مچ‌اندازی دیپلماتیک طالبان و دولت افغانستان

زهره صفاری/ نمایندگان منتخب دولت افغانستان و شبه نظامیان طالبان که از چند روز قبل برای برگزاری نخستین مذاکرات مستقیم صلح بین‌الافغانی عازم دوحه قطر شده بودند، شامگاه دیروز دور یک میز به بحث و تبادل نظر پرداختند.
به گزارش «افغانستان نیوز»، پس از دیدار افتتاحیه روز شنبه در هتل شرایتون قطر، مذاکرات مقدماتی در شرایطی طبق توافق طرفین پشت درهای بسته ادامه یافت که در مدت 24 ساعت قبل از آغاز جلسه دیروز درگیری‌های سنگینی میان نیروهای امنیتی دولت افغانستان و نیروهای طالبان شکل گرفت و ده‌ها نفر از نیروهای درگیر و شماری غیرنظامی کشته و مجروح شدند.
به باور کارشناسان نگاهی به درگیری‌های چند روز اخیر نشان می‌دهد با وجود آغاز جدی مذاکرات صلح اما به نظر می‌رسد همچنان کاهش خشونت یکی از بزرگترین چالش‌های طرفین به شمار می‌رود.
«عبدالله عبدالله»، عالیترین مقام هیأت اعزامی دولت افغانستان به خبرنگاران در این باره گفت: «کاهش خشونت اصلی ترین پارامتر برای آغاز مذاکرات است تا ما را به «آتش بسی بشردوستانه» و سرانجام «صلح پایدار» برساند. بدون شک اینکه تصور کنیم خشونت بیشتر مردم را به صلح امیدوار می‌کند واقعاً مضحک است.»
‌اولویت‌های نابرابر
به باور تحلیلگران «نیویورک تایمز»، این نشست صلح در صورت به ثمر نشستن، نخستین دستاورد مهم دولت قانونی افغانستان بدون زور و تهدید خواهد بود که هم سبب کاهش خشونت می‌شود و هم زمینه خروج تدریجی نظامیان امریکایی را مهیا می‌کند.
اما گرچه محورهای این نشست برقراری آتش‌بس دائمی، توافق بر سر اصلاحات قانون اساسی، تعیین حقوق زنان و اقلیت‌ها و تقسیم قدرت تعیین شده اما همچنان طرفین بر سر اولویت‌ها توافق نکرده‌اند.
در نشست افتتاحیه «ملا برادر»، مذاکراتی بر پایه ساختار اسلامی را اولویت شبه نظامیان طالبان برای حضور و مشارکت در این همایش صلح عنوان کرد، این در حالی است که دولت افغانستان به دنبال کاهش مناقشات است و اولویتش را بر آتش بس قرار داده است. به نوشته «هشت صبح»، «عبدالله عبدالله» معتقد است: «جامعه بین‌المللی با برقراری آتش‌بس موافقت کرده اما این اتفاق باید عملی شود تا مردم متوجه تغییرات شوند و این مسئولیت هر دو طرف مذاکره است.»
 ‌نتایج مبهم
به باور کارشناسان در این جلسه تاریخی و بسیار مهم نمایندگانی دور یک میز نشستند و درباره صلح به مذاکره پرداختند که از دو دیدگاه ایدئولوژیک کاملاً متفاوت برخوردار هستند که بدون شک بر نتایج آن تأثیرگذار خواهد بود. دولت افغانستان  با تصویری از یک جامعه دموکراتیک و آزاد درصدد دست یافتن به کشوری ملزم به رعایت ارزش‌های جهانی و اسلامی پا به میدان مذاکره گذاشته و در سوی مقابلش نمایندگان رادیکال طالبان با افکاری کاملاً متفاوت نشسته‌اند که دغدغه‌ای جز تشکیل حکومتی مشابه آنچه که دو دهه پیش ایجاد کرده بودند، ندارند. با این حال آنها نیز می‌گویند از جنگ خسته شده‌اند. در همین ارتباط «عبدالسلام حنفی» یکی از اعضای تیم مذاکره کننده طالبان به شبکه خبری «طلوع» گفت: «ما تنها به دنبال آتش‌بس نیستیم بلکه می‌خواهیم به جنگ هم خاتمه دهیم.»
«فؤاد امان»، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان در واکنش به این اظهارات گفت: «متأسفانه سطح خشونت طالبان و درگیری‌های آنها با نیروهای امنیتی دولت بشدت افزایش داشته است و خبری از کاهش درگیری‌ها دیده نمی شود.» این در حالی است که «محمد نعیم»، سخنگوی طالبان با محکوم کردن تحرکات تنش زای نیروهای دولتی، اقدام طالبان را تنها مقابله به‌مثل اعلام کرده است.‌