کووید19 گرفته است، در حالی که مسئولیت پذیری وی می‌توانست جان‌های زیادی را نجات دهد و شغل‌های بیشتری را حفظ کند. با کرونا، حدود 50 میلیون امریکایی بیکار شدند و نرخ بیکاری از 3.5 درصد به بالای 15 درصد رسید. ترامپ تلاش کرد برای نجات اقتصاد، جلوی قرنطینه امریکا را بگیرد اما نه اقتصاد نجات پیدا کرد و نه جان انسان‌ها. ترامپ ماند و بدترین بحران مدیریتی در تاریخ ایالات متحده امریکا. اما اگر کرونا هم نمی‌آمد، ترامپ برای برنده شدن در انتخابات می‌بایست با ترامپ می‌جنگید، ترامپی با خودشیفتگی افراطی، ترامپی با پرخاشگری افراطی و ترامپی با اعتماد به نفس افراطی. البته ترامپ در سال 2016 نیز هم خودشیفته بود، هم پرخاشگر و هم با اعتماد به نفس؛ اما این وصف‌ها برای کسی که روی صندلی ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا نشسته بود، به دردسر بزرگی بدل شد و جنگ با همه را به راه انداخت؛ جنگی که تیر خلاص را به ترامپ شلیک کرد.
این جنگ، جنگ با «دولت پنهان» در امریکا بود. فردی که رمز پیروزی خود در انتخابات 2016 را نبرد با سیستم فاسد واشنگتن قلمداد می‌کرد، نتوانست در دوران تصدی ریاست جمهوری، شمشیر و سپر را زمین بگذارد و رهبری همین سیستم فاسد را در دست بگیرد. به همین دلیل با کهنه سیاستمداران، نظامیان، اطلاعاتی‌ها، وال استریتی‌ها و رسانه‌ها وارد دعواهای بی حاصل شد.
به همه دولت‌های جمهوریخواه و دموکرات پیش از خود تاخت؛ قهرمانان حزب خود را به تمسخر گرفت؛ مقامات ارشد جامعه اطلاعاتی را تحقیرکرد؛ نظامیان را به بازی‌های سیاسی کشاند و رسانه‌های قدرتمند را «فیک نیوز» و «دشمن مردم» خواند. در این میان، این تاجر کهنه‌کار نیویورکی، فقط به جلب رضایت وال استریتی‌ها چشم دوخت غافل از اینکه ابرثروتمندان، خالق همان سیستم فاسد واشنگتنی هستند که ترامپ تصور می‌کرد می‌تواند با کشیدن سیفون، از دست آنان خلاص شود. ابرثروتمندان برای پولسازی به آرامش در داخل و خارج از امریکا نیاز داشتند، در حالی که ترامپ آمده بود که آرامش را از همه بگیرد؛ حتی وال استریتی‌ها که از کنار طرح اصلاح نظام مالیاتی، پول‌های کلانی را به جیب زده بودند. در این میان، فقط یک گروه شیفته ترامپ بحران‌ساز باقی ماندند، مردم خسته از وضع موجود که در اوج استیصال از بهبود شرایط، به این سوپرمن زمان، چشم دوخته بودند. ترامپ هم به پشتگرمی توده‌های خشمگین و افراطی، آخرین رابطه‌ها با «دولت پنهان» را قطع کرد و به مصاف مردی رفت که او را «خواب‌آلود» توصیف می‌کرد.
اما همین «خواب آلود» در رقابتی تنگاتنگ و نفسگیر، مردی را که قرار بود تا در قیامت در قدرت باقی بماند، با کسب بالاترین میزان رأی در تاریخ امریکا، به زیر کشید. جو بایدن، دونالد ترامپ را شکست داد، اول با تکیه بر کرونا، دوم با استفاده از ضعف‌های شخصیتی رقیب، سوم با کمک «دولت پنهان» و چهارم با توانمندی‌های فردی. اکنون به نظر می‌رسد حتی تلاش‌های حقوقی ترامپ و حواریونش برای تغییر نتیجه انتخابات پرچالش 2020 راه به جایی نبرد. سبقت جویی رهبران جهان برای تبریک به بایدن، حتی پیش از تعیین تکلیف شکایت‌های تیم حقوقی ترامپ نشان می‌دهد که قرار نیست عقربه‌های ساعت به عقب برگردد. این عقربه‌ها به سرعت در حال حرکت رو به جلو هستند تا به ساعت 12 ظهر روز بیستم ژانویه 2021 برسد، روزی که چهل و ششمین رئیس جمهوری امریکا، جو بایدن سوگند ریاست جمهوری خود را ادا کند؛ حتی اگر رئیس جمهوری شکست خورده نیز نتیجه انتخابات را نپذیرد. با این حال، پیروزی شیرین دموکرات‌ها در سال 2020 می‌تواند به شکست تلخی در سال 2024 بدل شود - آن گونه که برای جمهوریخواهان به شکل معکوس در سال‌های 2016 و 2020 رخ داد - مگر اینکه دولت دموکرات بایدن بتواند از پس کوهی از مشکلات ریز و درشت داخلی و خارجی ایالات متحده برآید؛ مشکلاتی که از کرونا و بیکاری و درگیری‌های نژادی – هویتی شروع می‌شود و تا رفع و رجوع کردن دنیای به هم ریخته از دوران یکه تازی‌های ترامپ در جهان ادامه می‌یابد.