به نام تاریخ

‌29 مهر
امروز روز سینمایی‌هاست. در برگه تقویم امروز تولد و درگذشت تعدادی از اهالی هنر هفتم ثبت شده که زندگی و آثارشان را مرور می‌کنیم.

تولدها
ساموئل خاچیکیان: کارگردان شاخص سینمای دلهره و وحشت سال 1302 در چنین روزی به دنیا آمد. ساموئل خاچیکیان ابتدا به شعر و موسیقی علاقه داشت و اولین شعرش را هم در 9 سالگی سرود که در روزنامه آلیک منتشر شد اما در 14 سالگی در نمایش «سویل» بازی کرد و به این هنر علاقه‌مند شد. پس از مهاجرت خانواده‌اش از تبریز به تهران همراه هنرمندانی مانند آرمان هوسپیان گروه تئاتری جوانان ارامنه را تأسیس کرد و اولین نمایش این گروه هم با متن و کارگردانی خودش اجرا شد. سال 1321 با فیلم «بازگشت» وارد سینما شد و پس از آن فیلم «دختری از شیراز» را ساخت و اکران کرد. اما آنچه که خاچیکیان را معروف کرد فیلم «شب نشینی در جهنم» بود که سال 1336 اکران شد. این فیلم در بخش رسمی جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و نامزد خرس طلایی از این جشنواره هم شد. در سال 1340 او با ساخت فیلم‌های «فریاد نیمه شب» و «یک قدم تا مرگ» پیشگام ساخت فیلم‌های جنایی در سینمای ایران شد و آنقدر به این کار علاقه داشت که به او لقب هیچکاک ایران را دادند. «دلهره» و «ضربت» هم ادامه همین راه بودند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ساموئل خاچیکیان با فیلم «عقاب‌ها» نخستین فیلم حوزه دفاع مقدس را ساخت که موفق هم بود. پس از آن هم فیلم‌های «یوزپلنگ»، «چاووش»، «مردی در آیینه» و «بلوف» را از او دیدیم که مثل کارهای قبلی اش موفق نبودند. ساموئل خاچیکیان سال 1380 درگذشت.
دنی بویل: کارگردانی که با فیلم «میلیونر زاغه نشین» به شهرت رسید امروز 64 ساله می‌شود. دنی بویل ابتدا در تئاتر و تلویزیون فعالیت می‌کرد و سال 1994 اولین فیلمش را با نام «گودال کم عمق» ساخت. دو سال بعد و با فیلم «رگ یابی» مطرح شد اما «میلیونر زاغه نشین» در سال 2008 از او چهره جهانی ساخت. بویل برنده جوایز اسکار بهترین فیلم و کارگردانی با این فیلم شد و در گلدن گلوب هم همین جوایز را به‌دست آورد. «میلیون ها»، «28 روز بعد»، «آفتاب»، «127 ساعت»، «استیو جابز» و «نبرد دو جنس» از دیگر فیلم‌های دنی بویل است که با ساخت فیلم‌های مستقل در سینمای جهان شناخته می‌شود.
ویگو مورتنسن: بازیگر امریکایی سال 1958 در چنین روزی به دنیا آمد. ویگو مورتنسن با بازی در فیلم «مدرک» در سال 1984 کارش را به‌صورت جدی آغاز کرد و پس از آن هم در فیلم «رز بنفش قاهره» به کارگردانی وودی آلن بازی کرد هرچند که بخش‌های مربوط به او از فیلم حذف شد. «رستگاری» و «زندان» نخستین فیلم‌هایی بودند که مورتنسن در آنها نقش اول داشت و بالاخره با بازی در فیلم «ارباب حلقه ها» و در نقش «آراگون» به شهرت رسید. «قول‌های شرقی» فیلم دیگری بود که ویگو مورتنسن را مطرح کرد و برایش نامزد جایزه اسکار شد. «سابقه خشونت»، «خوب»، «جاده» و «کتاب سبز» دیگر فیلم‌هایی هستند که با بازی ویگو مورتنسن دیده‌ایم.
   نیکیتا میخالکوف فیلمساز و بازیگر روس، مجید شریف خدایی نمایشنامه‌نویس رادیویی، ساموئل تیلور کولریج نمایشنامه‌نویس امریکایی، مهین بنی طالبی دهکردی داستان‌نویس و داوود ملک‌زاده شاعر هم متولد امروز هستند.

درگذشت‌ها
نرسی گرگیا: بازیگر ایرانی که معمولاً او را با نقش‌های منفی به یاد داریم سال 1385 درگذشت. نرسی گرگیا متولد سال 1317 بود و با فیلم «زمین تلخ» در سال 1341 وارد سینما شد. او قهرمان بوکس و موتورسواری بود و به همین دلیل هم بیشتر در فیلم‌های اکشن و ماجراجویانه حضور داشت. «ببر کوهستان»، «عصیان»، «بی عشق هرگز»، «قسمت»، «کوچه مردها» و «مبارزه با شیطان» دیگر فیلم‌هایی است که گرگیا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در آنها بازی کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با فیلم «تیغ و ابریشم» در سال 1364 دوباره کار در سینما را آغاز کرد و پس از آن در فیلم‌هایی مانند «تشکیلات»، «محکومین»، «سرب»، «دندان مار»، «پرواز را به‌خاطر بسپار»، «آشیانه»، «شغال» و «آتش بس» حضور داشت. نرسی گرگیا در سریال‌های تلویزیونی مانند «وکلای جوان»، «تازیانه بر باد»، «ضلع ششم»، «بیابان عشق» و «ما چند نفر» هم بازی کرده بود.
   رضا رضاپور بازیگر هم در چنین روزی درگذشت.‌